หมูเขาจะหามเอาคานเข้าไปสอด ผัวเมียเขากอดเข้าไปขวางกลาง

หมูเขาจะหามเอาคานเข้าไปสอด

ผัวเมียเขาจะกอดเข้าไปขวางกลาง

หมู เป็นสัตว์มงคลตามความเชื่อของจีนที่มีมาอย่างยาวนาน หมูเป็นตัวแทนความอุดมสมบูรณ์ ความเป็นสิริมงคลและจะนำโชคดีมาสู่ธุรกิจการงาน ทำให้ลุล่วงไปได้ด้วยดี

ชาติแรกที่มีการนำหมูมาเลี้ยงแบบปศุสัตว์คือประเทศจีน ซึ่งเริ่มมาเกือบ 5,000 ปีก่อน ส่วนในยุโรปนั้นมีบันทึกในประเทศอังกฤษว่ามีการเลี้ยงหมูเมื่อ 800 ปีก่อนคริสตกาล ก่อนจะมีการแพร่ไปในรัฐฟอริด้า สหรัฐอเมริกา โดย คริสโตเฟอร์โคลัมบัส ในช่วงค.ศ. 1539 สำหรับประเทศไทยเริ่มเลี้ยงหมูโดยกลุ่มชาวจีนที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย เป็นหมูพันธุ์พื้นเมืองของชาวจีนและไทย เช่น พันธุ์ไหหลำ ปัจจุบันในประเทศไทยมีการเลี้ยงหมูอยู่ทั่วทุกภาค มีฟาร์มเลี้ยงหมูขนาดใหญ่ในจังหวัด นครปฐม ราชบุรี และชลบุรี

หมู หรือ สุกร ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sus scrofa domesticus เป็นสัตว์เลี้ยงขนาดใหญ่ซึ่งมีบรรพบุรุษ คือ หมูป่า (Sus scrofa) สามารถจำแนกเป็นสปีชีส์ย่อยของหมูป่าหรือเป็นอีกสปีชีส์หนึ่งแยกต่างหาก หัวและความยาวลำตัวอยู่ระหว่าง 0.9-1.8 เมตร ตัวโตเต็มวัยหนักประมาณ 50-350 กิโลกรัม หมูเป็นสัตว์กีบคู่ซึ่งมักกินพืชเป็นอาหาร แต่กินได้ทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหารเหมือนกับบรรพบุรุษหมูป่า หมูมีวิวัฒนาการกระเพาะอาหารใหญ่ขึ้นและลำไส้ยาวขึ้นเพราะพืชย่อยได้ยากกว่าเนื้อ

หมู เป็นคำที่มีความหมายเป็น 2 นัย ความหมายนัยตรง หมายถึง สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในวงศ์ Suidae เป็นสัตว์กีบคู่ ตัวอ้วน มีทั้งสัตว์เลี้ยงและสัตว์ป่า ส่วนความหมายนัยประหวัดของคำว่า หมู  หมายถึง คนที่เบาปัญญา หรือด้อยฝีมือจนคนอื่นหลอก หรือเอาชนะได้ง่าย เช่น นักมวยคนนี้ฝีมือดีไม่ใช่หมูนะ หรือ เสี่ยคนนี้เป็นหมูในวงไพ่ให้เขาโกง
จึงเป็นที่มาของสำนวนหลายสำนวน เช่น 
หมูในเล้า หมายถึงอยู่ในกำมือจะจัดการเสียเมื่อไรก็ได้

หมูในอวย หมายถึง ง่ายเหลือเกิน เหมือนหมูที่ปรุงสุกแล้วใส่ไว้ในอวย จะตักมากินเมื่อไรก็ได้

หมูวัด หมายถึง ไม่มีพิษสง ไม่เก่ง เหมือนกับหมูทั่วไปที่อาศัยอยู่ตามวัด ไม่มีใครเป็นเจ้าของ ใครนึกจะจับไปฆ่ากินเมื่อไรก็ได้

หมูสนาม หมายถึง ไม่เก่ง ไม่มีฝีมือ เป็นรองให้เขาทำข้างเดียว หรือผู้แข่งขันที่ไม่มีฝีมือเอาชนะได้ง่าย

หมูเขาจะหามเอาคานเข้ามาสอด หมายถึง เข้าไปขวางในกิจการของผู้อื่น ทำให้เขาเสียประโยชน์ หรือกำลังจะสำเร็จอยู่แล้ว
โคลงโลกนิติอธิบายความหมายไว้ ดังนี้

หมูเขาเขามัดไว้  จักหาม
งานใช่งานคานตาม  สอดเหล้า
ชู้เขาจักกอดกาม  สังวาส กันนา
สังเวชวางวิ่งเข้า  กีดหน้านอนกลาง

สำนวนนี้บางทีจึงใช้ว่า " หมูเขาจะหามเอาคานเข้าไปสอด  ผัวเมียเขาจะกอดเข้าไปขวางกลาง"

ที่มาของสำนวน มาจากการหามหมูซึ่งจะใช้เชือกมัดขาหน้า และขาหลัง แล้วใช้ ไม้สอดเข้าไป ใช้คน 2 คน ยกหมูขึ้นคนละด้านเพื่อจะหามไป ถ้ามีใครเอาไม้คานมาสอดก็ทำให้หามต่อไปไม่สะดวก ไม่คล่องตัว เปรียบได้กับการทำบางอย่างเพื่อขัดขวางซึ่งอาจจะตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม แต่เป็นการขัดขวางงานของเขาหรือทำลายโอกาสดีๆที่กำลังจะได้รับอยู่แล้ว ทำให้บุคคลเหล่านั้นเกิดความโกรธแค้น จึงควรปล่อยให้เขาหามหมูไปอย่างสะดวก ไม่จำเป็นก็ไม่ควรสอดมือเข้าไปยุ่งเกี่ยว

สำนวน "หมูเขาจะหาม อย่าเอาคานเข้าไปสอด ผัวเมียเขาจะกอด อย่าเข้าไปข้างกลาง" นิยมใช้เพื่อเตือนสติว่า อย่าสอดหรือเข้าไปยุ่งเกี่ยว หรือขัดขวางผลประโยชน์ของผู้อื่น ซึ่งเขาทำมาจนจะสำเร็จอยู่แล้ว นอกจากไม่เกิดประโยชน์อะไรแล้วยังอาจสร้างความโกรธเคืองไม่พอใจอีกด้วย 

ขอบคุณภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต