องค์การ กับ องค์กร

เมื่อวันพุธที่ผ่านมา ผมได้รับโทรศัพท์จากน้องยุ้ยซึ่งทำงานอยู่ที่สำนักงานสรรพากรเขตพื้นที่ตาก ที่รู้จักกันก็เพราะน้องเขาเป็นผู้ประสานงานให้ผมไปบรรยายเรื่องการบริหารการเปลี่ยนแปลงเพื่อพัฒนาองค์การ ซึ่งเป็นดำริของท่านสรรพากรเขตพื้นที่ตาก โดยเรื่องที่โทรศัพท์มาหาก็คือปรึกษาเรื่ององค์การ กับ องค์กร ต่างกันอย่างไร ทำให้ผมเองก็ต้องเปิดตำราว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร แม้จะพอตอบได้แต่ก็เพื่อความมั่นใจ ในขณะที่เรียนปริญญาโทที่นิด้า อาจารย์ทุกท่านจะเน้นย้ำว่าเรียนMPAแล้ว ต้องใช้ให้ถูกคือให้ใช้คำว่า องค์การ

                จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ปี 2525 ได้แยกคำว่า องค์การ (Organization) และองค์กร (Organ) ดังนี้

                องค์กร(Organ)  หมายถึง ส่วนประกอบย่อยของหน่วยใหญ่ที่ทำหน้าที่สัมพันธ์กัน หรือขึ้นต่อกันและกัน

                องค์การ(Organization)  หมายถึง การเป็นศูนย์กลางของกิจกรรมที่ร่วมประกอบกันขึ้นเป็นหน่วย

                จากความหมายในภาษาอังกฤษและคำนิยาม หน่วยงานต่างๆจึงควรใช้คำว่า องค์การ มากกว่าคำว่า องค์กร แต่เนื่องจากมีการใช้กันจนชินก็เลยใช้คำว่า องค์กร กันมาก

                ในทางปฏิบัติ หากเป็นการพูดถึงหน่วยงานทั่วๆไปไม่เฉพาะเจาะจงควรใช้คำว่า องค์การ เช่น องค์การบริหารส่วนตำบล องค์การคุณภาพ องค์การบริหารตนเอง องค์การแห่งการเรียนรู้ เป็นต้น แต่ถ้าพูดเฉพาะเจาะจงหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งก็ใช้คำว่า องค์กร ได้