ขอบคุณคุณอุทัยและยินดีต้อนรับสู่คนเป็นนายครับ
อาจจะฟังดูบ้าไปหน่อยนะครับ ผมคิดว่าความถูกต้องไม่ได้มีสภาพสัมบูรณ์ แม้แต่สิ่งที่ร่ำเรียนมาครับ เช่น
- ในสภาวะของสังคมการเกษตรในสมัยโบราณ พื้นที่และแรงงานเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเพาะปลูก การแผ่ขยายอาณาเขตจึงเป็นเรื่องจำเป็นเพื่อความอยู่รอด และถูกมองด้วยความชื่นชม; ในปัจจุบันที่ประสิทธิภาพการผลิตเพิ่มขึ้น การแผ่ขยายอาณาเขต กลับถูกมองว่าเป็นการรุกราน ใช้กำลังซึ่งไม่เข้ากับค่านิยมของสังคมในปัจจุบัน; เรื่องที่เคยถูกต้องกลับเปลี่ยนเป็นเรื่องที่ไม่ถูกต้องเพราะกรอบความคิดเปลี่ยนแปลงไป
- ยุโรปในยุคกลาง ใครต่อต้านความคิดของศาสนจักร ก็โดนฆ่าหรือลงโทษหนักในทางอื่นๆ; ต่อมาวิทยาศาสตร์ได้รับการยอมรับมากขึ้นเนื่องจากเริ่มตอบคำถามบางอย่างได้ Newton's law of motion (F=ma) กลายเป็นกฏทางฟิสิกส์; แต่เมื่อต้นศตวรรษที่ยี่สิบ ก็กลับเปลี่ยนเป็นทฤษฎีสัมพัทธภาพ (E=mc2) ส่วนความรู้ของนิวตันซึ่งเคยเป็นสิ่งที่ถูกต้อง กลายเป็นกรณีเฉพาะไป; แล้วดูตอนนี้ซิครับ ทั้งควันตัม ทั้งสตริง ซูเปอร์สตริง M-theory (จักรวาล 11 มิติ) ฯลฯ
- ทางด้านเศรษฐกิจกระแสหลัก ก็มีสองขั้วคือคอมมิวนิสต์ในอุดมคติ และทุนนิยมในอุดมคติ ทั้งสองขั้วตั้งอยู่บนแนวคิดของเพลโต "Republic" และ เซอร์ทอมัส มัวร์ "Utopia"; พอมาเจอเศรษฐกิจพอเพียงซึ่งตั้งอยู่บนความไม่โลภ ความไม่เบียดเบียนกัน และอิทธิบาท ๔ เข้า ก็งงกันไปหมด เพราะว่าแม้อุดมคติของเศรษฐกิจพอเพียงจะไม่ได้ขัดกับอุดมคติของเศรษฐกิจกระแสหลัก แต่ขัดกับสิ่งที่เขายึดถือปฏิบัติกันมานาน (ซึ่งไม่ใช่ทั้งอุดมคติ และไม่ได้เป็นทางนำไปสู่อุดมคติ)
ก่อนจะตอบว่าอะไรถูกต้อง ก็ต้องหาคำตอบให้ได้ก่อนว่าถูกต้องสำหรับอะไร ถูกต้องด้วยเงื่อนไขใด เมื่อมองจากมุมใด
สิ่งที่เราเรียนรู้มาไม่ว่าจะเป็นอะไรก็ตาม ไม่ได้มีค่าต่อตัวเราหากไม่สามารถนำไปใช้ได้ ยิ่งกว่านั้นหากความรู้ที่ได้มา ไม่สามารถจะนำไปปรับใช้ได้ ก็อาจไม่ตรงกับความต้องการ เป็นความรู้แห้งๆ เหมือนอ่านนิยาย
แต่ความรู้ที่มีประโยชน์ (ในความเห็นผม) เมื่อได้มาแล้ว ยังต้องนำไปกลั่น คิดต่อยอดเพิ่มเติม จึงจะเป็นประโยชน์กับตัวเราครับ
หากเรายังกลัวว่าความรู้ที่เรามีและแน่ใจว่าถูกต้อง จะถูกปฏิเสธจากสังคม ก็จะไม่มีงานวิจัย และโลกนี้ก็จะไม่มีความก้าวหน้าครับ
เขียนมาอย่างยืดยาว สรุปความเห็นของผมอย่างนี้ครับ:
-
สิ่งที่ถูกต้องเราจะรู้เมื่อไหร่ว่าถูกต้อง: ตอบว่าความถูกต้อง ต้องให้คำจำกัดความเฉพาะครับ เพราะว่ามีหลายมุม คำว่า"ถูกต้อง" เป็นคำย่อครับ ย่อมาจากคำว่า "คิดว่าถูกต้อง"
- หากไม่มีใครรู้เหมือนเราว่าถูกต้อง มันจะเป็นสิ่งที่ถูกต้องอยู่หรือไม่: ตอบว่า อันนี้ประเด็นอยู่ที่ว่า ความรู้ที่เรามีอยู่ เป็นสิ่งที่มีประโยชน์หรือไม่มากกว่าครับ; หากรู้แล้วทำประโยชน์ไม่ได้ ก็มีค่าเท่ากับไม่รู้ครับ