การระงับปวดหลังผ่าตัดไม่จำเป็นจะต้องรอให้ผ่าตัดเสร็จแล้วจึงเริ่มให้การรักษา แต่ควรจะต้องเริ่มต้นตั้งแต่ก่อนการผ่าตัด
ซึ่งจะต้องมีการวางแผนการรักษาร่วมกับผู้ป่วย ในประเด็นหลัก 4 อย่าง คือ
1. การเลือกวิธีการรักษา การรักษาอาการปวด มีหลายวิธี เช่น ฉีดยา (มอร์ฟีน) ทางใดทางหนึ่ง (เข้ากล้าม เข้าหลอดเลือดดำ เข้าช่องไขสันหลัง) หรือให้รับประทานยาแก้ปวดชนิดต่างๆ หรือฉีดยาชา ฯลฯ วิธีการต่างๆ นี้แพทย์จะต้องอธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าจะเลือกวิธีการใดจึงจะเหมาะสมกับชนิดการผ่าตัดของผู้ป่วยแต่ละคน ที่ต้องเลือกวิธีการระงับปวดก่อนนั้นเพราะว่าบางวิธี เช่น การฉีดยาเข้าช่องไขสันหลังจะต้องทำก่อนผ่าตัดนั่นเอง
2. หลังผ่าตัดผู้ป่วยจะต้องกล้าที่จะรายงานความปวดต่อพยาบาล เพื่อจะได้รับการรักษาที่รวดเร็วและเหมาะสม การรายงานความปวดนั้นจะต้องเข้าใจวิธีการประเมินความปวดก่อนว่าปวดรุนแรงมากน้อยแค่ไหน โดยทั่วไปในผู้ใหญ่และเด็กโตจะใช้เครื่องมือในการประเมิน 2 อย่าง คือ 1) ใช้คะแนน 0-10 และ 2) ถ้าไม่เข้าใจ 0-10 ก็ให้ใช้ ระดับความปวด 4 ระดับ คือไม่ปวด ปวดเล็กน้อย ปวดปานกลาง และปวดมาก ส่วนในเด็กเล็กนั้นต้องคอยสอบถามจึงจะทราบว่าปวดหรือไม่
3. ผู้ป่วยจะต้องเข้าใจการติดตามผลการรักษาว่าได้ผลอย่างไร และมีอาการแทรกซ้อนเกิดขึ้นหรือไม่ หากยังพบมีอาการปวดมาก หรือพบอาการแทรกซ้อน เช่น คลื่นไส้ อาเจียน หรือ วิงเวียน จะได้รีบให้การรักษาหรือแก้ไขต่อไป
4. การให้ยาระงับปวดก่อนการผ่าตัด เป็นแนวคิดในการรักษาอาการปวดอย่างหนึ่ง ในปัจจุบันมียาบางกลุ่มที่ใช้ป้องกันอาการปวดตั้งแต่ก่อนการผ่าตัด เช่น ให้รับประทานมาก่อน 1-2 ชั่วโมง หรือฉีดประมาณ 30 นาที ก่อนการผ่าตัด (แล้วแต่ชนิดของยา) ยาเหล่านี้จะช่วยให้การรักษาอาการปวดหลังผ่าตัดดีขึ้น (รายละเอียดทั้ง 4 ประเด็น จะเล่าของแต่ละประเด็นในตอนต่อๆ ไป)
ความปวดหลังผ่าตัดในผู้สูงอายุคะ
อาจารย์ค่ะช่ออยากรู้การทำ R2R