เศรษฐศาสตร์ว่าด้วยปัจจุบันขณะ

บทความเรื่อง Media Multitasking Disrupts Memory, Even in Young Adults (1)  ลงใน Scientific American Mind เดือนมกราคม ๒๕๖๔   อ้างผลงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature เรื่อง Memory failure predicted by attention lapsing and media multitasking (2)   บอกว่าจิตจดจ่ออยู่กับปัจจุบันขณะมีค่ายิ่ง    จงอย่าทำลายด้วยการทำกิจกรรมหลายอย่างในเวลาเดียวกัน    ยิ่งตอนนี้มีโทรศัพท์มือถือ และเครื่องมือไอทีที่มีหน้าจอ อื่นๆ    ช่วยให้เราทำกิจกรรมหลายอย่างในเวลาเดียวกัน ได้อย่างสะดวก   

คุณภาพสำคัญอย่างหนึ่งของสมองคือการมีสมาธิจดจ่ออยู่กับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง    ไม่ถูกทำให้วอกแวกง่าย    ทำให้ความจำดี และคิดได้ลึกซึ้ง หรือเชื่อมโยงกว้างขวาง    งานวิจัยชิ้นนี้บอกว่า คนที่มีนิสัยชอบทำ multitasking จะเป็นคนที่สมองหลุกหลิกง่าย    ไม่ค่อยมีสมาธิจดจ่อ    เป็นงานวิจัยด้านประสาทวิทยาศาสตร์    โดยเขาย้ำว่า ผลของงานวิจัยนี้บอกความสัมพันธ์ (correlation)    ไม่บอกความเป็นเหตุเป็นผล (causation)    ต้องรอผลการวิจัยชิ้นต่อไปจึงจะสรุปได้ว่าอะไรเป็นสาเหตุของอะไร 

ผมมีความเชื่อจากประสบการณ์ส่วนตัวว่า    การฝึกให้ตนเองมีสมาธิจดจ่ออยู่กับเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยไม่ถูกเรื่องจุกจิกมากวนสมาธิ    ช่วยให้เรามีสมองคุณภาพสูง ยิ่งจดจ่อกับเรื่องใหญ่มากๆ อยู่นานหลายปี หรือเป็นสิบๆ ปี    ยิ่งช่วยให้สมองมีคุณภาพสูง   

ผมเชื่อว่า สมองที่มีคุณภาพสูง จะคุยกับตัวเองบ่อยมาก ในเรื่องยากๆ ที่ลึกซึ้ง ขัดแย้ง ไม่ชัดเจน หรือกำกวม    และในระหว่างทำกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง เราใช้สมองคุยกับตัวเอง     หากฝึกให้สมองวอกแวกยาก ก็เท่ากับฝึกพลังสมองด้านการคิดและการจำไปในตัว

วิจารณ์ พานิช

๓ ก.พ. ๖๔