ชีวิตที่พอเพียง 3316. ตามเสด็จจันทบุรี 3. ตลาดพลอยและชุมชนริมน้ำจันทบูร

 ออกจากอาสนวิหารฯ รถพาเราข้ามแม่น้ำวกไปยังถนนศรีจันทร์ เพื่อเยี่ยมชมชุมชนตลาดพลอย    ระหว่างทางมีคนมาเฝ้าต้อนรับล้นหลาม   เราลงจากรถเดินไปชมชุมชนตลาดพลอยเมื่อเวลา ๑๖.๓๐ น.   มีสมาชิกของชมรมค้าพลอยมาต้อนรับ   และเดินอธิบายไปตลอดทาง

ความรู้แรกที่ได้คือ วัตถุดิบ (พลอยดิบ) ในปัจจุบันไม่ได้มาจากจันทบุรีหรือกัมพูชา    แต่มาไกลจากอัฟริกา    เอามาเผาและเจีรไนที่นี่    จึงนำไปสู่ความรู้ที่สอง ว่าคนจันทบุรีมีความรู้และทักษะพิเศษเกี่ยวกับพลอย    เวลานี้เขาหากินจากความสามารถของคน    ไม่ใช่จากการขุดหาพลอยอีกต่อไป    ธุรกิจพลอยของคนไทยเวลานี้ ใช้ความสามารถทางเทคนิค    ไม่ใช่ใช้แรงงานอย่างในอดีต

ความรู้ที่สาม มีคนต่างชาติที่หน้าตาเป็นแขก จำนวนมากมาย    มารับซื้อพลอย เอาไปขายในประเทศเขา    นำไปสู่ความรู้ข้อที่ ๔   ว่าธุรกิจพลอยที่นี่ผู้ซื้อมาตั้งโต๊ะซื้อ   คนขายเดินมาหา    เรียกว่าคนเดินพลอย  มาจากบ้านหรือร้านที่มีเทคนิค (ความลับประจำบ้าน) ในการเผาและเจียระไนพลอย    คนเมืองจันท์บอกว่า ที่เราไปเห็นนั้น ไม่ใช่บรรยากาศตลาดพลอยจริงๆ    (เป็นบรรยากาศรับเสด็จ)    ในบรรยากาศจริง จะสับสนวุ่นวายมาก 

เราเดินต่อไปสู่ชุมชนริมน้ำจันทบูร    ซึ่งเป็นย่านเมืองเก่าอายุกว่าร้อยปี    ที่ส่วนหนึ่ง (กลางย่าน) ถูกไฟไหม้เมื่อสามสิบปีที่แล้ว    จึงมีลักษณะอาคารเป็นสมัยใหม่   

ชุมชนริมน้ำจันทบูร เกิดขึ้นพร้อมๆ กับที่สถาบันอาศรมศิลป์ส่งนักศึกษาไปทำวิจัยด้านอนุรักษ์สถาปัตยกรรมเมืองเก่า และด้านการพัฒนาความเป็นชุมชน   ตามที่เล่าไว้ที่ (๑) (๒) ระหว่างเดินชมพื้นที่และสถานที่ มีสมาชิกของชุมชนมาเล่าเรื่องราวและชี้สถานที่สำคัญให้ดู    และพาเข้าไปที่บ้านเลขที่ ๖๙  ที่เดิมเป็นบ้านขุนอนุสรสมบัติ ผู้รับมรดกให้ชุมชนเช่าเดือนละบามเป็นเวลา ๓๐ ปี   ทำเป็น บ้านเรียนรู้ชุมชน  โดยไม่เก็บเงิน   

บ้านเลขที่ ๕๓  บ้านพระยาวิชยาธิบดี (แบน บุนนาค) มีป้ายเล่าประวัติ     แต่ตัวบ้านถูกไฟไหม้หมด    บ้านเลขที่ ๑๔๘ บ้านหลวงประกอบนิติสาร    อยู่ระหว่างปรับปรุง    ดูข้างนอกเป็นบ้านสองชั้น    แต่จริงๆ แล้วมีสามชั้น  คือมีชั้นใต้ดิน    เดินไปอีกหน่อยถึงบ้านเลขที่ ๒๕๒  บ้านหลวงราชไมตรี    ที่เวลานี้ทำเป็นโรงแรม จัดการโดยบริษัทจันทบูรรักษ์ดี  เจ้าของบ้าน คือ นพ. ปสารพงศ์ ปุณศรี ส่งลูกชายมารอรับเสด็จ     

ที่ชุมชนเก่านี้ สมัยก่อนมีท่าข้ามฟากถึง ๘ ท่า  และมีท่าเรือสินค้าด้วย          

วิจารณ์ พานิช

๒๒ ต.ค. ๖๑

ห้อง ๓๐๒  มณีจันท์รีสอร์ท   

1 ลงจากรถ เดินชมตลาดพลอย

2 แม่ค้าพลอยกับกองพลอย

3 คนมารอรับเสด็จเนืองแน่น

4 คนต่างชาติมาตั้งโต๊ะรับซื้อพลอย

5 บรรยากาศคนมาเฝ้ารับเสด็จ

6 พ่อค้ารับซื้อพลอยอีกกลุ่มหนึ่ง

7 เดินสู่ชุมชนริมน้ำจันทบูร

8 ขนมพื้นเมือง

9 คำอธิบายบ้านเลขที่ ๕๓

10 ภายในบ้านเลขที่ ๖๙

11 คำอธิบายบ้านเลขที่ ๑๔๘

12 สภาพชุมชนเก่า ถนนแคบ