เชื่อแน่ว่าหลายคนคงรู้จักไก่ต๊อก ไก่ต๊อกอยู่กันเป็นสังคม สังคมของไก่ต๊อกมีหัวหน้าเป็นผู้นำอยู่ 1 ตัว นอกนั้นเป็นผู้ตามหมดไม่ว่าจะมีสักกี่ร้อยตัวก็ตาม จะรวมกันอยู่ เท่าที่สังเกตุเห็นคือ ไก่ต๊อกมีการใช้การจัดการความรู้แน่ ๆ เลย ในการสร้างกลุ่ม
ไปไหนไปกัน กินไหนกินกันด้วย ไปที่ไหนเวลาใดไปด้วย ก็จะเป็นเวลาเดิมทุกวัน เช่นถ้าฝูงไก่ต๊อกมาร้องอยู่หน้าบ้านเราเวลา 08.00 น วันรุ่งขึ้นเวลา 08.00 น ก็จะได้ยินเสียง ต๊อก ต๊อก ต๊อก ต๊อก... อยู่ที่เคยยืนของทุก ๆ วัน ไปในที่ที่เคยไปเท่านั้น สมาชิกในฝูงไม่เคยออกนอกลู่นอกทางของกลุ่ม
เวลามีสัตว์อื่นมาทำร้ายสมาชิกตัวใดตัวหนึ่งในกลุ่ม ตัวอื่น ๆ จะรอดูด้วยความกระวนกระวายว่าสมาชิกของตนจะต่อสู้ไหวหรือไม่ ถ้าเห็นว่าไม่ไหว หัวหน้าฝูงจะให้สัญญาณ ไก่ต๊อกทุกตัวจะเข้ารุมศัตรูทันที ทำให้เราเห็นว่ามันเป็นอะไรที่น่าแปลก ถ้าบอกว่าเป็นสัญชาตญาณของสัตว์เพียงอย่างเดียว ก็ยังคิดว่ามันน่าจะมีอะไรมาก กว่านั้นแน่ ๆ เลย มีอยู่วันหนึ่งสุนัขไล่งับสมาชิกในฝูง หัวหน้าฝูงเห็นว่าไม่รอดแน่ มันก็จะส่งเสียงให้สัญญาณ ภายในพริบตาเดียวทั้งฝูงก็จะถลาเข้าไล่สุนัขตัวนั้น ทั้งจิก ทั้งร้องเซ็งแซ่ สุนัขทนเจ็บไม่ได้ คงทั้งเจ็บทั้งรำคาญ ก็รีบผละออกจากฝูงไก่หนีไป จึงจะสงบเสียงเซ็งแซ่นั้นได้
อีกกรณีที่สังเกตุเห็นคือเวลาออกไข่ จะมีบางตัวที่ออกไข่ สมาชิกในฝูงก็จะรอ รอจน กระทั่งตัวที่ออกไข่ เสร็จสิ้นการออกไข่ แล้วเดินเข้าฝูง ไกทั้งฝูงจึงจะเดินไปหากินต่อที่อื่นได้ ถ้านาน ยืนรอเมื่อยทั้งฝูงก็จะนอนรอ คือหมอบลง พอหัวหน้าฝูงทำ ตัวอื่น ๆ ก็ทำตามทันที
จะเห็นว่าไก่ต๊อกยังมีสังคม ถ้าหากคนเรามีความสามัคคีในสังคมได้เหมือนไก่ต๊อกก็คงจะดีนะคะ
ไปไหนไปกัน กินไหนกินกันด้วย ไปที่ไหนเวลาใดไปด้วย ก็จะเป็นเวลาเดิมทุกวัน เช่นถ้าฝูงไก่ต๊อกมาร้องอยู่หน้าบ้านเราเวลา 08.00 น วันรุ่งขึ้นเวลา 08.00 น ก็จะได้ยินเสียง ต๊อก ต๊อก ต๊อก ต๊อก... อยู่ที่เคยยืนของทุก ๆ วัน ไปในที่ที่เคยไปเท่านั้น สมาชิกในฝูงไม่เคยออกนอกลู่นอกทางของกลุ่ม
เวลามีสัตว์อื่นมาทำร้ายสมาชิกตัวใดตัวหนึ่งในกลุ่ม ตัวอื่น ๆ จะรอดูด้วยความกระวนกระวายว่าสมาชิกของตนจะต่อสู้ไหวหรือไม่ ถ้าเห็นว่าไม่ไหว หัวหน้าฝูงจะให้สัญญาณ ไก่ต๊อกทุกตัวจะเข้ารุมศัตรูทันที ทำให้เราเห็นว่ามันเป็นอะไรที่น่าแปลก ถ้าบอกว่าเป็นสัญชาตญาณของสัตว์เพียงอย่างเดียว ก็ยังคิดว่ามันน่าจะมีอะไรมาก กว่านั้นแน่ ๆ เลย มีอยู่วันหนึ่งสุนัขไล่งับสมาชิกในฝูง หัวหน้าฝูงเห็นว่าไม่รอดแน่ มันก็จะส่งเสียงให้สัญญาณ ภายในพริบตาเดียวทั้งฝูงก็จะถลาเข้าไล่สุนัขตัวนั้น ทั้งจิก ทั้งร้องเซ็งแซ่ สุนัขทนเจ็บไม่ได้ คงทั้งเจ็บทั้งรำคาญ ก็รีบผละออกจากฝูงไก่หนีไป จึงจะสงบเสียงเซ็งแซ่นั้นได้
อีกกรณีที่สังเกตุเห็นคือเวลาออกไข่ จะมีบางตัวที่ออกไข่ สมาชิกในฝูงก็จะรอ รอจน กระทั่งตัวที่ออกไข่ เสร็จสิ้นการออกไข่ แล้วเดินเข้าฝูง ไกทั้งฝูงจึงจะเดินไปหากินต่อที่อื่นได้ ถ้านาน ยืนรอเมื่อยทั้งฝูงก็จะนอนรอ คือหมอบลง พอหัวหน้าฝูงทำ ตัวอื่น ๆ ก็ทำตามทันที
จะเห็นว่าไก่ต๊อกยังมีสังคม ถ้าหากคนเรามีความสามัคคีในสังคมได้เหมือนไก่ต๊อกก็คงจะดีนะคะ
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย samniang ใน การจัดการความรู้เพื่อการพัฒนาชุมชน
