เมื่อผมให้คำปรึกษา KM ให้วงโปงลางสะออน (เรื่องสมมุติ)

Ï  ปาเจรา   จริยาโหนติ

คุณุตรา   นุสาสกา

ยกสิบนิ้วเหนือเศียร       

กราบธูปเทียนไหว้ครูบา

เติมหัวใจให้หาญกล้า

ครูบาจงมาอวยชัย

เพลงปัญญาบารมี

ชี้นำทางให้ก้าวไป

ในห้องหัวใจ

ของปวงข้าน้อย  Ï

 

ถ้าจะถามใจผมเองว่า……

นอกจากความสนุกสนาน…บันเทิง…

ตะเบ็งเสียงหัวเราะ…จนข้างบ้านสงสัย…ต้องถามไถ่

ด้วยก้อนอิฐมาบนหลังคาบ้านแล้ว…

ตอนไหนที่ผมชอบที่สุด….

หรือ ภาษาวัยสะรุ่น ต้องพูดว่า  ….สนุกโคตร…ที่สุด

 

ผมกลับชอบในแผ่นซีดี แผ่นสุดท้าย….

ช่วงกลาง ๆ….ตอนที่นายปุ้ย  ตีสิบ…

ออกมาขยับมุก…มุกที่คนฟังพยายามจะช่วย..ฮา..

แต่ ..ฮา..ไม่ออก  ต้องพูดว่า …ฝืดโคตร….ที่สุด

 

คือ…. ช่วงของการแนะนำ ผู้ที่คิดค้นเครื่องดนตรี “โปงลาง” ขึ้นมา

ชื่อ ครูเปลื้อง   ฉายรัศมี

ครูเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ศิลปะพื้นบ้าน)

เมื่อปี  พ.ศ. 2529 ……………

จากกระดึงผูกคอ  วัว  ควาย  มาร้อยเรียงเป็นเครื่องดนตรีอีสานรูปแบบใหม่ชื่อ  “โปงลาง”

ผมขอเรียกว่า “ระนาดชาวบ้าน”  …..

คงนึกภาพออกนะครับ

 

เนื้อเพลงที่ผมพยายามแกะเนื้อเพลง จั่วไว้ข้างบน

เป็นเพลงที่ อี๊ด และวงโปงลางสะออน เล่นบูชาครูเปลื้อง

ผู้ถ่ายทอด ความรู้เรื่องการตีโปงลาง  ให้กับ อี๊ด และลูกศิษย์จำนวนมาก

ก่อนหน้า  อี๊ด  หัวหน้าวง  เคยเป็นครูสอนโปงลางที่ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

ก็เท่ากับว่า  ครูเปลื้อง  ย่อมเป็นครูของผู้ที่ตีโปงลางทุกคน

 

หัวหน้าวงโปงลางสะออน … เคยให้สัมภาษณ์ในหนังสือหลายฉบับ

ว่าภายหลังที่มีชื่อเสียง….

มีโรงเรียน    มีประชาชนมากมาย  อยากให้เขาสอนโปงลางให้

ตัวเขาเอง….กว่าจะได้นอนแต่ละคืน ก็ ตีสองตีสาม…

บังเอิญ…อี๊ด นึกขึ้นได้ว่า…ผมเคยค้างค่าแผ่นซีดี….ก็ชุดที่ผมเอามาเขียนอยู่นี่ล่ะ….

จึง ส่ง เม็ด  (Message)  มาถามผมว่า หากบันทึกเป็นวีซีดี  หรือ บันทึกภาพ สอนวิธีการเล่นโปงลาง

จะถือว่าเป็น  กลยุทธ์การจัดการความรู้แบบไหน ครับ…

ปล.  กรุณา ตอบผมด่วนด้วย  มิฉะนั้น ผมจะทวงหนี้ที่ พี่ค้างผมอยู่

 
(ที่จริงผมไม่เคยรู้จักอี๊ด เป็นการส่วนตัว… และไม่ใช่เป็นคนไม่ซื่อสัตย์ต่อซีดีศิลปิน …อย่างนั้นเลยนะครับ
แต่บังเอิญว่า…แผ่นที่ได้มาทั้ง  3  แผ่น เป็นของค่าย  Princo  ทั้งสามแผ่น…
ผมพยายาม   Search  ในพ่อแม่บุญธรรมแล้ว ( Google)  ก็หาค่ายเทปเพลงนี้ไม่เจอ
ถ้าผู้อ่าน…ท่านใดพบว่าค่ายเพลงนี้อยู่ที่ไหน …โปรดบอกมาด้วยครับ ผมจะได้เคลียร์บัญชี
รายนี้ให้เรียบร้อย….  เสียที)
 

เกิดมาเป็นลูกหนี้….เอ๊ย  ที่ปรึกษาก็อย่างนี้ล่ะครับ

เจ้าหนี้….ถามมาก็ต้องตอบ  แล้วก็ตอบแบบเสียไม่ได้….ก็ไม่ได้ซะด้วย

เพราะเดี๋ยวจะเสียน้ำใจเจ้าหนี้ ….ไปเปล่า ๆ

น้ำใจน่ะไม่เท่าไหร่…แต่ถ้าเกิดเจ้าหนี้จะแปลงค่าเสียน้ำใจ….

เป็นทบดอกทบต้นขึ้นมา…..สยองครับ

โบราณถึงว่า  “ให้คบเจ้าหนี้ ไว้เป็นมิตร  แล้วจะสบายเมื่อปลายมือ”

 

ผมใช้ให้อีตา  Morten  T. Hansen  เป็นคนตอบครับ…

แกอธิบายว่า  ลักษณะการถ่ายทอดความรู้ตั้งแต่ ครูเปลื้อง ที่คิดเครื่องดนตรี

และสอนโปงลาง  มา จนกระทั่ง  Mr.   IS (ผมช่วยแปลให้นะครับว่า นาย อี๊ด)

จะนำมาสอนผ่าน ซีดี  ……

Fun  Flag เลยครับ  (ผมช่วยแปลให้ ว่า  ฟันธง)

เป็นกลยุทธ์การจัดการความรู้แบบบุคคลสู่บุคคล (Personalized  Strategy)

จากความรู้เดิม ซึ่งผูกติดอยู่กับ   ครูเปลื้อง หรือ Mr.  IS…….

 การนำไปแบ่งปันก็อยู่ในลักษณะบุคคล ต่อ บุคคล เป็นหลัก…..

 การใช้แผ่นซีดี บันทึก เป็นเพียงสื่อที่ใช้ เพื่อแบ่งปันความรู้แก่กัน 

ถึงแม้วิธีการสอน  จะถูกเก็บไว้ในแผ่นซีดี แล้วก็ตาม…..

 

จะถูกหรือไม่ถูก……ถ้าอายุ เกิน  18 ปีแล้วโปรดใช้วิจารณญาณ…

เชื่อหรือไม่…เอาเองนะครับ

กลยุทธ์ที่ ฝรั่งท่านนี้ บรรยายไว้ มี อีก หนึ่ง กลยุทธ์ ครับ…

เรียกว่า  กลยุทธ์การจัดให้เป็นระบบ ( Codified  Strategy)

จะหมายถึง  ความรู้ที่ถูกกำหนดไว้เป็นรหัส  และเก็บรวบรวมไว้ในฐานข้อมูล

ที่ซึ่งทุกคน..สามารถเข้าถึงได้ง่าย 

กรณี…นี้  อาจจะจัดเป็นกลยุทธ์แบบที่สองก็ว่าได้ …

เพราะทุกคนที่มีสตังค์ หรือ มีคอมพิวเตอร์ ที่มีWriter  Cdrom ก็สามารถเข้าถึงวิธีการตีโปงลาง

จากต้นแบบ ครูเปลื้อง  หรือ  Mr. IS ….

แต่ถามหน่อยเถอะว่า……ตอนยกไม้ขึ้นจบศีรษะเพื่อไหว้ครู….น่ะ

 อยากจะไหว้ครูที่มีตัวตน…

หรือ แผ่น ซีดี Princo ล่ะครับ

 

หลังจากได้คำแนะนำอันมีค่ากว่า…ตั๋วรถเมล์สาย  36  กรุงเทพฯ …..วันเดียว

วงโปงลางสะออน….ก็….โทรมาขอบคุณผม…..

สาวลาล่า   ที่เพิ่งกลับมาจากเมืองนอก  เป็นผู้ส่งเสียงมา…

ทันทีที่ได้ยินเสียงทางนี้รับสาย……  เธอก็หยอดมุกเหมือนในคอนเสิร์ตว่า  

“ พี่ คะ (กรุณาทำเสียงเซ็กซี่ ประกอบด้วย)   หนูมีปืนอยู่หนึ่งกระบอก
อยากให้พี่มีอีกหนึ่งกระบอก
เราจะได้มี  GUN  และ  GUN”

“”””””””””””””””””””””””””

น้อง ลาล่า จ๋า……

……..วันนั้น….เมียพี่เป็นคนรับสาย…

คำพูดสุดท้าย….ที่พี่ได้ยิน………ก่อนสติสัมปชัญญะ จะล่องลอยไป

ครือ……………………………………………

…..ไอ้แก่……คราวนี้…มึงตายแน่…….

 

ถ้าผมยังมีชีวิตอยู่  คงได้พบกันใหม่ฉบับหน้า