เป็นเช้าอีกวันที่เหลือบตาขึ้นไปมองนาฬิกาก็เกือบหกโมงเช้าแล้ว ทีมงานของเรา (ซึ่งก็มีกันอยู่แค่สองคน คือ ดิฉัน และ ดร.ธวัชชัย) ได้ใช้เวลาร่วมสองเดือนเพื่อมุ่งพัฒนาระบบบล็อคเพื่อการจัดการความรู้ขึ้นมา และในที่สุดก็เห็นผลสำเร็จเป็น MemeExpress ระบบบล็อคแบบ Open-Source ที่มีจุดเด่นสามประการคือ
- มีความสามารถในการจัดการได้ทุกภาษามาตรฐานสากลโลก (Unicode)
- มีความสามารถในการสร้างบล็อคได้มากกว่าหนึ่งบล็อคสำหรับผู้ใช้แต่ละคน (Multi-Blog)
- และมีความสามารถในการสร้างบล็อคสำหรับชุมชนได้มากกว่าหนึ่งชุมชนเพื่อตอบสนองการเป็นเครือข่ายทางสังคมที่ซับซ้อน (Multi-Social-Network)
MemeExpress ถูกใช้เพื่อการปฏิบัติงานแรก คือ เป็นระบบหลักที่ใช้ให้บริการบล็อคของสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.) ที่ให้ชื่อว่า GotoKnow.org (The Gateway of Thailand's Online Knowledge Management) โดยใช้ในวัตถุประสงค์เพื่อการจัดการความรู้ของไทย
ระบบ MemeExpress ซึ่งใช้ในการในการให้บริการ GoToKnow.org ณ ปัจจุบัน แม้จะเป็นเวอร์ชันแรก ก็สามารถบริการได้ดีเทียบเท่ากับระบบบล็อคอื่นๆ การพัฒนาเพื่อเพิ่มฟังก์ชันการทำงานที่ประกอบกับการเน้นหลักการออกแบบทาง Usability เพื่อให้ใช้งานง่ายสะดวกดูน่าใช้จะถูกนำเสนอออกมาเรื่อยๆ ขณะที่ยังให้บริการแก่ผู้ใช้ตามปกติ
ผู้ใช้หลายท่านตั้งหน้าตั้งรอระบบบล็อคของ สคส. (GotoKnow.org) ด้วยความอดทน ทางทีมงานต้องขอขอบคุณในความอดทนและการสนับสนุนของท่าน
GoToKnow.org เป็นเสมือนเส้นทางที่นำเข้าสู่การจัดการความรู้ของประเทศไทย โดยเน้นที่การสร้างคลังความรู้ผ่านทางระบบบล็อคที่สร้างขึ้นเพื่อคนไทย โดยนักวิจัยคนไทย ภายใต้การสนับสนุนของหน่วยงานภาครัฐของไทย (สคส.) การเติบโตของคลังความรู้นี้ขึ้นอยู่กับการสนับสนุนจากสมาชิกผู้ใช้บริการ ที่ร่วมกันสร้าง แลกเปลี่ยน และเผยแพร่ความรู้ในบริบทต่างๆ ให้ทั่วถึงกันในทุกองค์กรทั้งภาครัฐและภาคเอกชน
คุณประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการนำเอาความรู้ที่มีอยู่ในคลังนี้ไปใช้ ไม่ว่าจะเป็นความรู้ด้านเทคนิควิธีการปฏิบัติ กรณีศึกษา ประสบการณ์ ข้อผิดพลาด และการแก้ไขข้อผิดพลาดต่างๆ ของความรู้ในด้านต่างๆ ประกอบกับความสามารถของระบบที่จะพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ อย่างต่อเนื่อง ย่อมเป็นการร่วมกันส่งเสริมให้ประชาชนชาวไทยรู้จักและเข้าใจถึงความจำเป็นในการจัดการความรู้ได้เป็นอย่างดี
ตั้งแต่ที่ทีมงานเราตัดสินใจ Make a bold move หรือ เลือกทางที่ลำบากกว่า เสี่ยงกว่า แต่ผลตอบแทนคุ้มค่ากว่า แทนที่จะลงระบบบล็อคที่มีอยู่แล้ว ในตลาดโลก เราก็เต็มที่กับการพัฒนาระบบบล็อคของเราขึ้นมาเองมาโดยตลอด ซึ่งก็ทำให้การนำระบบออกสู่สายตาผู้ใช้เลยกำหนดการมาหนึ่งเดือนกว่า แต่รับรองได้ว่า ได้ มาตราฐานเช่นเดียวกับระบบบล็อคอื่น ๆ ที่มีใช้กันทั่วโลก
สาเหตุของการตัดสินใจพัฒนาครั้งนี้มีอยู่สองประการหลัก ๆ คือ
- ระบบอื่นยังไม่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ได้ครบถ้วน
- การโยกย้ายระบบสู่ระบบใหม่ในอีก 2 ปีข้างหน้า
โดยในสาเหตุหลักอย่างแรก หลังจากที่ทีมงานได้เข้าร่วมประชุมสัมมนากับกลุ่มผู้ใช้หลัก เพื่อศึกษาความต้องการของผู้ใช้ในการใช้ระบบ (ซึ่งทางสายการศึกษาด้าน Usability engineering นั้นเรียกว่า User requirement gathering) อีกทั้งได้ศึกษาติดตามอ่านบล็อคของสมาชิ กสคส. หลายๆ ท่าน หลังจากนั้น ทีมงานก็ได้นำเอาความต้องการของผู้ใช้มาวิเคราะห์ (User requirement analysis) และ ออกแบบระบบ โดยเน้นผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง (User-centered design) จึงทำให้เข้าใจถึงความต้องการของผู้ใช้ที่แท้จริงในเบื้องต้น ว่าทีมงานควรออกแบบระบบ บล็อคแบบใด ที่จะสามารถเพิ่มความสะดวกและสนับสนุนการจัดการความรู้ได้อย่างแท้จริง
ส่วนในสาเหตุสุดท้ายซึ่งเป็นเรื่องการโยกย้ายระบบ (System migration) จากแผนเดิมที่เคยมีอยู่และได้นำเสนอแก่กลุ่มผู้ใช้นำร่องเมื่อเดือน กุมภาพันธ์ที่ผ่านมาในการประชุมระดมสมองแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเรื่องโจทย์วิจัยการจัดการความรู้ของนักศึกษาปริญญาโท - เอก อาจารย์ที่ปรึกษาจากมหาวิทยาลัย ต่างๆ และตัวแทนจากหน่วยงานที่ดำเนินงานจัดการความรู้ในองค์กร คือ จะนำเอาระบบบล็อคที่มีอยู่แล้วในโลกมาปรับปรุงให้รองรับภาษาไทยได้ เพื่อใช้งานระบบบล็อคใน การจัดการความรู้ของไทย เมื่อทางทีมงานวิเคราะห์ดูแล้ว ก็พบว่า หากมีการใช้งานในระบบดังกล่าวอยู่ร่วมสองปี ความยากลำบากในการโยกย้ายฐานข้อมูลขนาดใหญ่ การ สร้างฟังก์ชันการทำงานเสริมเติมใส่เข้าไปในระบบที่มีอยู่แล้ว หรือความไม่สอดคล้องของระบบเก่ากับระบบใหม่ อาจสร้างปัญหาอย่างมากในการโยกย้ายระบบก็เป็นได้ ดังนั้น ทีมงานจึงตัดสินใจเร่งพัฒนาระบบบล็อคขึ้นมาโดยทันที
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย ดร. จันทวรรณ ปิยะวัฒน์ ใน ศูนย์ช่วยเหลือการใช้งาน GotoKnow
บันทึกนี้เป็นบันทึกแรกของ gotoknow หรือเปล่าครับ