Outcome Mapping ขั้นตอนที่ 5 เกณฑ์บ่งชี้ความก้าวหน้า

เน้นการเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรม การกระทำ และความสัมพันธ์ที่สามารถสังเกตได้

     เกณฑ์บ่งชี้ความก้าวหน้า (Progress marker) คือ แบบจำลองการเปลี่ยนแปลงของภาคีหุ้นส่วน ซึ่งมีระดับของการเกิดขึ้นจากง่ายไปยากตามลำดับ  โดยระดับที่ง่ายสุด คือ ระดับที่คาดหวังว่าจะเกิดขึ้น (expect to see) ซึ่งจะเกิดขึ้นตั้งแต่ตอนแรกๆ ของการทำงาน เป็นการตอบสนองต่อกิจกรรมพื้นฐานของการทำงาน ระดับที่สูงขึ้นมา คือ ระดับที่อยากจะให้กิดขึ้น (like to see) และ ระดับที่ถ้าเกิดขึ้นก็ดี (love to see) ซึ่งจะเกิดเมื่อการทำงานประสบความสำเร็จสูงสุด เกิดการเปลี่ยนผ่านที่แท้จริง

เกณฑ์บ่งชี้ความก้าวหน้านี้ ต้องได้รับความยินยอมจากทั้ง 2  ฝ่าย คือ เราและภาคีหุ้นส่วน

วิธีการอย่างหนึ่งในการสร้างเกณฑ์บ่งชี้ความก้าวหน้า

1. กลุ่มช่วยกันทบทวนผลลัพธ์ที่พึงประสงค์ (ขั้นตอนที่ 4) แล้วให้แต่ละคนเขียนลงในบัตรคำ (card technique) เพื่อตอบคำถามที่ว่า "พฤติกรรม กิจกรรม หรือความสัมพันธ์ใดที่จะแสดงให้เห็นว่าภาคีหุ้นส่วนกำลังก้าวไปสู่ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์"

2. ติดบัตรคำทั้งหมดบนผนังห้อง ช่วยกันเลือกข้อความที่เป็นความคาดหวังที่ง่ายที่สุดของแผนงาน คือ ระดับที่คาดหวังว่าจะเกิดขึ้น (expect to see) ระดับที่อยากให้เกิดขึ้น (like to see) และระดับที่ถ้าเกิดขึ้นก็ดี (love to see) ตัดความคิดที่ซ้ำซ้อนออก จัดกลุ่มความคิดที่เป็นเรื่องเดียวกัน เสริมกัน

3. ช่วยกันพิจารณาอีกครั้งว่าการจัดกลุ่มเหมาะสมแล้ว บางตำราแนะนำว่าเกณฑ์ทั้ง 3 ระดับนี้ ไม่ควรเกิน 15 ตัว และส่วนใหญ่จะอยู่ใน ระดับที่อยากให้เกิดขึ้น

4. ในกรณีที่เกณฑ์ไม่ได้สะท้อนการเปลี่ยนแปลง ให้ทำซ้ำข้อ 3 และช่วยกันสร้างเกณฑ์ขึ้นมาใหม่   กระบวนการนี้สามารถทำซ้ำได้จนกว่ากลุ่มจะแยกแยะความแตกต่างระหว่างการติดตามการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมซึ่งเป็นการประเมินผลแบบใหม่ กับเกณฑ์แบบเดิม

ตัวอย่างจาก NEPED (กลุ่ม Farmers)

Expect to See 

1. Farmers are receptive, capable to work with NEPED

2. Farmers establish nurseries of planting materials.

3. Women participate in Project decision-making and accrue benefit of their 25% share.

4. Farmers identify proper outlets for produce.

Like to See

1. They are eager to learn more and seek NEPED help.

2. Farmers take up new research findings in the field.

3. Farmers share success stories with other villagers.

4. Farmers put more area under cash crop cultivation as market demand is increased.

5. Farmers establish market networks.

6. Women utilize their 25% share appropriately and fully.

7. Farmers ensure that the Revolving Fund Mechanism keeps moving on through peer pressure.

8. Farmers are reducing traditional Jhum cultivation.

Love to See

1. Farmers accept innovations in the farming system across Nagaland.

2. Farmers start their own income generating schemes.

3. Women are empowered to participate in community decision-making.

 ตัวอย่างจาก รพ.เขาวง โครงการชุมชนสุขสันต์ไร้ควันบุหรี่

กลุ่มผู้สูบบุหรี่

ระดับที่คาดว่าจะเกิดขึ้น

1. เข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มทุกครั้ง

2. มีความรู้ในเรื่องโทษของบุหรี่และวิธีเลิกบุหรี่

3. เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกลุ่มผู้เข้าร่วมคลินิกอดบุหรี่และเกิดระบบติดตาม ควบคุมพฤติกรรมการสูบบุหรี่ระหว่างกลุ่มผู้สูบบุหรี่

4. ผู้สูบบุหรี่สามารถลด ละ เลิกการสูบบุหรี่

ระดับที่อยากจะให้เกิดขึ้น

1. ลดจำนวนการสูบบุหรี่ได้มากกว่าครึ่งหนึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนการสูบก่อนเข้าร่วมคลินิกอดบุหรี่

2. ทุกคนนำวิธีการเลิกสูบบุหรี่ไปปฏิบัติจริง และปฏิบัติตามนโยบายมาตรการของชุมชน

3. เกิดกลุ่มเรียนรู้และสามารถถ่ายทอดความรู้แก่ผู้อื่นได้

4. เกิดเครือข่ายการลด ละ เลิกสูบบุหรี่ในชุมชน ซึ่งสามารถเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ชุมชนอื่น

ระดับที่ถ้าเกิดขึ้นก็ดี

1. ไม่มีการสูบบุหรี่ การขายบุหรี่ในชุมชน

2. เกิดเครือข่ายการลด ละ เลิกสูบบุหรี่ระหว่างชุมชน

อ้อม สคส.

วิสัยทัศน์ พันธกิจ ภาคีหุ้นส่วน ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์

[สิงห์ ป่าสัก]

     ขอบพระคุณมากครับ ติดตามมาตั้งแต่ขั้นตอนที่ 1 และจะรออ่านตอนต่อๆ ไปนะครับ

[อ้อ]

ยินดีค่ะ

แต่จะให้ดี ต้องลองทำกับหน่วยงานของตัวเอง จะเข้าใจมากยิ่งขึ้น เหมือนที่ สคส. กำลังจะยกพลไปเก็บตัวทำเรื่องนี้กันอย่างจริงจัง ที่นครนายก ช่วงต้นเดือน พ.ค.

อ้อมจะเขียนจนถึงขั้นตอนที่ 7 แล้วคุณสุปราณี จะรับช่วงต่อนะคะ

อ้อม สคส.