ระบาดวิทยา
ระบาดวิทยา
หนังสือจากกระทรวงสาธารณสุขแจ้งการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาคณะกรรมการบริหารโครงการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านระบาดวิทยา และเชิญประชุมเช้าวันที่ 25 พ.ย.48 (ซึ่งผมเข้าประชุมไม่ได้ - ติดนัด) ทำให้ผมระลึกชาติกลับไปสมัยเกือบ 20 ปีก่อน เมื่อคุณหมอปฐม สวรรค์ปัญญาเลิศ ไปสัมภาษณ์ผมถึงห้องทำงานรูหนูที่หน่วยพันธุศาสตร์ ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ โดยมีคำถามว่าในอนาคตนักระบาดวิทยาจะตกงานหรือไม่ นักระบาดวิทยาที่ผลิตออกมาแล้วมีเพียงพอสำหรับอนาคตแล้วหรือยัง โครงการ FETP ซึ่งเป็นโครงการร่วมมือกับสหรัฐในการผลิตนักระบาดวิทยา ควรขยายเวลาต่อหรือยุติ
คุณหมอปฐมเป็นบัณฑิตแพทย์เกียรตินิยมอันดับ 1 เหรียญทอง เป็นผู้จบปริญญาเอกด้านระบาดวิทยา ผมไม่มีความรู้ทางระบาดวิทยาใด ๆ เลย แต่เขายกย่องว่ามีความคิดแปลก ๆ ดีจึงมาถามความเห็น ผมจำได้ว่าผมกระอักกระอ่วนมากที่จะให้ความเห็น แต่ก็กล้อมแกล้มตอบแบบใช้ "ปัญญาญาณ - intuition" (ในที่นี้แปลว่าเดาสุ่ม) ว่าไม่หรอก นักระบาดวิทยาจะไม่ตกงาน และยังจะต้องผลิตนักระบาดวิทยาเพิ่มขึ้นอีกเพราะโรคมันไม่หยุดนิ่ง มันจะมีโรคใหม่ ๆ เกิดขึ้นอีก ทั้งที่เป็นไปตามธรรมชาติและที่มนุษย์เองอุตริทำให้เกิด ตอบเขาไปแล้วก็ฝังใจเรื่อยมาว่า ตอบแบบนี้มีโอกาสถูก 50% เพราะมี 2 choice เท่านั้น คือผิดกับถูก
คงเพราะเหตุนี้กระมัง
เขาจึงมาตั้งให้ผมเป็นที่ปรึกษาคณะกรรมการชุดนี้
ซึ่งดูรายชื่อที่ปรึกษาแล้วเป็นนักระบาดวิทยาระดับผู้ใหญ่หรือเป็นแพทย์ระดับปราชญ์ทั้งนั้น
ได้แก่
ศ. นพ. มุกดา ตฤษณานนท์
นพ. สุชาติ เจตนเสน
นพ. ประยูร กุนาศล
นพ. ธวัช จายนียโยธิน
ศ. นพ. จรัส สุวรรณเวลา
ศ. นพ. ประเสริฐ ทองเจริญ
คณะกรรมการชุดนี้มีหน้าที่
1.
กำหนดนโยบายและสนับสนุนการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านสาขาเวชศาสตร์ป้องกัน
แขนงระบาดวิทยา และการพัฒนานักระบาด
วิทยาในสายวิชาชีพอื่น ๆ เพื่อแก้ปัญหาสาธารณสุขของประเทศ
2.
กำหนดกลวิธีให้มีการใช้ระบาดวิทยาในการบริหารงานสาธารณสุขทุกระดับ
3.
แต่งตั้งคณะอนุกรรมการพิจารณาเรื่องใดเรื่องหนึ่งตามความจำเป็น
ไหน ๆ ก็บันทึกเรื่องระบาดวิทยา ก็ขอบันทึกความประทับใจอีกเรื่องหนึ่งคือ เมื่อประมาณ 2 ปีที่แล้ว จู่ ๆ คุณหมอคำนวณ อึ้งชูศักดิ์ ผอ. สำนักระบาดวิทยาของกระทรวงสาธารณสุข ก็โทรศัพท์มาหา บอกว่าอาจารย์ช่วยที ช่วยเป็น keynote speaker ในการประชุมระบาดวิทยาแห่งชาติให้ที ผมก็ถามว่าทำไมแจ้งกระชั้นอย่างนี้ (ประมาณ 3 สัปดาห์ก่อนการประชุม) หมอคำนวณก็สารภาพว่าเดิมเชิญท่านองคมนตรี ศ. นพ. เกษม วัฒนชัยไว้ และท่านก็รับแล้ว แต่เกิดมาติดงานตามเสด็จกะทันหัน ไม่รู้จะพึ่งใครจึงต้องหันมาขอร้องผม ด้วยความเห็นใจและเพราะรักใคร่สนิทสนมกับหมอคำนวณ ผมก็ตอบรับ รับแล้วก็มากลุ้มใจว่าเราไม่มีความรู้ จึงต้องคิดวิธีพูดแบบคนไม่รู้ กลายเป็นสนุกและท้าทาย พูดจบมีคนมาบอกว่าดี ช่วยให้มุมมองที่เขาไม่เคยคิด รอดตัวไป
เฉลยวิธีพูดแบบคนไม่รู้นะครับ คือพูดแบบเน้นตั้งคำถาม ไม่พูดแบบเน้นให้คำตอบ
วิจารณ์ พานิช
19 พ.ย.48
ความเห็น
- ที่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์มีหลักสูตรปริญญาเอกระบาดวิทยา (นานาชาติ) ด้วยครับ
กำลังพยายามศึกษาหาความรู้ด้านระบาดวิทยาอยู่ครับ
เพราะเห็นว่าเป็นสาขาวิชาที่เอามาใช้ในการศึกษาวิจัยด้านสังคมศาสตร์ได้ดีมาก ๆ
จะพากเพียรเรียนรู้ต่อไปครับ