ผมบอกตัวเองเสมอว่า...เดินไปให้สุด อย่าหยุดอยู่ที่รางวัล หมายถึงว่าพอได้รางวัลแล้ว ได้ เงิน ได้เกียรติ ได้กล่องและได้รับคำยกย่องสรรเสริญเป็นที่เรียบร้อย ก็อย่าหยุดพัฒนา เมื่อใดที่หยุดทำงาน จะถือว่าเป็นการเห็นแก่ตัวอย่างแท้จริง
ย้อนหลังไปในช่วง ๑๐ ปี มีโอกาสที่ดีและสวยงาม เข้ามาในชีวิตของการรับราชการ ไขว่และคว้ารางวัลใหญ่ได้อย่างมากมาย มาช่วงหลังๆ ความรู้สึกเหมือนอยากจะแขวนนวม เพราะระบบการศึกษาที่เปลี่ยนไป มีหลายสิ่งหลายอย่าง ที่ผู้บริหารและครูถูกกดดันอยู่ตลอดเวลา
ทั้งในเรื่องอัตรากำลัง การอบรมสัมมนา ที่ทำให้ครูต้องทิ้งห้องเรียน การรายงานเอกสารอย่างหูดับตับไหม้และการยุบควบรวมโรงเรียนขนาดเล็กเข้าด้วยกัน ตลอดจนการเรียนรู้ถดถอยอันเนื่องมาจากสถานการณ์โควิด
ผมจึงวางมือ ไม่ส่งโรงเรียนเข้าประกวดประชันขันแข่งกับใคร หันมาทำภารกิจ ๒ อย่าง คือการเรียนการสอน ผมสอน ป.๑ – ป.๓ อย่างจริงจัง และพัฒนาสิ่งแวดล้อมและแหล่งเรียนรู้ควบคู่กันไป ใช้เวลาช่วงเสาร์อาทิตย์ ทำภารกิจในหน้าที่นักการภารโรงอย่างเต็มตัว
ความสุขจากการทำงาน..ในท่ามกลางความเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า อันเนื่องมาจากอายุ จึงทำให้กำลังวังชาลดน้อยถอยลง แต่ก็ยังพอมีพลังและยิ้มได้ เมื่อเห็นโรงเรียนร่มรื่น สะอาดและสวยงามตามบริบทที่ควรจะเป็น ไม่เน้นที่ตัวอาคาร และไม่มีงานการตัดต้นไม้แต่อย่างใด
จึงมีความรู้สึกที่จะเปรียบเทียบผลงานของตนเอง เมื่อปี ๒๕๕๔ ที่มีเด็ก ๖๐ กว่าคน ตอนนั้นโรงเรียนคว้ารางวัลโรงเรียนขนาดเล็ก ชนะเลิศยอดเยี่ยมระดับประเทศ(obec award) ด้านบริหารจัดการ จากสพฐ.ศธ. ซึ่ง ณ เวลานั้น “คุณภาพ” โรงเรียนยังไม่ถึงครึ่งของตอนนี้ด้วยซ้ำ
จำได้ว่าช่วงนั้น รางวัลได้ยากเย็นเหลือเกิน ผลงานต้องส่งผ่านเขตฯ จากนั้นก็ได้รับมอบหมายให้ไปจัดนิทรรศการที่จังหวัด เมื่อผ่านการประเมินระดับภาค ก็ต้องไปต่อที่เมืองทองธานี เพื่อนำเสนอผลงานการบริหารโรงเรียนเล็กๆ โดยพูดให้คณะกรรมการฯรับฟังกันสดๆเลย
นับเป็นโรงเรียนแรกของเขตฯและของจังหวัด ที่ก้าวขึ้นสู่รางวัลสูงสุด ต่อมามิช้ามินาน โรงเรียนก็ผ่านการเป็นโรงเรียนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง ในปี ๒๕๕๕ เป็นโรงแรกของเขตอีกเช่นเดียวกัน จากนั้นก็คว้ารางวัล”รูปแบบการบริหารจัดการที่ดี”(best practice)ของเขตฯ ๓ ปีซ้อนในปี ๒๕๕๗ – ๒๕๕๙ ได้รับโอกาสไปแสดงผลงานระดับภาค ที่จังหวัดราชบุรี คือความทรงจำที่ดี ที่นึกได้ในเวลานี้
ในความจำกัด ที่เต็มไปด้วยอุปสรรค ปัญหาและความขาดแคลนอย่างต่อเนื่อง ถ้าในช่วงนั้นยอมแพ้แก่โชคชะตา ไม่ยอมทำงานหนัก จมปลักอยู่กับความทุกข์ระทมขมขื่น ก็เชื่อได้ว่าคงไม่มีที่ยืนในสังคมและไม่เหลือคุณค่าแห่งความภาคภูมิใจ ให้คิดถึงมาจนถึงทุกวันนี้อย่างแน่นอน
ปีการศึกษานี้ ท่าน ผอ.เขตฯ หนุ่มใหญ่ไฟแรง พัฒนางานโดยยึดมาตรฐาน ใช้นโยบาย ๖ ประการขับเคลื่อนคุณภาพ นโยบายเกี่ยวกับการอ่านออกเขียนได้ เป็นนโยบายภาคบังคับที่ทุกโรงเรียนต้องดำเนินการอย่างเร่งด่วน ส่วนนโยบายข้ออื่น โรงเรียนไหนพร้อมก็ขอรับการประเมินได้
ผมสนใจแต่นโยบายข้อที่ ๖ เท่านั้น ว่าด้วยโรงเรียนสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน แต่เก็บความรู้สึกไว้ ไม่อยากรบกวนครูท่านใด ในการรวบรวมผลงานเพื่อนำเสนอเขตฯ
เขตพื้นที่มีเกณฑ์การประเมินมากมาย อาทิ โรงเรียนจะต้องพัฒนาสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนการสอนที่เป็นระบบ มีเครือข่ายชุมชน มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ มีการแก้ไขอุปสรรคและปัญหาอย่างมีกระบวนการ ตลอดจนครู นักเรียนและผู้ปกครองทำงานอย่างมีส่วนร่วม อย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง
ครูมาขออนุญาตผม พร้อมบอกเหตุผลด้วยว่า โรงเรียนควรให้ความร่วมมือกับนโยบายของเขตฯ แม้จะทำไม่ได้ทุกข้อก็ตาม ผมเห็นด้วย แต่ครูต้องทำเองทั้งเอกสารและคลิ๊ปวีดีโอ ๕ นาที
ผมเพียงแนะนำแหล่งข้อมูล เพื่อให้ครูประมวลภาพ”สิ่งแวดล้อม”ที่อยู่ในอัลบั้มกลุ่มไลน์ ส่วนคลิ๊ปวีดีโอพอมีอยู่บ้างในยูทูป ถ้าครูต้องการจะใช้ ไปตัดต่อและรวบรวมให้เรียบร้อยก็แล้วกัน....
วันนี้...ผลพวงจากการทำงานที่ไม่มีคำว่ายอมแพ้..เขตพื้นที่ได้ประเมินผลงานออกมาแล้ว โรงเรียนได้รับรางวัลยืนหนึ่ง “เหรียญทอง ชนะเลิศ” จากโรงเรียนทั้งหมด ๙๐ โรงเรียน แต่โรงเรียนก็ยังต้องคงไว้ซึ่งความร่มรื่น สะอาด สวยงามและปลอดภัย...จนกว่าผมจะเกษียณ ละทิ้งหัวโขนและจากไป....ปล่อยให้ครูรุ่นใหม่สรรค์สร้าง..สุดแต่ใจจะไขว่คว้า
ชยันต์ เพชรศรีจันทร์
๔ กันยายน ๒๕๖๕
