บันทึกกิจกรรมบำบัดในชุมชน : ศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการพุทธณฑล (IL)

 ในวันนี้ได้มีโอกาสไปศึกษาลงวิชาชุมชนครั้งที่สอง ที่ศูนย์การดำรงชีวิตอิสระของคนพิการพุทธณฑล จังหวัดนครปฐม เป็นวันที่มีความรู้สึกตื่นเต้นที่ได้เห็นพี่ๆในทีมทุกคนที่เป็นผู้พิการมาให้ความรู้ในวันนี้ โดยกิจกรรมที่ทำในช่วงเช้าแบ่งเป็นสองฐาน คือ ความรู้สึกและความพิการ ซึ่งฐานความรู้สึก จะเป็นการให้นักศึกษาได้จำลองเป็นคนพิการแล้วสร้างเรื่องราวของตนเองว่าความพิการนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร จากกนั้นหลับตาอยู่กับตัวเองจะมีเพื่อนอีกกลุ่มเป็นคนพูดบทพูดที่คนพิการเคยเจอกับคนในสังคม เช่นพิการแบบนี้ให้คนดูแลไปไม่ต้องออกมาข้างนอกหรอก พิการแบบนี้ไปขายหวยสิ หรือเพราะเมาแล้วขับใช่ไหมถึงได้เป็นแบบนี้ ซึ่งเป็นคำพูดที่เป็นการตัดสินคนคนหนึ่งโดยที่ไม่ได้รับรู้อะไรเกี่ยวกับคนนั้นจริงๆเลย รวมถึงตัดสินความสามารถของเขาทั้งๆที่จริงแล้วเขามีความสามารถที่อาจจะทำได้ก็ได้ และทำให้รู้ว่าผู้พิการไม่ได้ต้องการฟังคำพูดที่บั่นทอนจิตใจ หรือคำพูดปลอบใจแต่แค่ต้องการพูดคุยด้วยกันปกติธรรมดาแบบที่ทุกๆคนปฎิบัติต่อกัน

 ต่อมาเป็นฐานความพิการ โดยให้นักศึกษาได้จำลองเป็นคนพิการคล้ายฐานแรก แต่ครั้งนี้ให้ล้อมเป็นวงกลมเพื่อเล่นเกมรับบอลวนเป็นวงกลมให้ได้มากที่สุด กติกาคือให้มีอาสาสมัครหรือโหวตคนที่คิดว่าเล่นไม่ได้ออกครั้งละ2คนทำให้ต้องมีบางคนที่ไม่ได้เล่นดังนั้นจึงต้องช่วยกันคิดช่วยกันหาวิธีให้ได้มีส่วนร่วมในการเล่นทุกคน ไม่ว่าจะพิการทางสายตา พิการแขนขา หรือเป็นใบ้ก็ตาม 

 กิจกรรมในช่วงสายจะเป็นการจำลองบทบาทสมมุติคนพิการในชุมชน ซึ่งพี่ๆได้จำลองสถานการณ์ที่เคยเจอจริงๆในการลงชุมชน ทำให้ได้เรียนรู้ตั้งแต่เครือข่ายคนพิการมีการประสานงานเพื่อลงพื้นที่ชุมชน การสร้างสัมพันธภาพเข้าหาให้ถูกวิธีต้องคอยสังเกตท่าทาง สิ่งแวดล้อมรอบๆตัว และได้เรียนรู้แนวคิดการทำงานของทีมIL เป็นการเสริมสร้างพลังงานให้กับคนพิการลุกขึ้นมาดำเนินชีวิต เชื่อว่าคนทุกคนสามารถพัฒนาได้ดำเนินชีวิตอิสระในแบบของตนเองโดยเน้นความต้องการของผู้พิการเป็นหลัก ทีมILจะช่วยหาข้อมูลวิธีการให้คิดและตัดสินใจด้วยตนเอง สนับสนุนอุปกรณ์ต่างๆเพื่อลดข้อจำกัดทางด้านร่างกาย หาเครือข่ายที่น่าเชื่อถือและสิทธิต่างๆที่ควรจะได้รับ 

 หลังจากนั้นกิจกรรมในช่วงบ่ายจะเป็นการแบ่งกลุ่มย่อยเพื่อไปดูผู้พิการที่มีทีมIL คอยให้ความช่วยเหลือ โดยเคสกลุ่มที่เราได้เป็นSpinal cord injury T10 ซึ่งคุณลุงมีอาชีพเป็นพ่อค้าขายของอยู่ในตลาด สามารถช่วยเหลือตนเองได้ในการทำกิจกรรมต่างๆ หลังจากได้พูดคุยกันทำให้รู้สึกว่าคุณลุงเป็นคนที่มองโลกตามความเป็นจริง ยอมรับปรับเปลี่ยนตัวเองให้เข้ากับสภาพความพิการที่เป็น และนอกจากนี้ยังมีความต้องการคือขับรถพาครอบครัวไปเที่ยวต่างจังหวัด ซึ่งยังทำไม่ได้เพราะติดปัญหาเรื่องรถ ทีมILก็ได้มีบทบาทในการให้คำแนะนำวิธีการว่าต้องทำอย่างไร (Peer Counseling)

 จากทั้งหมดนี้จะนำต่อยอดพัฒนาตนในอนาคตสำหรับการทำงานร่วมกับทีมIL ซึ่งเป็นทีมที่เข้าใจคนพิการเหมือนกัน อาจทำให้มองเห็นสิ่งที่เราอาจไม่เข้าใจหรือเข้าถึงผู้พิการจริงๆ วิธีการฝึกใช้ชีวิตด้วยตนเองอย่างอิสระจากประสบการณ์ตรง และผู้พิการที่เป็นต้นแบบเพื่อให้เป็นกำลังใจตัวอย่างในการต่อสู้ต่อไป