เมื่อรูปแบบการถ่ายทอดความรู้เปลี่ยน

ผมกลับมาจากการสัมมนาเชิงวิชาการ สรุปผลการจัดการความรู้ของกรมส่งเสริมการเกษตร วันที่ 12-14 ที่ผ่านมา ซึ่งจัดที่อยุธยา สำหรับรายละเอียดในการสัมมนาฯ ก็มีพี่ ๆ หลายท่าน ได้กล่าวถึงกันบ้างแล้ว ในส่วนมุมมองของผมก็จะนำมาบันทึกในบันทึกต่อไป..

วันที่ 17 ก.ค.ที่ผ่านมา พี่นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรอำเภอพระประแดง ได้ขอให้ผมไปบรรยาย เรื่อง เครือข่ายการตลาด ซึ่งเป็นกิจกรรมของโครงการ Food Safety แวบแรกที่คิด คือ ทำไมต้องเป็นการบรรรยายด้วย ก็เลยปรึกษากับผู้รับผิดชอบโครงการ (เป็นทีม KM จังหวัด ) ตกลงกันว่า จะใช้ KM แทนการบรรยาย  "แต่สิ่งที่เรากังวลกันค่อนข้างมาก ก็คือ เรายังขาดประสบการณ์ในการใช้ KM กับเกษตรกร และในการที่จะเปลี่ยนแปลงอะไรบางอย่าง จุดที่ยากที่สุด คือ จุดเริ่มต้น "

- วันนั้นเราไปกัน 2 ท่าน เพราะเจ้าหน้าที่ท่านอื่น ติดราชการกันหมด โดยกำหนดบทกัน คือ ให้ผมทำหน้าที่คุณลิขิต และมีคุณปนัดดา ทิพยะรัตน์ นวส4 ซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบโครงการ Food Safety ทำนหน้าที่คุณอำนวย

- เมื่อไปถึง เราจัดสถานที่กันใหม่ เพื่อให้เอื้อต่อการ ลปรร. ท่ามกลางความงุนงงของเจ้าหน้าที่เกษตรอำเภอพระประแดง ( ในภาพ ) เพราะว่าผมไม่ได้แจ้งล่วงหน้าว่าจะใช้กระบวนการ KM ในการทำกิจกรรมวันนี้ ( บอกกันตอนเช้าเลย) ทำให้เจอกับปัญหาอีกข้อ คือ ไม่มีบอร์ดสำหรับติดกระดาษฟาง 

ก็ต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้ากัน โดยเอาโต๊ะในห้องประชุมมาวางเป็นบอร์ด

- แล้วก็เริ่มกระบวนการโดยท่านเกษตรอำเภอพระประแดง ชี้แจงวัตถุประสงค์ และให้แนวคิดในการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชน เพราะวันนี้กลุ่มเป้าหมายขอเราเป็นกลุ่มวิสากิจชุมชน

- แล้วคุณปนัดดา ก็ชี้แจงรายละเอียด ข้อตกลง ที่จะทำกิจกรรมในวันนี้มาถึงตอนนี้ ผู้เข้าร่วม ลปรร. เริ่มจะเข้าใจในกระบวนการวันนี้มากขึ้น โดยจุดเน้นที่คุณปนัดดา พยายามสร้างความเข้าใจร่วมกัน คือ การให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการเล่าประสบการณ์อย่างเต็มที่

-จากนั้นก็ให้แต่ละท่านเล่าถึงแนวคิด ตลอดจนการจัดการด้านการตลาดวิสาหกิจของตน โดยผมก็เริ่มบันทึกเป็น Mind Map (วางแผนกับคุณอำนวยไว้ก่อนแล้วว่า ประเด็นที่จะเน้นมีอะไร เพื่อผมจะได้วาง lay out ของ Mind Map ได้อย่างสมดุล )   แต่จากการเขียน Mind Map ในครั้งนี้ ประเด็นที่คุณกิจเล่า มีความหลากหลายมาก และมีประเด็นที่น่าสนใจ จนอยากจดไว้ทั้งหมด ( แต่ไม่หมดหรอกครับ..จดไม่ทัน แฮะ แฮะ )

- แต่ก็ได้ Mind Map ออกมา ถึงแม้ว่าจะไม่ได้ในระดับที่ตั้งใจไว้และวางแผนไว้ แต่ก็สามารถเก็บรายละเอียดในประเด็นสำคัญ ๆ ไว้ได้ครอบคลุมพอสมควรโดยเขียนเป็น Mind Map ได้ 2 แผ่น

 Mind Map ที่เขียนแล้ว (1)

 

...นี่เป็นแผ่นที่ 2 ...

- แล้วก็ร่วมกันสรุป เสริมเติมเต็มองค์ความรู้ ที่เราได้ ลปรร.ร่วมกันในวันนี้

หลังจากนั้นผมกับคุณอำนวย ก็ได้สรุปผลการใช้ KM ในวันนี้

1. ทีมที่เรามาดำเนินการ น้อยเกินไป

2.ควรมีคุณลิขิตอย่างน้อย 2 คน ให้คนนึงเขียนประเด็นขึ้นกระดาษฟาง โดยอาจใช้ Mind Map หรือทักษะอย่างอื่นก็ได้ เพื่อให้คุณกิจสามารถตามประเด็นได้ทัน และอีกคนจดประเด็นรายละเอียดต่าง ๆ ที่อาจต้องใช้ในการสรุปรวม เพราะคนเดียวอาจเก็บประเด็นได้ไม่ครบ

3.วันนี้คุณอำนวยของเรา จัดว่าเป็นมือใหม่ บางช่วงก็ออกอาการเป๋ไปเหมือนกัน ( ต้องมีการบ่มเพาะประสบการณ์เพิ่ม )

4. การกำหนดประเด็นในขั้นตอนการลปรร. ชัดเจน ทำให้สามารถสกัดเป็นองค์ความรู้ ได้ตรงตาม KV ที่เราต้องการให้บรรลุผล

  สิ่งที่ผมสังเกตได้ระหว่างการเขียน Mind Map ครั้งนี้ คือ ถึงแม้ว่าในการเขียน Mind Map แต่ละครั้งผมจะวางโครงสร้างของแผนที่ไว้ก่อน ( จะต้องรู้ว่าจะเขียนเรื่องอะไร ) เพื่อให้การเขียนสามารถบรรจุประเด็นที่เกี่ยวข้องให้ได้มากที่สุด แต่ว่าในสถานการณ์จริง เรื่องหรือประเด็นมีการปรับเปลี่ยนได้ตลอดเวลา ทำให้ การเขียน Mind Map ต้องมีความยืดหยุ่น อยู่ในตัวผู้เขียนและในแผนที่ด้วย

บันทึกมา ลปรร. ครับ

[สิงห์ ป่าสัก]

• เยี่ยมมากครับ เริ่มเป็นมืออาชีพแล้วนะเนี่ย
• ผมก็มีประสบการณ์เกี่ยวกับกระดานฉุกเฉินมาแลกเปลี่ยนครับ
• ส่วนกระบวนการ หากนึกไม่ออกโทรไปหารือได้นะไม่ต้องเกรงใจ เผื่อพอจะมีประสบการณ์ที่ใกล้เคียงกัน จะได้แลกเปลี่ยน
• ขอบพระคุณมากครับ

[หนุ่ม ร้อยเกาะ]

• กระบวนการค่อนข้างสมบูรณ์แล้ว  แต่ต้องเติมประสบการณ์นิดหน่อย
• แต่ถ้าดูอายุงานของทีมแล้ว ได้ขนาดนี้ถือว่าเก่งแล้ว ครับ

[วิศรุต]

เรียน พี่สิงห์ป่าสัก พี่หนุ่ม ร้อยเกาะ

• ขอบพระคุณมากครับที่แวะมาเยี่ยม และแลกเปลี่ยนประสบการณ์
• "พวกเรา" ยังคงต้องพัฒนากันอีกมากครับ ในการนำ KM ไปใช้ในงานส่งเสริมการเกษตร และคงต้องเริ่มจากจุดเล็ก ๆ ก่อน ผมเองถือว่าค่อนข้างโชคดี ที่เพื่อน พี่ น้อง ในทีม KM จังหวัดมีความเข้าใจในเรื่องนี้ ทำให้การทำงานเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ว่าจะมีจำนวนไม่มากนัก (ไม่เป็นไรครับ...ค่อย ๆ หาแนวร่วมเพิ่ม)