ย้อนเวลาคืนวัยเยาว์ กับห้องสมุดประชาชนอำเภอจอมพระ จ.สุรินทร์

เป็นเวลาหลายปีแล้วที่ฉันไม่ได้เข้าไปใช้บริการห้องสมุดประชาชนซักที แล้ววันนั้นโอกาสในการย้อนชีวิตในวัยเยาว์ก็มาถึง

ฉันเป็นเด็กภูมิภาคโดยกำเนิด จะพูดว่าได้ดีจนถึงทุกวันนี้ก็เพราะห้องสมุดประชาชน ที่เป็นแหล่งที่ปลูกฝังการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และทำให้รักการอ่านมาจนถึงทุกวันนี้ และอาจมีผลต่อการเลือกอาชีพมาเป็นบรรณารักษ์ในทุกวันนี้ก็เป็นได้

ห้องสมุดประชาชนประจำจังหวัดมหาสารคามหลายสิบปีก่อนโน้น เป็นอาคาร 2 ชั้น ฉันชอบอ่านนวนิยายและวรรณกรรมเยาวชน เพระมีสร้างเสริมจินตนาการ แต่วันนี้เวลาฉันกลับบ้านที่จังหวัดมหาสารคาม เพราะยุ่งกับธุระทำให้ฉันได้แค่ขับรถผ่านไปมาเท่านั้นเอง แต่ถึงอย่างไรฉันยังจำไมตรีจิตของบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่ห้องสมุดได้ดี ที่เชิญชวนให้ฉันสมัครเป็นสมาชิกห้องสมุด ซึ่งอนุโลมให้ฉันนำหลักฐานมาประกอบภายหลัง (อันที่จริงเจ้าหน้าที่คงพอจะคุ้นเคยกับพ่อแม่ฉัน-เพราะจังหวัดมหาสารคามค่อนข้างแคบ)

เอชักไม่แน่ใจว่าจะพูดถึงห้องสมุดประชาชนที่ไหน ก็จ่าหัวว่าห้องสมุดประชาชนประจำอำเภอจอมพระนี่นา...ขอเข้าเรื่องก็แล้วกัน

สัปดาห์ก่อนฉันมีโอกาสได้พาหลานไปห้องสมุดประชาชนอำเภอจอมพระ จ.สุรินทร์ ซึ่งตั้งอยู่ใจกลางชุมชน เราผ่านไปผ่านมาหลายครั้งอ่านป้ายชื่อ แต่ไม่เคยคิดที่จะแวะมาใช้บริการ หลานของฉันอายุ 6 และ 7 ขวบ เมื่อหยุดเสาร์-อาทิตย์ก็ติดทีวี และ ดูซีดี เล่นกมส์คอมพิวเตอร์ หรือไม่ ก็ชวนไปกินไอติมสเวนเซ่น ไปทีหมดค่าใช้จ่ายคราวละหลายร้อยทีเดียว  มองย้อนกลับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงแล้ว เราก็คุยกันว่าน่าจะหากิจกรรมในครอบครัวที่ร่วมกันทำได้ โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายเยอะ และเป็นกิจกรรมที่มีประโยชน์ สรุปได้ว่าห้องสมุดประชาชนเป็นทางเลือกที่เราเลือกทำกิจกรรมในครอบครัวกัน ทั้งที่ไม่แน่ใจว่าห้องสมุดจะเปิดหรือไม่

พอรถจอดหน้าหน้องสมุด เราเห็นพี่บรรณารักษ์กำลังกวาดพื้นด้วยบรรยากาศสบายๆ ส่งยิ้มมาด้วยไมตรีจิต นักเรียนชั้นประถม 3-4 คน จอดรถจักรยานไว้ด้านหน้า เสียงบรรณารักษ์บอกให้เด็กๆ จอดให้เป็นระเบียบ และระวังรถด้วย เพราะห้องสมุดอยู่ติดถนน เห็นความห่วงใยที่มีต่อกันแล้วรู้สึกดีจริงๆ

ห้องสมุดประชาชน อ.จอมพระ เป็นอาคารไม้กึ่งปูน 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นชั้นหนังสือและวารสาร แบ่งบริเวณเป็นห้องเด็ก ที่มีตัวต่อ หนังสือ นวนิยาย การ์ตูน นิทาน ของเล่น   ชั้นบนเป็นมุม มสท. ที่นี่มีการจำหน่ายกาแฟแบบ 3 in 1  ให้ชงเอง และลูกอม ด้วยนะคะ

ที่ชอบอีกอย่างหนึ่งก็คือการจัดบอร์ด ไปยืนอ่านเห็นทางห้องสมุดนำเสนอเรื่องของภาษา โดยจัดบอร์ดคำที่ใช้บ่อยๆ เป็น ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย  ภาษาเขมรและภาษาส่วย (ซึ่งเป็นภาษาประจำท้องถิ่น) นับว่าหยิบสิ่งใกล้มือมาสร้างคุณค่า

นั่นคือมุมมองของคนในแวดวงห้องสมุด ลองมองดูความรู้สึกของหลานๆ ที่เป็นผู้ใช้บริการกันบ้าง ฉันเห็นเขาเข้าไปรื้อหนังสือ บางเล่มก็ค่อนข้างโทรมทั้งนี้อาจด้วยงบประมาณและจำนวนผู้ใช้ (น่าดีใจที่มีผู้ใช้หนังสือมาก) เห็นเค้าแอบมองเด็กๆ คนอื่นที่ต่อภาพจิ๊กซอร์ เค้าก็ลองต่อบ้าง เห็นหอบนิทาน/การ์ตูน ตั้งใหญ่ที่พวกเขาไปเลือกเล่มที่ตัวเองชอบมาเข้าคิวให้ฉันอ่านให้ฟัง ฉันหันไปถามเด็กๆ คนอื่นในห้องเด็กว่าขอเล่านิทานเสียงดังได้หรือเปล่าคะ เด็กๆ ก็ไม่ว่าอะไร ฉันจึงตั้งตัวเป็นยายแก่ล่านิทาน  แล้ววัยเด็กของฉันก็หวนคืนมา  นอกจากนี้เด็กๆ ในห้องนั้นก็ล้อมวงกันเข้ามา หลานๆ ของฉันก็มีเพื่อนมากขึ้นกว่าเพื่อนที่โรงเรียน ฉันเองก็มองเห็นพัฒนาการทางสังคมของหลานเมื่อต้องใช้ชีวิตปะทะสังสรรค์กับผู้อื่น 

เห็นบรรณารักษ์เล่าให้ฟังว่า ในวันเด็กที่ผ่านมา ทางห้องสมุดได้จัดกิจกรรมการวาดภาพ การเล่านิทาน การแสดง ซึ่งเป็นกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาวัยเด็ก ฉันเห็นวารสารหลากหลายและดูยังใหม่ สอบถามถึงเรื่องงบประมาณในการจัดซื้อ พี่บรรณารักษ์เล่าว่า งบประมาณก็ยังจำกัดอยู่ แต่ที่วารสารมีจำนวนมาก ก็ใช้วิธีการขอบริจาคจากคนในชุมชน นับเป็นวิธีที่ดีจริงๆ ห้องสมุดของชุมชนคือห้องสมุดประชาชน...

ถึงเวลาต้องกลับกันแล้ว เสียงบรรณารักษ์เชิญชวนว่า "วันหลังแวะมาใหม่นะคะ"  ถึงบ้านถามหลานๆ ว่าอยากมีอีกมั๊ย...เค้าบอกว่าถ้าอาตุ่นมา เค้าก็มา ถ้ามาเองก็..ไม่มา..สักวันหนึ่งฉันคงได้ยินว่า หลานๆ ฉันอยากไปห้งสมุด เพระอย่างน่อยก็นับเป็นสถานที่ที่ปลอดภัยในสังคมปัจจุบัน

แล้วคุณหล่ะได้แวะไปห้องสมุดประชาชนใกล้บ้านคุณหรือยัง แม้ไม่ใช่ TK Park แต่ก็เป็นแหล่งการเรียนรู้ที่คนในครอบครัวสามารถสร้างสรรค์กิจกรรมร่วมกันได้นะคะ