การเลี้ยงวัวขุนจังหวัดพะเยา เป็นการเลี้ยงวัวแบบขุนเพื่อให้ได้วัวที่มีขนาดตามที่โรงฆ่าที่จังหวัดสกลนคร ซึ่งเป็นโรงฆ่ามาตรฐานต้องการ โดยการนำของ อาจารย์มานิตย์ อินต๊ะสาร อดีตข้าราชการครู มีโรงเรือนตั้งอยู่ที่ ตำบลบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เป็นวิสาหกิจชุมชน โดยการแปลงแผนแม่บทชุมชนของเทศบาลตำบลบ้านถ้ำ โดยพื้นฐานอำเภอดอกคำใต้ มีการเลี้ยงวัวมาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่เป็นการเลี้ยงแบบไล่ทุ่ง วัวที่เลี้ยงก็เป็นวัวพื้นเมือง ทำให้มีปัญหาในเรื่องของการตลาดและราคา
ต่อมาทางเทศบาลตำบลบ้านถ้ำก็ได้สนับสนุนงบประมาณให้กลุ่มผู้เลี้ยงวัวเดินทางไปศึกษาดูงานการเลี้ยงวัวขุนที่อำเภอกุดชุม จังหวัดยโสธร และดูงานด้านการตลาดและโรงเชือดที่สหกรณ์การเลี้ยงปศุสัตว์ กรป.กลางโพนยางคำ จำกัด สกลนคร แล้วได้สมัครเป็นสมาชิกของสหกรณ์นี้ และได้กลับมาดำเนินการเลี้ยงวัวขุนเพื่อส่งไปยังโรงเชือดที่สกลนคร การขุนจะใช้เวลา 6 เดือน ใช้ทรัพยากรในชุมชนเป็นหลัก ทำให้เกิดผลดีแก่ชุมชนอย่างมากมาย ส่วนท่านที่สนใจในขั้นตอนและกรรมวิธีการเลี้ยงวัวขุน ก็สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ จ.ส.ต.สิทธิพงษ์ ฟูแสง นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร สาขา สหวิทยาการเพื่อการท้องถิ่น ได้ตลอด ทาง E-mail : [email protected] ยินดีที่จะให้ข้อมูลรายละเอียดอย่างเต็มที่
ในการเลี้ยงวัวขุนใช้ต้นทุนเยอมัยค่ะ อาหารในการเลี้ยงวัวพันธุ์นี้ เป็นอาหารเดียวหรืออาหารผสม ผลกำไรที่ได้กับมาเท่าเทียมกับที่ลงทุนไปไหม