การผลิตแบบผสมผสาน เป็นระบบการผลิตที่มีความหลากหลายในการทำฟาร์ม ซึ่งได้เรียกชื่อนี้กันมานานนับ 10 ปี และในยุคสมัยนี้หากจะเรียกว่าระบบการผลิตแบบบูรณาการ คงจะไม่ผิดนะครับ เพื่อให้เข้ากับยุคสมัย เนื่องจากระบบการผลิตเป็นการผลิตแบบเกื้อกูลกันทั้งระบบ ไม่ว่าจะเป็นการปลูกพืช การเลี้ยงสัตว์เพื่อให้ได้ปุ๋ยอินทรีย์ที่มีคุณภาพ หรือการเลี้ยงหมูเพื่ออาศัยมูลเป็นอาหารปลา การปลูกพืช ผักที่หลากหลาย ตามแนวทางเกษตรกรรมแบบประณีต เน้นความหลากหลาย และการออม
การจัดการความรู้ที่หลากหลายในระบบการผลิต นับเป็นการบูรณาการความรู้ที่ได้จากการผลิตพืชชนิดต่างๆ หรือการเลี้ยงสัตว์ชนิดต่างๆ ในเวลาเดียวกัน นอกจากนั้นการนำความรู้ที่ได้จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากภายนอกไม่ว่าจะเป็นเกษตรกรด้วยกันเอง หรือนักวิชาการ มาบูรณาการเพื่อการผลิต จะสามารถทำให้เกษตรกรสามารถคิดวิเคราะห์ แนวทางการผลิต การจัดการความรู้ในกระบวนการผลิต การเลือกกิจกรรมการผลิต ตลอดทั้งปัจจัยการผลิตร่วมได้อย่างเหมาะสม
การผลิตแบบบูรณาการ เป็นการผลิตที่มีความหลากหลาย สร้างความสมดุลในระบบนิเวศน์ มีความเกื้อกูลกันในระบบฟาร์ม ดังนั้นพี่น้องเกษตรกรต้องเรียนรู้ และสร้างชุดความรู้ในการผลิตให้จงได้ เพื่อจะได้สร้างภูมิคุมกันที่ดีให้กับอาชีพของตน นอกจากนั้นกระบวนการผลิตดังกล่าว เน้นการผลิตในทุกระดับ ทั้งแต่เพื่อการบริโภคในครัวเรือน การแบ่งปัน การขายเพื่อสร้างรายได้ให้ครอบครัว
ดังนั้น เมื่อพี่น้องเกษตรกรมีชุดความรู้ และระบบการผลิตที่ชัดเจน มาบูรณาการเข้าด้วยกัน ผมเชื่อว่าน่าจะเป็นแนวทางในการสร้างความความเข้มแข็งในอาชีพ ชุมชน สังคม ต่อไปได้เป็นอย่างดี
ขอบคุณครับ
อุทัย อันพิมพ์
ขอบคุณมากครับ
อุทัย