การเมืองเรื่องข้าว (๒)

บทความวิจัยเรื่อง The Rice Value Chain : A case Study of Thai Rice (1) โดย ศ. ดร. เบญจวรรณ ฤกษ์เกษม ลงในวารสาร ASR : CMU Journal of Social Science s and Humanities (2017) Vol 4 No. 1    สะกิดใจผมว่า    ในช่วงสิบกว่าปีที่ผ่านมา     เกษตรกรรม และธุรกิจ ข้าวไทยได้เปลี่ยนโฉมไปโดยสิ้นเชิง    จากการปลูกข้าวพันธุ์เดี่ยวที่รัฐส่งเสริม    มาเป็นปลูกข้าวหลากหลายสายพันธุ์     รวมทั้งพันธุ์ท้องถิ่น ที่มีการฟื้นและขยาย รวมทั้งพัฒนาพันธุ์    คนไทยในปัจจุบัน มีโอกาสเลือกบริโภคข้าวเพื่อสุขภาพ และความพอใจของตน

ผมไม่ได้ซื้อข้าวที่ผลิตโดยบริษัทใหญ่มานานกว่าสิบปี   บริโภคข้าวกล้องที่เลือกซื้อในโอกาสต่างๆ หรือมีคนนำมาให้    

ภาคประชาชนที่ขับเคลื่อนเรื่องนี้อย่างเงียบๆ คือ มูลนิธิข้าวขวัญ (๒)     

ผมเคยเขียนเรื่องการเมืองเรื่องข้าวเมื่อ ๒ ปีที่แล้วที่ (๓)  แนะนำข้าวลืมผัวที่ (๔)  แนะนำข้าวกล้องของโรงเรียนชาวนานครสวรรค์ ที่ (๕)     

ที่เขียนข้างบนนั้น เป็นเรื่อง social value chain    เน้นที่คุณค่าต่อผู้บริโภค และมูลค่าต่อเกษตรกรและผู้ทำธุรกิจรายย่อย   

แต่บทความวิจัยที่อ้างถึง จับประเด็น economic value chain    และบอกว่าในช่วงประมาณ ๓๐ ปีที่ผ่านมา    “ห่วงโซ่มูลค่าทางธุรกิจ”เปลี่ยนแปลงไปทั่วเอเชีย     ห่วงโซ่มูลค่าของข้าวไทย และของประเทศอื่นๆ มีการกระจายหรือแตกตัวออกเป็นหลายห่วงโซ่    เพื่อสนองรสนิยมและความต้องการที่แตกต่างกันของผู้บริโภค

อาจกล่าวได้ว่า ธุรกิจ และการบริโภคข้าว ได้เข้าสู่ยุคใช้คุณค่าหรือพลังของ ความหลากหลายทางชีวภาพ    และพลังธุรกิจ SME  

วิจารณ์ พานิช

๗ ต.ค. ๖๑