บทเรียนจากโรงเรียนวอลดอร์ฟ : main lesson (๒)


คนที่วาดฟอร์มของเส้น (form drawing) ได้ชัดเจนถูกต้อง จะเป็นคนที่มั่นคงมาก เขาจะวาดได้โดยไม่ต้องคิด แต่มือทำเองโดยไม่ต้องใช้ความรู้

 

“เส้นไม่มีอยู่จริง ในจินตนาการของเราเท่านั้นที่มีเส้นตรงปรากฏอยู่” คุณครูพอลให้เราวาดเส้นด้วยการวาดมือไปบนอากาศก่อนที่จะได้ลงมือวาดเส้นลงไปบนแผ่นกระดาษ

 

คนที่วาดฟอร์มของเส้น (form drawing) ได้ชัดเจนถูกต้อง จะเป็นคนที่มั่นคงมาก เขาจะวาดได้โดยไม่ต้องคิด แต่มือทำเองโดยไม่ต้องใช้ความรู้

 

 “I know this form by hand.” เป็นคำที่ลูกชายคนออกแบบลวดลายในโบสถ์แห่งหนึ่งที่ประเทศเนเธอร์แลนด์เล่าให้ครู Paul ฟัง  เขาเล่าว่าเมื่อครั้งยังเด็ก พ่อให้เขาวาดเส้นของลวดลายแม่บททุกวัน โดยที่สัดส่วนของเส้นที่เขียนขึ้นจะต้องแม่นยำไม่ผิดเพี้ยนเลย มาในวันนี้เขาไม่เพียงจดจำสัดส่วนของลายได้ขึ้นใจ แต่มือของเขายังสามารถจดจำเส้นเหล่านั้นได้ด้วย

 

ข้อความข้างต้นนี้บอกกับเราว่า ไม่เพียงแต่เราจะได้รับความเพลินเพลินในอารมณ์ หรือสนุกสนานในขณะที่กำลังวาดเส้นเท่านั้น แต่เส้นที่เราวาดก็กำลังกระทำต่อบุคลิกภาพและภาวะภายในของเราด้วย

 

การวาด form drawing จึงเป็นการ

  • พัฒนาการใช้กล้ามเนื้อ
  • พัฒนาความเข้าใจพื้นฐาน
  • พัฒนาอุปนิสัยให้เกิดความสมดุล
  • สร้างความเข้าที่จะพัฒนาไปสู่เรขาคณิต

 

เส้นตรงเส้นแรกที่เด็กคนหนึ่งเขียนขึ้นจึงบอกอะไรกับเราได้มากมาย วันแรกที่คุณครูอันนาคินไปโรงเรียนวอลดอร์ฟ คุณครูประจำชั้นให้เด็กทุกคนออกมาเขียนเส้นตรงที่กระดาน เส้นตรงเส้นแรกของเธอไม่ตรงเท่าไรนัก จากนั้นเธอก็เขียนอีก เขียนอีก และเขียนอีก เส้นแล้วเส้นเล่า เมื่อได้เส้นตรงที่พอใจแล้วเธอก็เดินกลับมานั่งที่

 

เพื่อนของเธอบางคนไม่กล้าที่จะลากเส้นตรงให้ยาวลงมา เขาจึงค่อยๆ ขีดทีละนิดๆ ให้เป็นเส้นที่ยาวต่อกันลงมา  บางคนก็เขียนเป็นเส้นบาง  บางคนก็เขียนเส้นหนัก บางคนก็เป็นเขียนเป็นเส้นที่โอนเอน

 

กิจกรรมนี้ช่วยให้คุณครูประจำชั้นได้เห็นลีลาของเส้น วิธีการเขียนเส้นของเด็ก อุปนิสัยของเด็กแต่ละคน และเห็นเจตจำนงที่แตกต่างกันได้ตั้งแต่ท่าลุกจากเก้าอี้แล้วเดินมาที่กระดานเลยทีเดียว

 

ในชั้นที่โตขึ้นเมื่อเด็กเคลื่อนไปตาม form ของเส้นโดยไม่ต้องคิด เขาจะได้สัมผัสถึงความงามของเส้น ที่ก่อให้เกิดความรักในform และการเคลื่อนไหว เรื่องของความรู้สึกจะเข้ามา

 

เมื่อลวดลายมีความซับซ้อนขึ้น มีการถักทอ สอดประสานกันของเส้นเข้ามาเกี่ยวข้อง ความคิดก็จะเริ่มทำงาน ดังนั้น ความเข้าใจใน form จึงไปช่วยพัฒนาความคิดได้ด้วย แบบฝึกหัดของแต่ละวัยมีตั้งแต่การเขียนตามแบบ  การสร้างสมมาตรให้กับเส้นที่ให้ไว้  การวาดภาพแบบกระจกเงา  การเติม formให้สมบูรณ์  การหมุนภาพ ๑๘๐ องศา  การเรียนรู้เรื่องการพิสูจน์เรขาคณิตด้วยการสร้างเป็นภาพที่ประกอบขึ้นด้วยความงาม และความคิดที่สะท้อนความเข้าใจ เป็นต้น

 

หมายเลขบันทึก: 440772เขียนเมื่อ 25 พฤษภาคม 2011 15:07 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 ธันวาคม 2012 13:44 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (6)
  • ชอบวิธีคิดนี้มากเลยละครับ
  • ครูใหม่สรุปมาถ่ายทอดได้ดีจริงๆ

สวัสดีครับครูใหม่

ชอบบันทึกนี้ครับเพราะตัวเองก็ได้นำหลักการนี้มาสอนลูกๆ ตั้งแต่เด็ก จากแรงบันดาลใจที่ได้ไปสัมผัสกับตัวการ์ตูนแตงแตงที่เบลเยียมซึ่งผู้สร้างคือแฮกเช่ นักวาดการ์ตูนชาวเบลเยียมซึ่งเป็นต้นแบบการวาดลายเส้นที่ชัดเจน

"เส้นในงานศิลปะ" เป็นผลศิลปะที่ยิ่งใหญ่ในตัวเองครับและไม่มีขีดจำกัดครับ

ผมสอนลูกๆ วาดเล้นและลายเส้น จนบัดนี้เขาสามารถวาดลายเส้นและสร้งเป็นการ์ตูนเรื่องได้โดยง่ายด้วยจินตนาการที่ไร้ขอบเขต

ขอบคุณครับ

สวัสดีครับครูใหม่

อ่านเรื่องการ form เส้นโดยไม่ต้องคิด แต่เป็นเรื่องของมือ+ใจ นั้น พ่อผมเองก็ทำให้ดู

พ่อเป็นวิศวกรที พ่อมักวาดหรือสเกตสิ่งที่ท่านสนใจด้วยดินสอบ้าง ปากกาบ้าง

ผมวาดเส้นก่อนอ่าน กอไก่ วาดในหนังสือกอไก่นั่นแหละ คงเพราะทำตามที่เห็นพ่อทำ

พ่อบอกว่าวาดแล้วไม่ต้องลบเส้น เส้นไม่จำเป็นต้องสวย แตขอให้วาดจากใจ

TinTin การ์ตูนโปรดผมที่สุด ที่โต๊ะทำงานยังวางไว้เล่มหนึ่ง ตอน Pharoah's cigars ไว้อ่าน ยามที่ต้องการพลังใจ

Herge' ผู้วาด เขาวาดถูกใจคนทุกวัย ตอนเรียนที่เบลเยี่ยมเขามีงานแฟนๆ Herge' ด้วย

ตอนเป็นนิสิตแพทย์ผมมักวาดรูปในสมุดเลคเชอร์ ส่วนมากเป็นรูปรอยโรค (ซึ่งไม่น่าดูนัก)

เดี๋ยวนี้ก๋ยังวาดเส้นอยู่ ในไดอารี่

หลายเดือนก่อนกลับบ้านแม่ รื้อกองกระดาษ เป็นรูปที่พ่อวาดด้วยปากกาหมึกซึม

รูปเล็กๆ ตรงมุมกระดาษเอ 4 ที่เหลืองกรอบ พ่อจากไปสิบสี่ปีแล้ว

แต่รูปเล็กๆ นี้ทำให้ผมอบอุ่น อย่างบอกไม่ถูก

พูดกันถึงแฮกเช่ ขอนำเรื่องนี้มาฝากกันครับhttp://forums.thaieurope.net/index.php/topic,180.msg900.html#msg900 ลองอ่านดูครับ

สวัสดีค่ะ

ขอบคุณผู้อ่านทุกท่าน ที่มาช่วยกันสร้างวงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สนุกๆ วงนี้ค่ะ :)

เคยมีความรู้สึกอบอุ่นเมื่อได้เห็นเส้นลายมือของคุณปู่เช่นเดียวกับคุณหมอเลยค่ะ

ติดตามตอนต่อไปได้ในเร็วๆ นี้ค่ะ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท