การพัฒนาระบบโดยเฉพาะระบบ open-source ที่เผยแพร่ไปทั่วโลก จะต้องคำนึงถึงเรื่องภาษาพูดภาษาเขียนของผู้ใช้เป็นอย่างมาก

เพราะผู้ใช้ในประเทศที่ไม่ได้ใช้ภาษาอังกฤษเป็นหลัก เช่น ไทย จีน กัมพูชา ลาว ญี่ปุ่น เป็นต้น จะประสบปัญหาในการเข้าใจเมนูส่วนต่างๆ ของระบบที่ใช้เป็นภาษาอังกฤษ ยิ่งไปกว่านั้นผู้ใช้ที่ไม่ค่อยมีประสบการณ์ในการใช้อินเตอร์เน็ตอาจเกิดความเครียด (computer anxiety) มากขึ้น และต่อต้านการใช้ระบบ (computer resistance) ตั้งแต่แรกเริ่ม

GotoKnow ในเวอร์ชันแรกจะให้ผู้ใช้เลือกได้ว่าจะใช้ เมนูไทย หรือ อังกฤษ โดย default ไว้เป็นภาษาไทย และปรากฏว่า ไม่ค่อยมีผู้ใช้เลือกที่จะใช้เมนูภาษาอังกฤษค่ะ

และเมื่อส่วนใดไม่ค่อยได้ใช้ เราก็ต้องเอาออกค่ะ ซึ่งจะให้มีช่องว่างบนหน้าจอมากขึ้นซึ่งช่วยให้ดูไม่รกตาค่ะ หรือ เข้าข่าย less is more ค่ะ

ดิฉันต้องแปลเกือบทุกอย่างในระบบค่ะ แม้กระทั่งข้อความในอีเมล์ที่ส่งออกไปจากระบบ เช่น อีเมล์ที่ผู้ใช้ได้รับเมื่อมีสมาชิกท่านอื่นแสดงความคิดเห็นในบันทึก

แต่ก่อนนั้นไม่ได้แปลอีเมล์เหล่านี้ แต่ช่วงหลังๆ มานี้มีผู้ใช้บ่นว่าข้อมูลภาษาอังกฤษที่เขียนไว้นั้นแปลเองไม่ออก ขอให้ช่วยแปลเป็นภาษาไทย จะดีกว่า

สำหรับการแปลอีเมล์เป็นไทยนี้ ที่เราไม่กะแปลแต่แรกก็เนื่องจากว่าระบบอีเมล์ของผู้ใช้หลายระบบ เช่น Thaimail, Chaiyo, Yahoo, Hotmail ไม่สามารถรองรับมาตราฐานอักษรแบบ Unicode UTF-8 ได้ ซึ่งเป็นการ encode แบบ universal คือ อ่านได้หลายภาษารวมทั้งภาษาไทยด้วยค่ะ ซึ่งเป็นการ encoding ที่ระบบ KnowledgeVolution และระบบ open-source ส่วนใหญ่ใช้ค่ะ

ปัญหาใหญ่ในการแปลภาษาจะเกิดขึ้นกับ พวกศัพท์เทคนิค ค่ะ เช่น คำว่า บล็อก แพลนเน็ต ป้าย เฆมความรู้ เป็นต้นค่ะ

ตอนเป็นเวอร์ชันเก่าที่เป็น MemeExpress นั้นก็จะมี Faqs ไว้ด้วยค่ะ แต่เวอร์ชันใหม่ที่เป็น KnowledgeVolution จนถึงบัดนี้ก็ยังไม่ได้ทำค่ะ แต่หันมาเน้นกำกับคำไว้คู่กัน (ในเบื้องต้น) ค่ะ

เช่น บล็อก (สมุดบันทึก) ป้าย (คำหลัก) แต่แพลนเน็ตยังคงตั้งไว้อย่างนั้นเพราะหาคำที่สั้นกระทัดรัดยังไม่ได้ ส่วน tag cloud นั้น แต่ก่อนใช้ว่า เมฆความรู้ ก็ตัดออกไปและใช้คำว่า กลุ่มป้าย แทนค่ะ

ส่วนหนึ่งดิฉันพบว่า การแปลคู่แบบกำกับคำไว้ ทำให้ผู้ใช้ใช้ระบบอย่างเข้าใจมากขึ้นและส่งผลให้ระบบใช้ง่ายขึ้นค่ะ แต่หากดูในแง่ aesthetics หรือ ความสวยงามความน่าดูชมของระบบ คำที่เยิ่นเย่ออย่างนี้ทำให้การจัดวางข้อมูลลดความน่าดูลงค่ะ

ตอนนี้ KnowledgeVolution กำลังจะถูกนำไปแปลเป็นภาษาลาว และในอนาคตก็จะเพิ่มอีกหลายต่อหลายภาษาอย่างแน่นอน ดิฉันสงสัยนะค่ะว่า ผู้แปลท่านอื่นเขาจะแปลคำแต่ละคำในภาษาของเขาได้ง่ายหรือยากแค่ไหน เช่น blog ในภาษาลาว เขาจะทับศัพท์เลยไหม หรือ จะใช้คำว่า สมุดบันทึก ดีกว่า