KM เพื่อเกษตรธรรมชาติและอาหารปลอดสารพิษ จ. พิจิตร (๕)

KM เพื่อเกษตรธรรมชาติและอาหารปลอดสารพิษ จ. พิจิตร (๕)

          ต่อไปนี้เป็นการวิเคราะห์ผล   ที่เกิดต่อเกษตรกร     ยังไม่รวมผลที่เกิดต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของคนทั่วไปที่ได้รับจากการบริโภคผลิตภัณฑ์ปลอดสารพิษ หรืออาหารปลอดภัย

8. ผลที่เกิดขึ้นจากการทำงาน ในประเด็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตเกษตรกร ของจังหวัดพิจิตร
(1) เกิดองค์ความรู้ จำนวน 5 เรื่อง คือ
• สารทดแทนสารเคมี ได้แก่ ปุ๋ยหมักชีวภาพ สารไล่แมลง ฮอร์โมน  การคุมหญ้า
• การปลูกผักปลอดสารพิษ ที่ บ้านหนองพยอม ต.ดงเสือเหลือง บ้านหนองหลวง
ต.ไผ่รอบ บ้านบึงบัว วชิรบารมี กลุ่มราษฎร์ร่วมใจ ทุ่งใหญ่ อ.โพธิ์ประทับช้าง  บ้านหนองโสน บ้านท่าหลวง อ.เมือง การขยายพันธุ์ไม้ ประมาณ 5 คน คือ คุณวิกรม ทุ่งใหญ่ อ.จำรัสและ สมาชิก ลุงจวน ลุงพงษ์ ลุงหมาน คุณบำรุง  
• การปรับปรุงและพัฒนาพันธุ์ข้าว เครือข่ายเมล็ดพันธ์ 10 กลุ่ม
• การจัดการกลุ่ม และ การส่งเสริมเกษตรปลอดสารพิษ
• การจัดการตลาดปลอดสารพิษ

(2) สมาชิกที่เข้าร่วมมีรายได้เพิ่มขึ้น และ บางส่วนพัฒนาเป็นอาชีพ   คือ   
•  การปลูกผักปลอดสารพิษ  บ้านเนิน พยอม ต.ดงเสือเหลือง บ้านหนองหลวง ต.ไผ่
รอบ อ.โพธิ์ประทับช้าง  ตำบลทับคล้อ อำเภอทับคล้อ  บ้านหนองโสน อ.สามง่าม บ้านท่าหลวง อ.เมือง  
• การทำปุ๋ยหมักชีวภาพจำหน่าย กลุ่มเกษตรปลอดสารพิษ บ้านวังตะกู อ.บางมูล
นาก  บ้านหาดมูลกระบือ  ต.ไผ่ขวาง อ.เมือง บ้านวังแดง ต.เขาทราย อ.ทับคล้อ   การขายพันธุ์ไม้  บ้านลุงจวน บ้านราษฎร์ร่วมใจ ต. ทุ่งใหญ่  บ้านนายแหลม  ต.ห้วยร่วม
• กลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวจำหน่าย บ้านวังไคร้ ต.คลองคูณ  บ้านหนองพยอม ต. ทับ
หมัน  ต. วังหว้า  อำเภอตะพานหิน
 (3) มีการเพิ่มขึ้นของแกนนำ ในปี 2542 มีจำนวน 12 คน ปี 2543จากการอบรมในพื้นที่ 7 หมู่บ้าน มีแกนนำเกษตรกร 14 คน ปี 2544 ภายหลังจากได้มีการร่างหลักสูตร วปอ.ภาคประชาชน และเปิดอบรม วปอ.ภาคประชาชน 1 รุ่น มีจำนวนแกนนำเกษตรกรเพิ่มขึ้น 52 คน ปี 2545 มีการอบรม วปอ.ภาคประชาชน อีก 3 รุ่น มีแกนนำเกษตรกรจำนวน 150 คน  ปี 2546 มีแกนนำเกษตรกรจำนวน 234 คน
(4)  มีการทำธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการทำเกษตรปลอดสารพิษ  3 รูปแบบ   คือ
• กลุ่มเกษตรธรรมชาติอำเภอทับคล้อ ได้รับการสนับสนุนโรงสี จาก ซิป รับซื้อ
ข้าวปลอดสารพิษ และข้าวทั่วไป   โรงสี ต.สายคำโห้  อ.เมือง รับซื้อข้าวปลอดสารพิษ
• ศูนย์กระจายกากน้ำตาล  ขายปัจจัยการผลิต คือ กากน้ำตาล ให้กับสมาชิก และ
ผู้สนใจ มีการลงหุ้นร่วมกันทั้งจังหวัด  เกิดรายได้เข้ากองทุนส่งเสริมเกษตรปลอดสารพิษ   
• ตลาดนัด วิถีธรรมชาติ  จัดจำหน่ายสินค้าเกษตรปลอดสารพิษของกลุ่ม  เป็น
เวทีแลกเปลี่ยนระหว่างผู้ผลิตและผู้บริโภค
(5)  มีการ ขยายการเกษตรปลอดสารพิษสู่โรงเรียน  ประมาณ 30 โรงเรียน
(6) ผลการพัฒนาผู้นำ จากพูดคุยกับแกนนำเกษตรกร เมื่อ วันที่ 9 พฤศจิกายน 2546  คือ 
• กาย มีสุขภาพดี  มีความพากเพียรมากขึ้น ทำให้เรา อยากเรียนรู้ตลอด เวลา ในด้าน
ชุมชน เป็นที่ไว้วางใจของชุมชน โดยผ่านการให้เป็นที่ปรึกษา มีคนนับหน้าถือตามากขึ้น เรียกได้ว่ามีบารมีมากขึ้น   มีเพื่อนมากขึ้น เป็นที่รู้จัก ชุมชนไว้วางใจ พึ่งตนเองได้
• ใจ  และจิตวิญญาณ  มีใจรักมากขึ้นจากความรู้สึกอยากทำ ภูมิใจจากการที่ได้
ให้ ได้เป็นผู้นำ มีจิตวิญญาณ จากการรู้ถูก รู้ผิดมากขึ้น ไม่หลงไปตามกระแส (วัตถุนิยม, เงินนิยม, อำนาจนิยม  ลาภ ยศ สรรเสริญ ) มั่นใจในชีวิตของตนเอง มีโอกาสช่วยเหลือคนในสังคมให้พ้นทุกข์ ทั้งการให้ความรู้ ช่วยทำให้เขาลดค่าใช้จ่าย สุดท้ายคือช่วยให้เขาปลดหนี้ได้ 
• ครอบครัวเริ่มเห็นด้วย  ทำตัวให้ดู เป็นอยู่ให้เห็น    เป็นแบบอย่าง ทำให้คนใน
ครอบครัวเข้าใจ  เห็นใจ จนถึงการให้ความร่วมมือทำด้วยกัน มีอยู่มีกิน    มีที่ดิน ปลอดหนี้ มีเงินใช้ ไม่มีภาระเลี้ยงลูกหลาน ปลอดสารพิษ มีความสุข อบอุ่น เอื้ออาทรต่อผู้อื่น ญาติภูมิใจ

(3) ผลจากการสื่อสารระดับต่าง ๆ แสดงออกมาเป็นตารางได้คือ

กลุ่ม	รูปแบบการสื่อสาร	ผลที่เกิดขึ้นจากการสื่อสาร
คณะกรรมการและผู้ประสานงาน	ประชุม โทรศัพท์ จดหมาย การดูงาน เวทีสัญจร	ผู้นำได้รับการพัฒนาทั้งแนวคิดและเทคนิคการทำเกษตรปลอดสารพิษ มีความมั่นใจในการขยายแนวคิดมากขึ้น  คนรอบข้างให้การยอมรับ และภูมิใจ
สมาชิก	วปอ.ภาคประชาชน  ศูนย์กระจายกากน้ำตาล  เวทีสัญจร	ได้ผู้นำรุ่นใหม่ในการทำงานเกษตรปลอดสารพิษ ได้ลูกค้าในการซื้อกากน้ำตาล
บุคคลทั่วไป	วิทยุ วปอ. ศูนย์กระจายกากน้ำตาล ผู้ประสานแต่ละอำเภอออกไปเป็นวิทยากร	ได้ผู้สมัครเรียน วปอ. ลูกค้ากากน้ำตาล และมีคนรู้จักเครือข่ายชมรมฯและมูลนิธิมากขึ้น

ตาราง แสดง การสื่อสารของบุคคลที่มาเกี่ยวข้องในแต่ละระดับ 
      
               ย้ำอีกที ว่าผลอันไพศาลคือการที่ประชาชนได้บริโภคอาหารปลอดสารพิษ

วิจารณ์ พานิช
๑๙ ตค. ๔๘