ภูมิปัญญากับการดำเนินชีวิตตอนที่ 12

ตอนที่ 3

วิธีทำ

     ให้นำไม้ไผ่มาผ่าหรือทำเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วนำมาขึ้นรูปร่าง  ทำฐานในลักษณะ 4 เหลี่ยมจตุรัส  แล้วนำเอาตอกหรือฝาง มาพันรอบๆตามฐานให้แน่น  ที่สำคัญ  ปลายฐานทั้ง  4  มุมให้เหลือไม้ไผ่โพล่ประมาณ  6 – 12  นิ้ว  เพื่อเอาไว้รับกับต้นหญ้าคา  สำหรับต้นหญ้าคาให้นำมาสัก  1  กำมือ  แล้วให้มัดตรงกลางให้แน่นด้วยตอกหรือฝาง  ไปจนถึงปลายหญ้าคาส่วนที่เหลือลงมาให้แยกเป็น 4 ส่วน  เพื่อจะนำมาเชื่อมกับไม้ไผ่ที่ทำทิ้งละไว้ทั้ง 4 ด้าน แล้วพันด้วยตอกหรือฝาง  เท่านี้ก็เสร็จ

     ในการทำต้นครัวตานนั้น  เฉพาะการทำโครงร่างและการประกอบต้นนั้น  ทำวันเดียวก็เสร็จ  แต่ว่า  การประดับประดานั้น  ต้องทำหลายวัน เพราะต้องซื้อเครื่องไทยทาน มีสมุด ดินสอ ผ้าเช็ดหน้า ดอกไม้ประดิษฐ์ ผลไม้ อาหารคาวหวาน และทำไม้หีบไว้สำหรับใส่ปัจจัย เพื่อจะถวายให้กับวัดนั้น ๆ สำหรับการทำต้นครัวตานนั้น  ส่วนมากท่านจะไม่ทำขาย  แต่จะทำให้ลูกให้หลาน  ไว้ไปประดับประดาที่บ้านของเขาเอง  แต่ถ้าลูกหลานให้เพื่อเป็นสินน้ำใจก็รับไว้  เพราะท่านถือว่า  เป็นการอนุเคราะห์ลูกหลานที่มาขอเมตตาในการทำต้นครัวตาน  แต่ว่า  ถ้าซื้อขายกันในราคาท้องตลาดแล้ว  ต้นครัวตานที่ทำเสร็จแล้ว แต่ยังไม่ใส่ปัจจัยและวัตถุไทยทานต่างนั้น  ราคาก็ประมาณ ต้นละ 60-80 บาท

     สรุปองค์ความรู้  ในการทำบุญของชาวเมืองเหนือนั้น  จะเต็มไปด้วยความคิดความสร้างสรรค์ในอันที่จะถวาย  เพื่อความสุขทั้งผู้รับและความสุขของผู้ให้  เป็นความคิดที่คนในอดีตคิดค้นขึ้นมา  เหล่านี้คือภูมิปัญญาชาวบ้านที่เราทั้งหลายอาจมองข้ามไป  ฉะนั้นเราคนอนุชนรุ่นหลังน่าจะเก็บอามาคิดและช่วยกันหวงแหนเพื่อที่จะไม่ให้ภูมิปัญญาเหล่านี้หายสาบศูนย์   ในส่วนความคิดของตัวข้าพเจ้านั้นคิดว่า  น่าจะมีชมรมที่ทำการอนุรักษ์วัฒนธรรมและความคิดเหล่านี้ในชุมชนบ้านเปาสามขา เพราะว่าในปัจจุบันนี้การทำต้นครัวตาน หรือการประดิษฐ์สิ่งต่าง ๆ แทบจะหาใครสืบทอดไม่ได้  เด็กสมัยนี้คิดแต่การทำงานในห้องแอร์ และทำงานที่มีหน้ามีตาทั้งนั้น  ไม่ได้คิดที่จะสืบทอดภูมิปัญญาเหล่านี้  เพราะเขาคิดว่า การทำต้นครัวตานนั้น  เป็นหน้าที่ของผู้เฒ่าผู้แก่เท่านั้น ฉะนั้นในฐานะที่ข้าพเจ้าเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนบ้านเปาสามขา  จึงขอเชิญชวนให้ท่านทั้งหลายได้เห็นคุณค่าและเห็นถึงภูมิปัญญาที่คนในอดีตช่วยกันคิดค้นขึ้นมา  และขอให้ท่านทั้งหลายช่วยกันอนุรักษ์ไว้ไม่ให้สูญหายต่อไป

จบแล้วจ้า.............หลังจากที่ได้เรียนรู้การทำวิธีการทำต้นเงินและการอนุรักษ์ประเพณีตานสลากภัตรแล้ว  ทำให้คิดได้ว่า คนไทยสมัยก่อน ท่านมีความคิดที่จะรวมกลุ่ม และประชันความสวยความงาม ประชันการแสดงฝีมือ ด้วยการเอางานบุญงานกุศลมาจัดเป็นงาน เหล่านี้คือเสน่ห์ของภูมิปัญญาท้องถิ่นไทยนั่นเอง