เด็ก เล็ก เป็นหวัด ธรรมดา ไม่ต้องกินยาก็ได้นะคะ
หวัดธรรมดาดูจาก ไข้ไม่ เกิน สองสามวัน น้ำมูกไม่เกิน 10
วัน และไอ ไม่เกิน สองหรือ 3 อาทิตย์
และต้องไม่มีอาการปอดบวม และอาการอันตราย
อาการปอดบวมในเด็กที่เชื่อได้
และทำได้ง่ายๆ คือ ชายโครงบุ๋ม (subcostal retraction)และ
หายใจเร็วค่ะ
ดูจากอายุ 0-2เดือนหายใจเร็วคือ > 60 ครั้ง
ต่อนาที
2 เดือน ถึง 1 ปี คือ > 50 ครั้ง
1-5 ปี คือ >40 ครั้ง ค่ะ (ควรนับขณะสงบ
นอนหลับจะดีที่สุด)
อาการอันตรายคือ
ไม่กินน้ำ กินนม (unable to drink) - ไม่กินข้าว ไม่นับนะคะ
ชัก
ฟังได้เสียง stridor หรือ wheeze
ความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลงค่ะ (concious change)
เรามักจะให้ยาเด็ก(และผู้ใหญ่ด้วย)เกิน เกินจำเป็นค่ะ
ยาลดน้ำมูก ยาลดไอ ยาละลายเสมหะ และโดยเฉพาะยาปฏิชีวนะ
หรือทั่วไปเรียกยาแก้อักเสบโดย ไม่จำเป็น
ที่จำเป็นคือ
เช็ดน้ำมูก
เอา เชื้อ หวัดทิ้งให้เยอะที่สุด
(ไม่ควรสั่งแรงๆ นะคะ มีการวิจัยบางรายงานพบว่าสั่งน้ำมูกแรง
อาจทำให้เกิด negative pressure กลับ เข้าไซนัส อาจเป็นไซนัสอักเสบ
ง่ายขึ้น) ก็เลยมัก แนะนำว่าสั่งทิ้งได้ แต่ไม่ต้องแรงๆ
กิน
น้ำให้เยอะ
ให้เสมหะละลาย เหลวพอ
ที่จะช่วยร่างกายให้ไอออกมาทิ้งง่ายๆ
นอนให้เยอะ
ให้ยาลดไข้ถ้ามีไข้สูง
และคอยดู
ปอดบวม
(มักสอนให้คุณแม่ นับหายใจเองเวลาลูกนอนหลับ นับเต็ม 1 นาที วันละ
1-2 ครั้งเท่านั้นค่ะ)
และดูอาการอันตราย
ด้วยนะคะ
ทั้งหมดนี้ เป็นหลักสูตร จาก องค์การอนามัยโลก WHO ที่ดิฉัน
เป็นวิทยากร งาน ARIC สอนหมอใหม่
และเจ้าหน้าที่อนามัยอยู่เป็นประจำ
เมื่อตรวจเด็กเอง พบอยู่ทุกวันที่คุณแม่ขอ ยา ขอ ลดน้ำมูก ขอ แก้ไอ
แรงๆ และขอ ยาปฏิชีวนะเลย ทั้งที่เด็ก เป็นหวัด ธรรมดา
พอนั่งคุยให้ข้อมูลสักพัก คุณแม่ก็จะก็เข้าใจ
บางคนขอยาไปเก็บ อุ่นใจไว้ก่อน แต่ในที่สุดไม่ใช้
หมอเราก็ไม่มีเวลามาก รีบจ่ายยา จะได้ตรวจคนต่อไป รอ
อีก เป็นครึ่งร้อย
ชอบคุณแม่ อเมริกัน และคุณแม่ญึ่ปุ่น ที่เคยมาตรวจสมัยเปิดคลินิก
เวลาจ่ายยา เธอจะถามรายละเอียดยา และทุกครั้งที่จ่ายยาปฏิชีวนะ
เธอจะถามหมอคืนทันทีว่าทำไมต้องให้ ยาปฏิชีวนะ
เธอมาบอกทีหลังตอนสนิทกันว่าเธอรู้สึกว่าหมอที่นี่จ่ายยาปฏิชีวนะเยอะจัง
ดีนะคะ แพทย์เราสั่งยาอะไร ได้คิดทวน ระมัดระวังอีกรอบ
อ่านเพิ่มเติมข้อมูลได้ที่ เมื่อลูกเล็กเป็นหวัดจะปฏิบัติอย่างไร
...
ขอบคุณ อ แผ่นดิน
น้อง แผ่นดินกับ แดนไท จะเป็นไม่กี่โรค ค่ะ อายุต่ำ กว่า 5 ปี หวัด ท้องเสีย ปวดท้อง อาเจียน และ ตุ่มคัน ซึ่งบางทีลุกลามเป็นพุพอง
ไว้จะเขียนสรุปยอดความรู้โรคง่ายๆในเด็ก ไว้ให้นะคะ
สอน คุณแม่ F to F ทุกวัน ตอนนี้ ลองเอา Tacit มาเขียนเป็น B to B บ้างถ้าจะดี