ปราสาทไหวเพลงอมตคนล้านนา

ปราสาทไหวเพลงอมตคนล้านนาภูมิปัญญาที่ถูกเพี้ยนความหมาย

ในสมัยก่อนมหรสพยังไม่มีหลากหลายเช่นปัจจุบัน จึงมีเพลงที่บรรเลงกันสดๆในรั้วในวังเท่านั้น ในหมู่บ้านมีเพลงพื้นบ้านทั่วๆไปที่ชาวบ้านนิยมเล่นกันในวิถีชีวิตประจำวัน

ตามตำนานที่เล่าขานกล่าวว่า

เพลงที่เล่นกันในรั้วในวังจึงเป็นเพลงที่ถือว่าเป็นเพลงชั้นสูงโดยเฉพาะเพลงปราสาทไหว(อ่านว่า ผาสาดไหว)ของบ้านเมืองในดินแดนชาวล้านนา เมื่อเล่นเพลงนี้เมื่อใดผู้คนที่อยู่นอกวังจะพากันหลั่งไหลเข้าไปฟังในวังให้ได้ยินชัดเจนเพราะสมัยก่อนไม่มีเครื่องขยายเสียง การเข้าไปมากมายของฃาวบ้านนี้เองทำให้เรือนปราสาทของพระเจ้าแผ่นดินสั่นไหว เคลือนคลอน แสดงถึงความไพเราะของเพลงที่โดนใจอย่างสุดๆ ด้วยปรากฏการณ์ที่ปปราสาทไหวนี้เอง เพลงนี้จึงเรียกกันต่อมาว่าเพลง ปราสาทไหว เป็นการบ่งบอกถึงความม่วนงัน(ไพเราะเพราะพริ้ง)นั่นเอง

ต่อมาฐานะขฃองเจ้าเมืองล้านนาถูกลบล้าง ทำให้ชาววัง นักดนตรีอพยพออกไปอยู่ตามบ้านเรือนทั่วไป แต่ก็นำเพลงปราสาทไหวไปเล่นตามงานต่างๆโดยเฉพาะบ้านศพ เพื่อให้ผู้คนได้ยินเพลงที่ไพเราะได้ฟังให้หายความเศร้า กำจัดความเสียใจออกไป นานวันเข้าเวลาล่วงเลยนับเป็นร้อยพันปี เพลงปราสาทไหวกลายเป้นที่นิยมบรรเลงในงานศพ ผู้คนที่ไมทรายที่มาจึงถือว่าเพลงนี้เป็นเพลงที่เล่นบรรเลงในฌแพะงานศพเท่านั้น ไม่นิยมนำไปเล่นงานกุศล งานมงคลเชื่อว่าจะทำให้เสียขวัญ

ความเชื่อนี้ยังมีอยู่ในปัจจุบัน จึงนำมาเล่าบอกกล่าวว่าแท้จริงแล้วเพลงปราสาทไหวเป็นเพลงล้านนาชั้นครู ผู้คนที่จะเล่นเพลงพื้นเมืองล้านนาต้องเล่นเพลงนี้เป็นทุกคน หรือแม้แต่การประกวดแข่งขันกรรมการจะต้องให้ทุกวงเล่นเพลงนี้เป็นเพลงบังคับ

หากผู้คนสมัยใหม่ไม่ศึกษาผะหญาปัญญาบรรพบุรุษให้ถ่องแท้แล้วย่อมส่งผลเสียแก่คุณค่าทางผะหญาของบรรพชนโดยแท้

เขียนใน GotoKnow โดย NIKHOM
ใน ผะหญาล้านนา PHAYHA LANNA

คำสำคัญ (Tags): #ปราสาทไหวเพลงทรงคุณค่าคนล้านนา#เพลงปราทไหวเพี้ยนความหมาย#เพลงปราสาทไหวคือเพลงชั้นครูของชาวล้านนา

หมายเลขบันทึก: 137580เขียนเมื่อ 11 ตุลาคม 2007 20:58 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 มิถุนายน 2012 22:23 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน

ความเห็น (21)

TK

เขียนเมื่อ 12 ตุลาคม 2007 09:48 น. ()

สวัสดีครับป้อลุง

เพลงปราสาทไหวเป็นเพลงชั้นบรมครูของเมืองล้านนาจริงๆ ครับ แม้แต่คนที่ไม่รู้ดนตรีการอย่างผม ยังฟังแล้วม่วนอ๊กม่วนใจ๋ ... แถวบ้านผมบ้างเรียก "เพลงแห่" บ้างเรียก "เพลงด้นหน" เห็นเล่นกันทุกงาน ตั้งแต่งานแห่ครัวตาน ยันงานศพ

NHANPHROMMA

เขียนเมื่อ 12 ตุลาคม 2007 19:41 น. ()

เออ..ถูกแล้วหลานบ่าวหน้อย

เก่งแต๊ๆเก่งจริงๆ...หากมีคนสนใจเรื่องล้านนาอย่างหลานลุงกึ๊ดว่า(คิดว่า)มรดกวัฒนธรรมล้านนาก็จะยั่งยืนคงคู่กับเมืองล้านนาจริงๆ

ขอให้สนใจและค้นคว้าจริงลุงเอาใจช่วยเน้อ

ธ.วั ช ชั ย

เขียนเมื่อ 12 ตุลาคม 2007 19:51 น. ()

แวะเข้ามาอ่านตำนานล้านนา เคยฟังเพลงปราสาทไหว ไพเราะครับ วันนี้ได้รู้ตำนานเพิ่มด้วย

NIKHOM

เขียนเมื่อ 12 ตุลาคม 2007 20:55 น. ()

ขอบคุณหลานๆที่ได้ร่วมกันศึกษาเรื่องราวของชาวล้านนา

จากลุงหนานพรหมมา

ธ.วั ช ชั ย

เขียนเมื่อ 20 ตุลาคม 2007 22:54 น. ()

สวัสดีครับ ผมโหลดเพลง ปราสาทไหว เอาไว้ที่ : http://thaipoet.my-place.us/song.html เผื่อว่าท่านใดสนใจจะเข้าไปโหลดไว้ฟังครับ ขอบคุณครับ

NIKHOM

เขียนเมื่อ 21 ตุลาคม 2007 08:37 น. ()

ขอบคุณ.... คุณธวัชชัยที่กรุณาร่วมกันเผยแพร่ แบ่งปันความรู้เกี่ยวกับเพลงปราสาทไหว(คนล้านนาอ่านว่าผาสาทไหว ซึ่งเป็นศิลปะชั้นสูงในเพลงของล้านนา

หากได้เพลงที่ชาวบ้านเล่นจริงๆจะดีมากเพราะไม่มีตัวโน้ต จะมีโทนลีลาพริ้วไหวตามหัวใจชาวบ้านจริงๆ

ร่วมกันสร้างสรรค์เถอะครับโลกนี้จะมีแต่ความสยงามและรื่นรมย์

ขอไหว้สา ....จาก

ลุงหนานพรหมมา

จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร

เขียนเมื่อ 21 ตุลาคม 2007 08:44 น. ()

ธุครับ งามๆครับ ป้อลุงหนาน

ติดต๋ามมาโดยตลอดครับ ยินดีนักๆครับ ตีได้อ่านเรื่องราวบ่เก่าของบ้านเฮา

ผมสนใจ พิณเปี๊ยะ ครับป้อลุง ขอรบกวนป้อลุงหามาหื้ออ่านก้ำเตอะครับ

เนปาลี

เขียนเมื่อ 21 ตุลาคม 2007 09:01 น. ()

ป้อลุงหนานพรหมมา เจ้า..

ขอกราบขอบพระคุณป้อลุงจ๊าดนักที่นำเอาความรู้เกี่ยวกับศิลปะ วัฒนธรรมของคนบ้านเฮามาแบ่งปันกันอ่าน เพราะบางเรื่อง หากปล่อยไว้เนิ่นนานก็รังจะมีวันสูญหาย น่าเสียดายจ๊าดนัก

ขอบคุณนะเจ้า

NIKHOM

เขียนเมื่อ 22 ตุลาคม 2007 22:37 น. ()

ยินดีกับหลานๆบ่าวหน้อย-สาวหน้อยตังหลายที่สนใจเรื่องบ้านล้านนา

พิณเพียะ(อ่านว่าพินเปี๊ยะ) มีมานาน ในวรรณคดีไทยภาคอื่นจะบันทึกไว้ว่า" ยินเสียงพะเยียบรรเลงแว่ว..."

คำว่า" พะเยีย" ก็คือเปี๊ยะบ้านล้านนานั่นเอง

พอดีบ้านลุงมีสองเลา ซื้อเก็บไว้ให้ลูกหลานดู พยายามฝึกเล่นมันเล่นยากมาก ต้องเปลือย-อกคือไม่นุ่งเสื้อ เพราะต้องเอาส่วนกะลาครอบที่อกด้านซ้ายหรือขวาตามถนัด ส่วนผู้หญิงให้เอาส่วนกะลาครอบช่องท้อง เวลาดีดเสียงดังเพียงเสียงเดียว ลองฟังเพลงคำเมืองปัจจุบันจะได้ยินเสียงเปี๊ยะดัง สลับกับเสียงปี่บ้าง เสียงซึงบ้าง หากอยากเห็นลองไปดูวงดนตรีพื้นเมืองที่เขากำลังแสดงตามที่ต่างๆ จะเห็นคันไม้ด้ามยาวติดข้อไม้และกะโหล้ง(กะลา)พร้อมมีสายดีด ที่สำคัญปลายด้ามคันถือเรียกกันว่าหัวเปี๊ยะ จะทำด้วยโลหะเช่น ทองเหลือง ขาง เหล็กทำเป็นรูปหัวช้างบ้าง หัวนาคบ้างเพื่อใช้ผูกสาย ดังนั้นบางครั้งเรามักได้ยินคำว่า " พิณหัวจ๊าง(ช้าง)" ก็คือเปี๊ยะนั่นเองครับ

คำว่า"เปี๊ยะ"หมายถึง อวด เอามาแสดงนั่นเอง

สันติ อาทิตย์

เขียนเมื่อ 28 พฤษภาคม 2009 20:49 น. ()

อยากได้เพลงปราสาทไหว เพลงแห่แนของเมืองๆ เนี้ยยคับ

ชอบฟังถ้ามีเวบใดก็ขอบอกกั๋นผ้องเน้อคับ

ซอบเป๋นพิเศษคืออันตี้มันเป๋นแนแห่คับ(กำลังหัดแนน้อยอยู่คับ)

NIKHOM

เขียนเมื่อ 28 พฤษภาคม 2009 21:38 น. ()

สวัสดีครับคุณสันติ ....

อยากได้เพลงผาสาทไหวก็ลองโหลตเอาของคุณธวัชชัยที่ได้เขียนไว้บนเวบนี้(ลำดับที่ 5 )แล้วครับ..

ยินดีหมู่เฮาที่ได้ฮักษาฮีตเก่ากองเดิม....

ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน....พรหมมา

สันติ (ฮ้องเบตก่ไดครับ)

เขียนเมื่อ 10 มิถุนายน 2009 20:25 น. ()

ลุงหนานคับ

คือว่าผมลองคลิกเข้าไปแล้วมันโหลดบ่ได่ครับ

มีเวบอื่นก่คับพ่อหนาน

NIKHOM

เขียนเมื่อ 11 มิถุนายน 2009 22:38 น. ()

หลานสันติครับ...

เพลงปราสาทไหวมีขายตามห้างขายซีดีเพลงก็มีครับลองถามคนขายครับ...

ยินดีกับหลานๆที่สนใจเรื่องล้านนาครับ..

ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน....พรหมมา

ละอ่อนพะเยา

เขียนเมื่อ 8 ธันวาคม 2009 20:32 น. ()

ป้อหนานคับตะวาผมปัยกิ๋นแก๋งอ่อมจี้นว่าจะจวนป้อหนานปัยส่งผมกั๋วป้อหนานก้าวเอาจ๋นมีดจ๋นเสี้ยงกะเลยบ่ปาปัยคับ

NIKHOM

เขียนเมื่อ 8 ธันวาคม 2009 21:22 น. ()

สวัสดีละอ่อนพะเยา...

ยินดีที่เกิดเติงหาลุงหนาน....แต่พอดีลุงหนานกิ๋นเจวันศีลเพราะมีพระอุปคุตเป๋นที่เปิ้งเลยบ่ค่อยกิ๋นจิ๊นครับ....หากไปแอ่วเจียงใหม่ไปแว่หาลุงหนานต๋าที่อยู่ได้เลยครับ..

ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน.... พรหมมา