สมุนไพร

สมุนไพรในชมรมรักษ์สมุนไพรลำปางครับ

    คราวก่อนที่ไปงานพืชสวนโลก ผมไม่ได้เตรียมกล้องไปด้วย เลยทำได้แค่จดรายละเอียด ก็เลยขอแก้ตัวโดยไปศึกษาเพิ่มเติมที่ชมรมรักษ์สมุนไพร ลำปาง ซึ่งอยู่ใกล้กับบ้านของผม ได้ข้อมูลความรู้มาเยอะเลยครับเพราะมีสมุนไพรจำนวนมาก ผมเลยเลือกต้นที่เด่นๆ มาให้ดูกันดังนี้ครับ

 

ชื่อ                        ผักบุ้งทะเล (Goat’s Foot Creeper)

Scientific Name   Ipomoea pes - caprae (L.)

Family                  Convolvulaceae

ใบสด แก้พิษแมงกระพรุน  โดยสารที่มีฤทธิ์ต้านพิษแมงกะพรุนได้คือ damascenone นอกจากนี้ยังสามารถต้านฮีสตามีนซึ่งทำให้เกิดอาการแพ้ด้วย

 

ชื่อ                           ผักชีล้อม, ผักอันอ้อ

Scientific Name   Oenanthe javanica (Blume) DC. 

                                (O.stolonifera Roxb. Ex DC.)

Family                    Umbelliferae (Apiaceae)

ผล เป็นยาขับลม แก้ธาตุพิการ แก้หอบหืดไอและคลื่นไส้ อาเจียน

ทั้งต้น เป็นส่วนผสมในตำรับอาบอบสมุนไพร เพื่อรักษาอาการเหน็บชา ขับเหงื่อ แก้น้ำเหลืองเสีย

 

ชื่อ                           หญ้าถอดปล้อง, หญ้าถอดบ้อง, หญ้าเงือก, 

                                หญ้าหูหนวก (Horsetail)

Scientific Name   Equisetum debile Roxb. ex Vauch

Family                    Equisetaceae

ต้น ต้มดื่มต่างน้ำ ขับปัสสาวะ ผสมกิ่งและใบหญ้าหนวดแมว ต้มน้ำดื่ม รักษาโรคนิ่ว ขับระดูขาว บำรุงไต

 

ชื่อ                           ว่านหางช้าง, ว่านมีดยับ (Black Berry Lily, 

                                 Leopard Flower)

Scientific Name   Belamcanda chinensis (L.)  DC.

Family                     Iridaceae

ใบ เป็นยาระบาย แก้ระดูพิการ

เหง้า (ตำรายาจีน)เป็นยาแก้ไอ ขับเสมหะ ยาถ่าย แก้ไข้ บำรุงธาตุ การทดลองกับผู้ป่วยพบว่าน้ำต้มเหง้าใช้ชะล้างแก้อาการผื่นคันได้ดี  พบว่ามีสารบางชนิดที่เป็นพิษ จึงควรระวังในการใช้กิน

      ชื่อ                           ว่านมหากาฬ, ดาวเรือง

Scientific Name   Gynura hispida Thwaites

Family                    Compositae (Asteraceae)

ราก ใช้แก้ไข้ รากและใบสดตำพอกแก้ปวดบวม ถอนพิษปวดแสบปวดร้อน การทดลองกับผู้ป่วยโรคเริมและงูสวัด สรุปว่าสารสกัดจากใบทำให้อัตราการกลับมาเป็นใหม่ของโรคลดลง

 

ชื่อ                        พญาไร้ใบ, เคียะจีน, พญาร้อยใบ, เคียะเทียนScientific Name   Euphorbia tirucalli L.

Family                  Euphobiaceae

ยาง ใช้แต้มกัดหูด  พญาไร้ใบจัดเป็นพืชมีพิษ เมื่อสัมผัสกับน้ำยางขาวจากต้น จะทำให้ผิวหนังอักเสบ หากเข้าตาอาจทำให้ตาบอด ในน้ำยางมีสาร 4-deoxyphorbol และอนุพันธ์ ซึ่งมีฤทธิ์ระคายเคืองอย่างแรงและเป็นสารร่วมก่อมะเร็ง จึงควรระวังในการใช้

 

ชื่อ                          ข่อย, กักไม้ฝอย, ส้มพอ (Siamese Rough Bush,

                                Tooth Brush Tree)

Scientific Name   Streblus asper Lour.

Family                     Moraceae

เปลือกต้น แก้ท้องร่วง บิด รำมะนาด ปวดฟัน โรคผิวหนัง รักษาแผล ต้มน้ำดื่ม แก้ไข้

เมล็ด ผสมกับหัวแห้วหมู เปลือกทิ้งถ่อน เปลือกตะโกนา ผลพริกไทยแห้ง ดองเหล้าหรือต้มน้ำดื่ม เป็นยาอายุวัฒนะ หุงเป็นน้ำมัน ทารักษาริกสีดวงทวาร ใช้เมล็ดบำรุงธาตุ เจริญอาหาร ขับลม

ใบ ปิ้งไฟชงน้ำดื่ม เป็นยาระบาย

แก่น มวนบุหรี่สูบ รักษาริดสีดวงจมูก

 

ชื่อ                          กลึงกล่อม, กระทุ่มคลอง, ช่างกลอง, ท้องคลอง,

                               กำจาย, ไคร่น้ำ, จิงกล่อม, ช่องกลอง, น้ำนอง,      

                                ผักจ้ำ, มะจ้ำ, มงจาม, พุงจาบ    

 Scientific Name   Polyalthia suberosa Thwaites

Family                  Annonaceae

ใบและกิ่ง พบสาร suberosol ซึ่งมีฤทธิ์ต้านเชื้อ HIV ที่เป็นสาเหตุของโรคเอดส์ ในหลอดทดลอง

  

ชื่อ                           หญ้าปักกิ่ง

Scientific Name   Murdannia loriformis (Hassk.)  R.S. Rao et

                                Kammathy

Family                   Commelinaceae

ในตำรายาจีนปรากฏชื่อสกุลเดียวกันนี้ ใช้รักษาอาการเจ็บคอและมะเร็ง ในไทยมีผู้นำหญ้าปักกิ่งมาใช้รักษาอาการของโรคมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งในลำคอ ตับ มดลูก ลำไส้ ผิวหนัง และเม็ดเลือด

 

ชื่อ                        ว่านธรณีสาร, กระทืบบอบ, ก้างปลาดิน, ดอกใต้ใบ,

                              ก้างปลาแดง, ครีบยอด, คดทราย, ตรึงบาดาลScientific Name Phyllanthus pulcher Wall. ex Muell. Arg.

Family                  Euphorbiaceae

ใบแห้ง บดเป็นผงแทรกพิมเสน กวาดคอเด็กเพื่อลดไข้และรักษาแผลในปาก ภายนอกใช้พอกฝี บรรเทาอาการบวมและคัน 

ชื่อ                            หญ้าหนวดแมว, พยับเมฆ (Cat’s Whisker)Scientific Name    Orthosiphon aristatus (Blume) Miq.

Family                      Labiatae (Lamiaceae)

ทั้งต้น เป็นยาขับปัสสาวะ แก้โรคปวดตามสันหลังและบั้นเอว

ใบ เป็นยารักษาโรคเบาหวานและความดันโลหิต มีการทดลองใช้ใบแห้งเป็นยาขับปัสสาวะ ขับกรดยูริกซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเกาต์และรักษาโรคนิ่วในไต ได้ผลเป็นที่พอใจของแพทย์ พบว่ามีเกลือโปแตสเซียมสูง ผู้ป่วยโรคหัวใจไม่ควรใช้