เรื่องเล่าจากดงหลวง 46 Partnerships

สังคมไทยมีบุคลิกอะไรหนอที่ทำให้ไม่เกิดการหลอมรวมดังหลักการนี้ เรามีตัวอย่างทั้ง Best case และ Worth case บ้างไหมหนอ ?? ยังนึกไม่ออกเลยเนี่ยะ นึกออกแต่ชาวบ้านบางระจันรวมตัวกันต่อสู้พม่าข้าศึก นึกออกแต่วีรกรรมท่านย่าโม และฯลฯ สมัยนั้นไม่มีคำว่าบูรณาการแน่เลย น่าจะมีคำว่า ช่วยกันคนละไม้คนละมือ ใครถนัดอะไรก็แสดงสิ่งนั้น ใครไม่ถนัดอะไรก็เป็นแรงงานให้กัน แต่ทั้งหมดนั้นมีใจหลอมเข้าด้วยกันอย่างแน่นอน ใจรวมเป็นหนึ่ง ไม่เช่นนั้นบ้านเมืองไม่รอดมาจนปัจจุบันนี้หรอก

<p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal">ทำไมต้อง Partnership: ผู้เขียนจำได้ว่าตอนเข้าไปร่วมงานใหม่ๆกับ Save The Children(USA) ที่จังหวัดนครสวรรค์นั้นต้องเข้าร่วมการสัมมนาเรื่อง Partnership ทันที ใหม่ๆก็งงๆเหมือนกันแหละ อะไร Partnership สัมมนากันด้วยหรือ ฯ  แต่แล้วก็เข้าใจว่ามันมีความสำคัญมากที่สมควรต้องคุยกัน เพราะบ้านเราไม่ค่อยมีวัฒนธรรมการทำงานร่วมกัน  แม้ว่าคำว่าบูรณาการ  หรือ Integration จะมีมามากกว่า 30 ปีแล้วในบ้านเราเท่าที่จำได้ ซึ่งปัจจุบันก็ยังพูดกันถึงกันอยู่เลย และในทางปฏิบัติก็ยังไม่ไปถึงไหน เหมือนการปฏิรูปการศึกษา พูดกันมาตั้งแต่ผู้เขียนเรียนหนังสือที่ มช. ปี 2512 โน้นนนน ก็ยังพูดกันอยู่และยังบอกว่ายังไม่ได้ปฏิรูปกัน  “โครงสร้างสังคมไทยน่าที่จะมีอะไรสักอย่างที่ทำเรื่องเหล่านี้ไม่สำเร็จ” “ลักษณะคนไทยน่าที่จะมีบุคลิกภาพอะไรสักอย่างสองอย่างไหมที่ไม่เอื้อต่อเรื่องการร่วมมือกันหรือเปล่า” ..ไม่เอื้อต่อการปรับเปลี่ยน..ตั้งเป็นประเด็นไว้โก้ โก้ ก่อนครับ </p><p> แต่การสร้าง Partnership ในการทำงานขององค์กร Save The Children(USA) นั้นมีความจำเป็นต้องเข้าใจและนำไปปฏิบัติจริงเพราะ Save ต้องไปร่วมมือกับองค์กรอื่นๆทั้งหน่วยงานราชการและเอกชนทำงาน การเข้าไปร่วมมือนั้นต้องทำแบบบูรณาการ แบบคณะทำงาน (Task force committee=TFC) โดยไม่ได้เข้าไปทำเองคนเดียว โดด เดี่ยว เปลี่ยวเปล่า ให้เหงาหงอย ไม่ได้เอาเงินไปกองให้เขาทำเองไปเลย  แต่ไปทำด้วยกัน  ตรงนี้แหละครับ ตรงที่ไปทำด้วยกันนี่แหละ เขาเรียกว่า เป็นแบบ Partnership กัน ฝรั่งจึงจัด Course ขึ้นมาเรียนรู้เรื่องการทำ Partnering เพื่อเตรียมตัวพนักงานเข้าไปร่วมมือในการทำงานกันครับ </p><p>อะไรคือ Partnership: ในความหมายที่เข้าใจก็คือการเป็นพันธมิตรงานแก่กันและกัน ผู้เขียนใคร่จะขยายความเรื่องนี้เพื่อให้เพื่อนได้เข้าใจด้วยกันครับ หลักของมันก็มีดังนี้  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 1cm; text-align: justify; tab-stops: list 42.55pt" class="MsoNormal">·       การยอมรับความแตกต่าง: เป็นเหตุผลข้อแรกเลย เพราะแต่ละองค์กร แต่ละหน่วยงาน จะมีความเด่นความด้อยอยู่  การเข้ามาทำงานร่วมกันแบบ Partnership นั้นเป็นการเอาจุดเด่นของแต่ละองค์กรมาร่วมเข้าด้วยกัน โดยละเว้นจุดด้อยที่แต่ละองค์กรมีอยู่ จุดด้อยขององค์กรหนึ่งอาจจะเป็นจุดเด่นของอีกองค์กรหนึ่ง</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 1cm; text-align: justify; tab-stops: list 42.55pt" class="MsoNormal">·       มีศรัทธาต่อกัน (Trust): จะร่วมกันทำงานก็ต้องมีศรัทธาต่อกัน หากแม้ยอมรับว่าเขาเด่นเรื่องนี้แต่ไม่ศรัทธาเขา ก็อย่าร่วมกันดีกว่าครับ หาเรื่องทะเลาะกันเปล่าๆ ปลี้ๆ ตรงกันข้าม หากมีศรัทธา ก็จะเป็นการอุดช่องว่างให้แก่กัน องค์กรที่มีจุดด้อยก็เรียนรู้จุดเด่นของอีกองค์กรหนึ่ง แล้วเอาองค์ความรู้มาปรับใช้ มาพัฒนาองค์กรของตนเองให้พัฒนาขึ้น ก็ยิ่งเป็นการสร้างความเข้มแข็ง เรียกว่า Consolidation แก่กัน</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 1cm; text-align: justify; tab-stops: list 42.55pt" class="MsoNormal">·       มีความเท่าเทียมกัน (Equality): องค์กรมีขนาดแตกต่างกัน มีประสบการณ์แตกต่างกัน มีบุคลากรแตกต่างกัน ฯ การเข้าร่วมงานกันต้องรักษาระดับความเท่าเทียมกัน ไม่มีใครใหญ่ ใครเล็ก ไม่มีชั้นชน มีแต่เพื่อนร่วมงานที่มีศักดิ์ศรีเท่าเทียมกัน (Dignity) มีเกียรติภูมิเท่าเทียมกัน มีความสง่างามเท่าเทียมกัน เช่นนี้คือฐานของการร่วมมือที่ดีต่อกัน เรามีคำไทยที่ใช้กันในป่าสมัยก่อน ซึ่งเอามาใช้ได้คือ  “แสวงจุดร่วมสงวนจุดต่าง”</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 1cm; text-align: justify; tab-stops: list 42.55pt" class="MsoNormal">·       ความเป็นหนึ่งเดียวกัน (Unity):  หรือเรียกว่า ความเป็น Solidarity ยึดเป้าหมายเป็นหลักเหมือนกับน้ำสองสีไหลมาบรรจบกัน ไม่ว่าน้ำจะสีอะไรก็เข้าหลอมรวมเป็นอันเดียวกันเป็นเนื้อเดียวกันได้ในที่สุด มีคุณสมบัติของน้ำครบถ้วน</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-indent: 1cm; text-align: justify; tab-stops: list 42.55pt" class="MsoNormal">·       การแลกเปลี่ยนกัน การแบ่งปันกัน (Sharing): การแบ่งปันกันเต็มที่ในองค์ความรู้จุดเด่นของกันและกัน เพื่อสร้างสรรค์ความสำเร็จของวัตถุประสงค์ที่จัดทำร่วมกัน การมาร่วมกันโดยเป็นเพียงเป็นผู้รับนั้นไม่เพียงพอ และไม่เหมาะสมในการเป็น Partnership หรือการทำแต่หน้าที่ ต้องเป็นผู้ให้ด้วย ให้ในส่วนที่เรามี รับในส่วนที่เราขาด แลกเปลี่ยนตามความคิดเห็น ประสบการณ์ ทัศนคติที่มีอยู่อย่างตรงไปตรงมาแต่ด้วยลักษณะท่าทีที่เป็นมิตรแก่กัน </p>   <div style="text-align: center"></div>    <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal">หากสามารถหลอมรวมกันได้ดังนี้ก็จะพบความสงบ ร่มเย็น สันติภาพ ความก้าวหน้า เจริญรุ่งเรือง เฟื่องฟุ้ง  ตรงกันข้ามหากหลอมรวมกันไม่ได้ ก็ยุ่งตายห....</p>  <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal">หรือว่าสังคมไทยมีบุคลิกอะไรหนอที่ทำให้ไม่เกิดการหลอมรวมดังหลักการนี้ เรามีตัวอย่างทั้ง Best case และ Worth case บ้างไหมหนอ ?? ยังนึกไม่ออกเลยเนี่ยะ  นึกออกแต่ชาวบ้านบางระจันรวมตัวกันต่อสู้พม่าข้าศึก  นึกออกแต่วีรกรรมท่านย่าโม และฯลฯ สมัยนั้นไม่มีคำว่าพันธมิตรร่วมงาน ไม่มีคำว่าบูรณาการแน่เลย น่าจะมีคำว่า ช่วยกันคนละไม้คนละมือ ใครถนัดอะไรก็แสดงสิ่งนั้น ใครไม่ถนัดอะไรก็เป็นแรงงานให้กัน  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p>แต่ทั้งหมดนั้นมีใจหลอมเข้าด้วยกันอย่างแน่นอน ใจรวมเป็นหนึ่ง  ไม่เช่นนั้นบ้านเมืองไม่รอดมาจนปัจจุบันนี้หรอก  แล้วการบูรณาการปัจจุบันนี้ ใจมันไปอยู่ที่ไหนกันหมด อยากรู้จริงๆเชียว.. 

[TAFS]

แหม...อาจารย์วันนี้มาดึกนะขอบคุณมากสำหรับความรู้อย่างนี้ผมว่าเดี๋ยวนี้  มันขาดนะ   เหมือนที่ท่านพุทธทาสว่า   ทุกวันนี้เราเรียนรู้ศาสตร์ต่างๆด้วยภาษา  ด้วยการบอกกล่าว  แม้เรียนเรื่องปรัชญา  ศาสนา   แท้จริงมันเรื่องลงมือปฏิบัติ  จึงรู้  จึงเข้าใจของ บ่ กิ๋น ฮู้ เน่า  ของ บ่ เล่า ฮู้ ลืม(ของไม่กิน  มันจะเน่า  ของที่ไม่ได้พูดถึงมันอีกมันก็จะลืม)

 

[เม้ง สมพร ช่วยอารีย์]

• สวัสดีครับ เพิ่งอ่านข่าวเมื่อกี้ ประเทศไทยได้รางวัลชนะเลิศอันดับสองร่วม คอรัปชั่นใน Asia ไปไกลแล้วประเทศของเราครับ น่าจะได้อันดับหนึ่งไปเลยครับ แล้วค่อยหาทางสละรางวัลให้ประเทศอื่นบ้าง
• ขอบคุณมากนะคับ สำหรับข้อความดีๆ เห็นด้วยทุกประการครับพี่ไพศาล

 

[บางทราย]

• ใช่แล้วครับ TAFS
• คนยุคใหม่จะทำอะไรไม่เป็น พูดก็ได้บ้างแต่ไม่ค่อยมีหลักเท่าใด
• ยิ่งทำยิ่งไม่เอาเลย เก้ ๆกังๆ ต้องฝึกกันเยอะ
• ขอบคุณครับ

[บางทราย]

• ข่าวเศร้าเช้านี้..
• มันเป็น Indicator อะไรนะเนี่ยะ
• แล้วเราจะยืดอกไปคุยอะไรกับใครล่ะ เม้ง 
• ขอบคุณครับ เม้ง พี่สนใจงานเม้งมากครับ

[เม้ง สมพร ช่วยอารีย์]

• ขอบคุณมากครับพี่
• พูดไม่ออกครับ ทราบข่าวแล้ว แต่ก็คือความจริงครับ ไม่ว่ากันครับ ขอให้ต่อไปอย่าได้เป็นแบบนั้นอีก ต้องสร้างให้องค์กรประชาชนเข้มแข็งเร็วๆ ครับ
• สำหรับงานผม เป้าหมายไกลๆ คืออยากจะทราบว่าในแต่ละพื้นที่ควรจะปลูกอะไรในสภาพแวดล้อมนั้นๆ หากปลูกพืชชนิดนั้นแล้ว พืชเหล่านั้นจะโตอย่างไร จะเกิดผลผลิตอย่างไรครับ
• แต่ตอนนี้ต้องเตรียมส่วนประกอบพื้นฐานให้แน่นก่อนครับ เลยต้องทำตั้งแต่ โมเดล การจำลองแบบ แล้วก็การสร้างภาพเพื่อการแสดงผลครับ ต้องการข้อมูลจากการทดลองจริงครับ เพราะสิ่งที่เกิดมาในอดีตไม่มีการเก็บข้อมูลเหล่านี้เอาไว้ตามที่ต้องการนะครับ
• ตอนนี้ก็ได้เครือข่ายงานในด้านที่ทำอยู่เยอะพอสมควรครับ แต่ในภาพรวมของทั้งโลกก็ต้องใช้เวลาอีกนานพอสมควรครับ งานที่ทำอยู่เพิ่งมาบูมเอาหนักเมื่อสี่ห้าปีก่อนครับ
• แล้วจะเล่าให้ฟังอีกนะครับ

[บางทราย]

• มีอะไรที่พี่ช่วยได้ก็บอกกล่าวนะครับ เม้ง
• น่าสนใจในหลายแง่มุม เช่น เป็นสื่อนำไปกระตุ้นการเรียนรู้ของชาวบ้าน แล้วนำไปสู่การปลูกป่าเป็นต้น
• นำไปจำลองภาพการเกิดปัญหา และการแก้ไขปัญหา อันเนื่องมาจากป่า ต้นไม้ และวิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกัน
• โดยเฉพาะการนำไปกระตุ้นกับวัยรุ่น เด็ก เยาวชนต่างๆ ได้ดี เพราะเขาชอบ สื่อประเภทนี้อยู่แล้ว  เข้าใจง่าย
• จะเป็นประโยชน์มากทีเดียว  เม้งครับ
• พี่เคยมาเที่ยวที่ Heidelberg  สมัยที่ภรรยาพี่เรียนที่ gottingen ขึ้นไปบนปราสาทข้างบนนั้น มองลงมานะ สะพานสวย บ้านชาวบ้านอยู่บยไหล่เขา เป็นสถานที่ประสูตรของรัชการที่ 8 ด้วยใช่ไหมครับ

[เม้ง สมพร ช่วยอารีย์]

• ขอบคุณพี่ไพศาลมากๆ นะครับ
• คงต้องรบกวนพี่ไพศาลและหลายๆ คนอีกเยอะครับ เพราะตอนนี้เจอถูกคน ถูกกลุ่มแล้วครับ 
• ถูกต้องครับพี่ รัชกาลที่แปด ประสูติที่นี่ครับ ตอนนั้น พระราชบิดามาเรียนแพทย์ที่นี่ครับ
• เมื่อปีสองปีก่อน ก็ได้จัดงานครบรอบ 80 ปี ร.8 เหมือนกันครับ
• ขอบคุณพี่มากครับ เดี๋ยวจะทำโปรแกรมต้นไม้แจกกันบนหน้าจอครับ เผื่อมีคนสนใจครับ สนุกๆ ครับ

[TAFS]

เกิดต่อม เอ๊ะ  ขึ้นทันทีว่าไทย  แซง  อินเดีย  และประเทศยากจนอื่นๆในเอเชียเรื่องคอรัปชั่น

เป็นรองเฉพาะ ฟิลิปินส์  อันนี้สัมผัสได้จริงๆที่ ฟิลิปปินส์

 อินเดีย  ประเทศเขาประชากรส่วนใหญ่ยังจนมากๆเลยครับตามความคิดโดยทั่วไป 

หากจนน่าจะเสี่ยงต่อการเกิดการคอรัปชั่นมากๆ

 คนรวยเขาคงจะพอ  คงจะไม่เอาอะไรอีก  คงจะเป็นแบบว่า  ชีวิตนี้พี่มีแต่ให้

(ซึ่งคนไทยในต่างจังหวัด  เขาเข้าใจเช่นนั้นจริงๆ  ผมได้ยินกับหูตัวเองที่จังหวัดหนึ่งทางภาคเหนือ)

 แต่ข้อมูลออกมา  มัน บ่ ใจ่

 

ทักษิณ  เนียะ  เพราะเขาเข้ามาสู่การเมือง  จึงทำให้หินก้อนนี้ถูกพลิกดูทุกแง่มุมจึงเจอเหลี่ยมมากมาย  หลายเหลี่ยม 

มากหลายกลโกง

 แต่มีเศรษฐี  เมืองไทยที่อยู่เบื้องหลัง   ที่ไม่ได้เข้าสู่การเมือง   อย่าลืมว่า  บรรดาหินเหล่านี้มิได้ถูกพลิกนะ  

เราจึงไม่ทราบ

 ขอไว้อาลัยให้แก่บ้านนี้เมืองนี้  ที่วิธีกลโกงมันอยู่ในสายเลือดเลยหรือไร?เอ๊ะ  เบอร์นี้  ให้เท่าไหร่นะ

[บางทราย]

• พูดเรื่องคอรัปชั่นทีไร ของขึ้นทุกที
• ของในที่นี้คือ สมเภท ช้ำใจ เครียด ฯลฯ แล้วก็ไปนั่งสงบสติอารมณ์
• ท่านทั้งหลายจะโกงกินกันไปถึงไหนกัน เรานึกในใจ และก็เห็นตำตาอยู่ทุกวี่วันตั้งแต่ระดับเล็กๆไปจนใหญ่ ตั้งแต่ไม่กี่พันบาทไปจนเป็นร้อยล้าน พันล้านบาท ตั้งแต่ผิวดำไปถึงผิวขาว..
• เราก็ต่อสู้มาตลอดนะ จริงอย่างที่ TAFS กล่าว มันมี "เหลี่ยมที่ยังไม่ได้ถูกพลิก" อีกมาก และพร้อมที่จะพลิกเมื่อมีโอกาส
• ขอบคุณครับ

[เบิร์ด]

สวัสดีค่ะคุณบางทราย

ยังมีเหลี่ยมที่ยังไม่ถูกพลิกขึ้นมาอีกมากเท่าไหร่..นั่นน่ะสิคะยังมีอีกมากเท่าไหร่..เฮ้อ ! อ่านแล้วเหนื่อยใจจัง..

สมัยก่อนใช้คำว่า " ฉ้อราษฎร์ บังหลวง " ใช่มั้ยคะ..เห็นภาพชัดเลยนะคะว่าคุณโกงกินจากราษฎร์และรัฐอย่างไรบ้าง..

[บางทราย]

• เขาไม่เกรงใจใครเลยนะครับ
• ขนาดท่าน..ฯพณฯ ทำพิธีต่อหน้าแล้วยังกล้าทำ  นี่หมายความว่า ไม่มีอะไรอยู่เหนือความต้องการได้แม้แต่....
• พวกเราต้องกล้าคัดค้านและประณามคนที่มีเหลี่ยมเหล่านั้น  ไม่เช่นนั้นอนาคตประเทศชาติอยู่ไม่ได้ วันนี้เราอยู่ได้ แต่ลูกหลานเราล่ะ..ไม่รู้ว่าเขาจะโดนอะไรบ้างในอนาคต
• เราต้องช่วยกันนะครับ..
• ขอบคุณครับ

[TAFS]

บางทราย

 เห็นบางทรายเครียด  จึงไม่อยากเพิ่มดีกรีอีก

อ่านแล้ว   ให้ผ่อนคลาย  ถือว่ามีเพื่อนเราทุกข์(ใจ)ด้วยก็แล้วกัน

เบิร์ด

คุณเบิร์ดไม่ต้อง  เหนื่อยใจ  "สังคมมันจะเลวลงอีก  ถ้าคนดีท้อแท้"ประเด็นคือว่า  วิธีคิดแบบเหลี่ยมของเขานั้น

เขามั่นใจว่า  มันดี  มีจริยธรรมเรียบร้อย  โลกธุรกิจเขาก็ทำกัน

 ถวายสัตย์ฯเสร็จ  ออกมาจากประตู  พวกเขาลืมหมดเกลี้ยงเลยหรือ?   นี่ผมคาใจ  ตัวอย่างเล็กๆ คือ หวยมันไม่ดีแต่คนก็เล่นกันอยู่  ก็เอามาเล่นกันเปิดเผยไปเลย  

แถมรัฐได้ภาษี(บาป) จากสิ่งเหล่านี้ 

คนก็เริ่มสับสนระหว่างความดี  เลว  จริยธรรม  คุณธรรม  แยกไม่ออก   มันเทาๆ   แล้วเอาเงินนี้มาส่งลูกส่งหลานที่สมองดี  ไปเรียนต่อเมืองนอกจะได้ชื่อว่าผมนักเรียนนอกเงินหวย  รุ่น...นั้นรุ่นนี้....เรื่องอย่างนี้มันจะฝังตัวคนนั้นจนวันตาย  น่าภูมิใจไหม?อย่าลืมว่า  หวยส่งผลกระทบต่อสังคมทางลบนั้นมากมายเหลือเกิน    ของไม่ดีเราก็ต้องบอกว่าไม่ดี  ไม่เอา  มันมีทางอื่นอีกมากมายที่หารายได้  หรือลดรายจ่าย  ประหยัดกัน    ไม่ใช่มาสิ้นคิด  พลิกเอาของชั่วมาเป็นของดี  นี่คือวิธีหนึ่ง  ที่จริงมีอีกมากมายที่มีวิธีคิดเช่นนี้ของเขา คุณทักษิณ  ผมก็เชื่อว่าหากไม่ลงมาทางการเมือง   คนไทยกือบทุกคนจะยกย่องเขาว่า  เป็นผู้ประสบความสำเร็จอย่างยิ่งยวดของประเทศนี้ก็มิปานเลยล่ะ ผมไม่ใช่คนดังทางด่า  นะครับ   แต่ผมก็มีเครือข่ายแบ่งปัน  และสร้างภูมิคุ้มกันซึ่งกันและกัน ค่อยๆทำตลอดมา  และจะทำต่อไปอีกเรื่อยๆ  ครับขอบคุณครับ

[เม้ง สมพร ช่วยอารีย์]

• ผมกำลังคิดว่า หากวันหนึ่งผลิตเชื้อได้เรียกว่าเชื้อต้านความคิดชั่ว โดยให้ทุกคนดื่มน้ำเชื้อนี้เข้าไปก่อนจะทำงานให้กับสังคมในระดับรัฐบาล
• เชื้อนี้จะมีการออกฤทธิ์ทั้งสองด้านคือ หากคิดชั่วก็จะชักดิ้นกันต่อหน้าต่อตานักข่าว สื่อทีวี หรือในสภากันเลย
• หากคนคิดดี ทำดี เชื้อก็จะส่งผลให้เปล่งปลั่งมีน้ำมีนวล แล้วให้ดีขึ้นเรื่อยๆ ครับ
• อิๆ คิดไปได้ครับ แต่หากทำได้ เราจะเห็นคนดิ้นในทีวีเยอะไหมครับ ไม่ทราบครับ
• เมืองไทยอุดมสมบูรณ์มากๆ นะครับ จริงๆ แล้ว หากคิดหาแนวทางในการปฏิบัติจริงๆ ผมว่าหยิบโครงดีๆ เยอะแยะมากมายในโครงการหลวง มาสานต่อให้เกิดความต่อเนื่อง รัฐบาลก็จะไปไกลมากขึ้นครับ
• การศึกษาจะไม่เกิดขึ้นได้ทั่วประเทศนะครับ หากคนยังไม่มีจะกิน เค้าจะไม่สนใจหรอกครับ เพราะต้องแก้ปัญหาปากท้องก่อน
• แต่การศึกษาก็เป็นดาบสองสามคมครับ
• ขอบคุณครับ

[บางทราย]

• ขอบคุณ    

  TAFS

  ครับ
• เราช่วยกันครับ
• ขอบคุณ   น้อง  ที่ทำให้พี่หัวเราะ ชอบใจน้ำเชื้อนั้น
• หากทำได้จริงคงจะช่วยให้คนมีความกลัวน้ำเชื้อ บ้างครับ
• ขอบคุณครับ