เกษตรประณีต ?สู่เกษตรไฮเทค



ได้ฟังเรื่องเกษตรประณีตทางสื่อมวลชน    จึงลองค้นดูว่าหมายถึงอะไร พบนิยามใน (๑)  ว่า    “การทำเกษตรประณีตมีหลักการที่สำคัญคือ ยึดหลักในเรื่องการออมน้ำ ออมดิน ออมต้นไม้ และออมสัตว์    ซึ่งปัจจัยเหล่านี้จะช่วยให้การทำเกษตรในพื้นที่ 1 ไร่ มีความยั่งยืน และเกิดการเชื่อมโยงเป็นระบบนิเวศน์ที่เกื้อกูล     ยึดหลักความพอเพียงบนที่ดินเกษตรกรรมอย่างประณีต 1 ไร่    และค่อยๆ ขยายพื้นที่ในลำดับต่อไป และสั่งสมภูมิปัญญาในการแก้ปัญหา    ทำให้มีอยู่มี กิน เหลือกินให้แจก เหลือแจกได้ขาย    ทำให้มีเพื่อน มีเงินและ มีสุขภาพดีจากการกินอาหารปลอดสารพิษ จิตใจแจ่มใส”

ตามนิยามนี้ เกษตรประณีตเป็นเกษตรมนุษย์นิยม สังคมนิยม ธรรมชาตินิยม    ต่างจากกิจการทุนนิยม หรือโลภนิยม   

ผมสงสัยต่อว่า เกษตรประณีตไปกันได้กับเกษตรไฮเทคไหม    พยายามค้นต่อ พบรายงานในวารสารของ มจร. (๒)    ก็พบว่า หลักการ “เกษตรประณีต” ก่อเกิดจากเครือข่ายปราชญ์ชาวบ้านและพหุภาคีภาคอีสาน    ที่คุณหมออภิสิทธิ์และคุณหมอทานทิพย์ ธำรงวรางกูร สองสามีภรรยามีความวิริยะพากเพียรประสานงานการเรียนรู้ร่วมกันจากการปฏิบัติของเหล่าปราชญ์ชาวบ้านภาคอีสาน    พัฒนาจาก เกษตรพอเพียง สู่ เกษตรประณีต (๓)  (๔)    เป็นศาสตร์ที่พัฒนาขึ้นจากผืนแผ่นดินไทย          

ผมเคยเขียนถึงปราชญ์ชาวบ้านภาคอีสาน ๑๒ คน เมื่อ ๑๓ ปีที่แล้วไว้ที่ (๕)    ถึงตอนนี้บางท่านคงจะไปสวรรค์แล้ว     คนที่ผมยังพบเป็นครั้งคราวนานๆ ครั้งคือพ่อคำเดื่อง ภาษี (๖)  (๗)

ผมตั้งคำถามว่า บพท. ที่ทำหน้าที่ส่งเสริมการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่ เพื่อความพอเพียง ลดความเหลื่อมล้ำ  ควรเข้าไปหนุนการวิจัยยกระดับเทคโนโลยีของเกษตรประณีต สู่เกษตรพอเพียงไฮเทคไหม    และนอกจากยกระดับเทคโนโลยีการผลิต ควรหนุนการยกระดับเทคโนโลยีการจัดการ ให้เกิดการรวมกลุ่มเกษตรกรไหม     

ที่จริงชาวบ้านก็ทำวิจัยเกษตรไฮเทคแบบบ้านๆ กันอยู่แล้ว     เช่นจุลินทรีย์บำรุงดินจากจาวปลวก (๘) ที่พิจิตร    โคกหนองนาโมเดล ที่กำแพงเพชร (๙)           

วิจารณ์ พานิช

๑๗ พ.ค. ๖๓

      

หมายเลขบันทึก: 678012เขียนเมื่อ 18 มิถุนายน 2020 18:14 น. ()แก้ไขเมื่อ 18 มิถุนายน 2020 18:14 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท