พัฒนาอาชีพการเลี้ยงจิ้งหรีด

จิ้งหรีดเล็กลำตัวสีน้ำตาล

จิ้งหรีดเป็นแมลงที่ชนิดหนึ่งที่พบมากในเขตร้อนชื้น ชอบกัดกินต้นกล้าพืชใบพืชส่วนที่อ่อนๆเป็นอาหาร จิ้งหรีดที่พบในประเทศไทยที่รู้จักกันดีมี 4 ชนิดดังนี

จิ้งหรีดทองดำ มี 3 สีคือ สีดำ สีทองและสีอำพันโดยลักษณะที่เด่นชัดคือ จะมีจุดเหลืองที่โคนปีก 2 จุด ลำตัวกว้างประมาณ 0.7ซม. ยาวประมาณ 3 ซม.
จิ้งหรีดทองแดง มีลำตัวสีน้ำตาลเพศผู้มีสีเข้มกว่าเพศเมีย ส่วนหัวเหนือขอบตารวมด้านบนแต่ละด้านมีแถบสีเหลือง มองดูคล้ายหมวกแก๊ป มีความว่องไวมาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่า จินาย อิเจ็ก จิ้งหรีดม้าเป็นต้น
จิ้งหรีดเล็ก มีขนาดเล็กที่สุดมีสีน้ำตาล บางท้องที่เรียกว่า จิลอ จิ้งหรีดผีหรือเรียกว่าแอ้ด ลักษณะคล้ายจิ้งหรีดพันธุ์ทองแดงเพียงแต่มีขนาดเล็กเท่านั้น
จิ้งโกร่ง เป็นจิ้งหรีดขนาดใหญ่สีน้ำตาล ลำตัวกว้างประมาณ 1 ซม.ยาวประมาณ 3.5 ซม.ชอบอยู่ในรูลึก โดยจะขุดดินสร้างรังอาศัยได้เองและมีพฤติกรรมชอบอพยพย้ายที่อยู่เสมอมีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น จิโปม จิลอ เป็นต้น

ประชาชนตำบลม่วงเจ็ดต้น อำเภอบ้านโคก จังหวัดอุตรดิตถ์ประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่นปลูกข้าว ปลูกข้าวโพด เป็นต้นและเลี้ยงสัตว์และค้าขายชายแดนช่องภูดู่ ไทย-ลาว ศุนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอบ้านโคกได้ทำประชาคมร่วมกับเครือข่ายพันธมิตรเพื่อพัฒนอาชีพให้กับประชาชน ม.2,7 ต.ม่วงเจ็ดต้น อ.บ้านโคก เป็นอาชีพเสริมมีรายได้ใช้จ่ายในครอบครัวได้อีกทางหนึ่ง มีประชาชนเข้าร่วม จำนวน 26 คนซึ่ง สอดคล้องกับวิถีชีวิตของตนเอง

การเลือกสถานที่:เลือกสถานที่เลี้ยงโดยคำนึงถึงพื้นที่กว้างพอสมควรฝนไม่สาดถึงและแสงแดดไม่จัด มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก แมลงศัตรูเช่นมด ไร มีหญ้าธรรมชาติจะเลี้ยงใต้ถุนบ้านหรือใต้ชายคาบ้านก็ได้

อุปกรณ์ในการเลี้ยง

บ่อปูน ใช้วงบ่อปูน ขนาด 80x50 ซม.สามารถปล่อยแม่พันธุ์ 3 ตัวต่อพ่อพันธุ์ 1 ตัว วางวงบ่อให้ห่างกันเล็กน้อยเพื่อสะดวกในการดูแลรักษา
แผ่นพลาสติกและเทปกาว ใช้ติดรอบวงบ่อปูนติดรอบด้านบนขอบบ่อเพื่อป้องกันจิ้งหรีดออกโดยการติดพลาสติกครึ่งหนึ่งติดขอบบ่อครึ่งหนึ่ง
ยางรัดปากวงบ่อ ใช้ยางในรถจักรยานหรือจักรยานยนต์ตัดให้มีขนาดกว้าง 1-2นิ้ว เพื่อยืดรัดขอบบ่อที่คลุมด้วยพลาสติก
พลาสติกไนล่อนสีเขียวหรือผ้าลี่ เป็นตข่ายช่องเล็กๆคลุมวงบ่อป้องกันการบินหนีของจิ้งหรีดเมื่อโตเต็มวัยและป้องกันศัตรูมาทำร้ายจิ้งหรีดด้วย
ถาดใส่น้ำและอาหาร ใส่ในวงบ่อเพื่อให้อาหาร 2 ที่ และน้ำ 1ที่ต่อวงบ่อ 1 บ่อ
ถาดใส่ไข่ เพื่อเป็นที่หลบซ่อนหรือที่อยู่อาศัยของจิ้งหรีดใช้ 3-5 ถาดต่อวงบ่อ 1 บ่อ

วิธีการเลี้ยง:คัดเลือกพันธุ์จิ้งหรีดพ่อ-แม่พันธุ์ตัวที่โตแข็งแรงอวัยวะครบทุกส่วนมีสีเข้มใช้พันธุ์จิ้งหรีดเล็กเพราะโตเร็วให้ลูกดก ใส่ในวงบ่อปูนคลุมด้วยตาข่ายหรือผ้าลี่รัดด้วยยางในรถจักรยาน ให้อาหารหลักได้แก่หญ้าขนหรือหญ้าลูซี่หรือผักตบชวาครั้งละ 1 กำมือ อาหารเสริมได้แก่ อาหารไก่ อาหารปลาหรือรำอ่อน น้ำให้ 2 วันต่อครั้ง ปล่อยให้แม่พันธุ์ใข่ 1ชุดประมาณ 2 วันนำใข่ไปเก็บไว้ในบ่อที่คลุมด้วยพลาสติกเพื่อให้อุณภูมิสูงกว่าปกติแล้วแยกพ่อ-แม่พันธุ์ออกจากบ่อ ประมาณ 14 วันก็จะออกเป็นตัวอ่อน นำมาไปเลี้ยงในบ่อที่เตรียมไว้จนได้ประมาณ 45 วันจะโตเต็มวัยสามารถจับไปจำหน่ายหรอคัดเลือกเป็นพ่อ-แม่พันธุ์ต่อไป จะจำหน่ายได้กิโลกรัมละ 200 บาท ถ้านับจำนวนขาย 100 ตัวราคา 30-40 บาท ถ้าจำหน่ายเป็นพ่อ-แม่พันธุ์ 1 ชุด 10 บาท(ตัวผู้ 1 ตัว ตัวเมีย 3 ตัว) เป็นการพัฒนาอาชีพที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตในชุมชนอย่างแท้จริง