Sauron คือผู้ร้ายในหนังสือ the Lord of the Rings ของ J. R. R. Tolkein (1892-1973) ซึ่งมีผู้ยกย่องว่าเป็นมหากาพย์แห่งยุคปัจจุบัน (และก็มีผู้เห็นว่าไม่ได้เรื่องด้วย)

ชื่อ Sauron นี้ อ่านตามที่ระบุด้วยสัทอักษรสากล น่าจะอ่านว่า ซาอูรอน (IPA: /'sɑurɔn/ ) เน้นเสียงพยางค์หน้า; ในหนัง ([1],[2],[3]) ออกเสียงเหมือน "เซารอน" เน้นพยางค์หน้า คำว่า Sauron นี้ในภาษาของเอลฟ์แปลว่า "น่ารังเกียจ น่าขยะแขยง"; ไม่ทราบเหมือนกันว่าหนังสือแปลเขียนว่าอย่างไร แต่ก็ไม่ใช่สาระหรอกครับ

Sauron เคยเป็นเทพผู้พิทักษ์มาก่อน แต่ต่อมาไปเข้ากับ Dark Lord Melkor ซึ่ง4ภายหลังรู้จักกันในชื่อของ Morgoth ที่ชั่วร้าย ต้องการครอบครอง Middle Earth ทั้งหมด

พวกเอล์ฟสร้างแหวนแห่งอำนาจขึ้น 20 วงด้วยความช่วยเหลือของ Sauron ซึ่งแปลงตัวมาเป็น Annatar (รูปทางขวา); แหวนแต่ละวงมีอำนาจพิเศษ แต่มีอยู่วงหนึ่ง (One Ring) ที่มีอำนาจสูงสุด; การแย่งชิง การครอบครอง และการทำลายแหวน One Ring นี้ เป็นตัวขับเคลื่อนเรื่อง the Lord of the Rings 

Sauron ต้องการครอบครอง Middle Earth ทั้งหมด และได้เกิดสงครามใหญ่ที่ยืดเยื้อยาวนานในช่วง the Second Age ระหว่าง Sauron และเผ่าพันธุ์ต่างๆ จนกระทั่ง Isildur ตัดนิ้วของ Sauron ได้; เมื่อไม่มีแหวน One Ring Sauron ก็ถูกปราบปรามลงได้ แต่วิญญาณของ Sauron ได้แยกจากร่างหนีไปได้ ไปเป็น "ดวงตาของ Sauron"

แม้จะได้ชัยชนะ Isildur ซึ่งมีความโลภเช่นกัน กลับไม่ยอมทำลายแหวน One Ring ลงด้วยความปรารถนาจะเป็นใหญ่ ต่อมาเขาถูกพวก Orc ซุ่มโจมตีใกล้แม่น้ำ Anduin แต่ว่าแหวน One Ring ซึ่งต้องการจะกลับไปหาเจ้าของเดิม (Sauron) ได้หลุดมือไป จมหายไปในน้ำ สาบสูญไปกว่าสองพันปี เรื่องที่ไม่เป็นเรื่อง ก็เลยเป็นเรื่องขึ้นมาอีก เพราะความโลภอีกแล้ว

• Sauron
• Sauron biography  
  

ดวงตาของ Sauron

Tolkien ได้บรรยายเกี่ยวกับลักษณะดวงตาของ Sauron ไว้ใน the Fellowship of the Ring ว่า

   "The Eye was rimmed with fire, but was itself glazed, yellow as a cat's, watchful and intent, and the black slit of its pupil opened on a pit, a window into nothing."

และบรรยาย "บุคลิก" ไว้ใน the Two Towers ว่า

   "The Eye: that horrible growing sense of a hostile will that strove with great power to pierce all shadows of cloud, and earth, and flesh, and to see you: to pin you under its deadly gaze, naked, immovable."

Sauron อยู่ในหอ แต่เผยแพร่ความชั่วร้าย ผ่าน Saruman (พ่อมดขาว ผู้นำสภาพ่อมด) ผู้หลงอยู่กับอำนาจเช่นกัน พร้อมทั้งกองทัพ Orc ซึ่ง Saruman สร้างขึ้น

หัวไม่สาย หางไม่ขยับ? 

อาการอย่างนี้ บางคนโทษหัวโจกตามคำว่า "หัวไม่ส่าย หางไม่ขยับ" ซึ่งโดยส่วนตัวผมไม่ชอบการเปรียบเทียบในลักษณะนี้ เพราะ

1. เท่าที่ทราบ คนไม่มีหางโผล่ออกมาครับ
2. หางไม่ได้ขยับตามหัว แต่องคาพยพต่างๆ ขยับเพราะสมองสั่งกล้ามเนื้อให้คลาย-หด; ต่างคนต่างมีสมองของตัวเอง ไม่ได้ส่ายดุ๊กดิ๊กตามคนอื่น
3. ความชั่วอาจเกิดได้เนื่องจากคนที่ไม่มีสติเผลอได้บ่อยๆ แต่กลับขยายลุกลามเป็นระบบที่ชั่วร้ายด้วยการขาดหิริโอตตัปปะอย่างกว้างขวางในหมู่คนในสังคมนั้น จะปราบปรามอย่างไรก็ไม่หมด เพราะไม่ได้แก้ที่เหตุ
4. เป็นเรื่องปกติที่คนจะมองหาแบบอย่าง แต่ความชั่วที่เกิดจากการเลือกแบบอย่างที่เลวร้าย มีเหตุอยู่ที่การเลือก มีผลอยู่ที่การกระทำความชั่วร้าย; ถ้าจะแก้ ก็ควรพยายามหาคำตอบว่าทำไมบางคนจึงเลือกแบบอย่างที่เลว ไม่รู้หรือว่าเลว ภูมิคุ้มกันบกพร่องหรืออย่างไร เติบโตมาในครอบครัว/สภาพแวดล้อมอย่างไร; การแก้ไขปัญหานี้ จะเหนื่อยยาก และยาวนานแน่นอนครับ ไม่มีทางออกแบบเอาใส่ภาชนะ เติมน้ำร้อน แล้วกินได้เลยหรอกครับ
   

จาก Lord of the Rings ภาค Gotoknow เขียนไปเขียนมา ทำไมกลายเป็นอย่างนี้ไปได้ก็ไม่รู้ แล้วยังทำให้นึกไปถึงภูมิปัญญาไทยอีกอันหนึ่งคือ

เอาเทคโนโลยีไปแก้ปัญหาสังคม มันจะแก้ได้หรือครับ เรื่องนี้ทำไมถึงเข้าใจยากนักก็ไม่รู้