ความรอบรู้ด้านสุขภาพกับการปะทะทางความคิดต่อกรณีกัญชาเสรีทางการแพทย์ (ตอนที่ ๒)

ตอนที่ ๑

สำหรับในมิติเรื่องของอำนาจ จากกรณีการเคลื่อนไหวทางสังคมเรื่องกัญชาเสรีทางการแพทย์ในครั้งนี้จะเห็นว่า อำนาจในที่นี้ ไม่ได้หมายถึงอำนาจของภาครัฐหรือระบบราชการ ซึ่งเป็นอำนาจที่รัฐใช้แทนประชาชน โดยอาศัยความชอบธรรมทางกฎหมาย ระเบียบต่าง ๆ ตามความคิดของนักคิดทางสังคมแนวสมัยใหม่เพียงอย่างเดียวอีกต่อไป ที่มองว่ากัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษ และต้องมีการควบคุม เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อยของสังคม แต่ยังเป็นเรื่องของอำนาจตามแนวคิดแบบหลังสมัยใหม่ที่มองอำนาจที่อยู่นอกเหนืออำนาจตามโครงสร้างที่เป็นทางการและในพื้นที่หรือปริมณฑลอื่น ๆ ด้วย ในกรณีนี้ จะเห็นว่า อำนาจได้ถูกเปลี่ยน ขยายความ ขยายพื้นที่หรือมีความเคลื่อนไหวมาสู่พื้นที่ความรู้ ความจริง และอำนาจในรูปแบบอื่น ๆ มากขึ้น ซึ่งเป็นการกระจายถ่ายเทอำนาจจากภาครัฐ ไปสู่ภาคส่วนอื่น ๆ เช่น ภาคการศึกษา ภาคประชาชนหรือชุมชน รวมไปถึงภาคเศรษฐกิจ ให้เข้ามาเป็นผู้กระทำการเองมากขึ้น โดยผ่านการควบคุมโดยกฎหมาย กฎระเบียบต่างๆ ซึ่งไม่ได้ผูกขาดที่บทบาทอำนาจของภาครัฐเพียงฝ่ายเดียวหรือหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งอีกต่อไป ดังนั้น กระบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมเพื่อเสนอให้มีการใช้กัญชาเสรีทางการแพทย์ในขณะนี้ จึงกลายมาเป็นศูนย์กลางของความรู้และความสัมพันธ์เชิงอำนาจใหม่ ๆ เช่นปัจจุบัน

ส่วนในมิติเรื่องของทุน นับได้ว่า เป็นส่วนที่มีศักยภาพและความพร้อมสูงมาก เพราะได้รวบรวมสั่งสมขุมพลังทั้งจากอำนาจความรู้ อำนาจภาครัฐหรือระบบราชการ และอำนาจของทุนที่มี รวมไปถึงเทคโนโลยีทั้งด้านการผลิตและการสื่อสารกับสังคมมาใช้เพื่อประโยชน์หรือตอบสนองต่ออุดมการณ์ของระบบทุนนิยมอย่างแยบยลที่สุด โดยมีเป้าหมายภายใต้วาทกรรมหลัก คือ สร้างการแข่งขัน การเติบโตทางเศรษฐกิจเพื่อเป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญ การพิจารณาอุดมการณ์และนำศักยภาพของทุนมาเป็นองค์ประกอบของปรากฏการณ์ทางสังคมต่อกรณีกัญชาเสรีทางการแพทย์ ซึ่งมีส่วนสำคัญต่อผลกระทบเกี่ยวกับสิทธิด้านสุขภาพของประชาชนด้วยเช่นกัน

(ติดตามตอนต่อไป)

นภินทร ศิริไทย