มีความสุขทำให้ยิ้ม และยิ้มก็ทำให้มีความสุข

การยิ้มมีรูปแบบต่างๆกัน 19 แบบ แต่มียิ้มแบบเดียวเท่านั้นที่เป็น ยิ้มแท้ ที่เหลืออีก 18 แบบล้วนเป็นยิ้มเทียม ภาพข้างบนแสดงยิ้มแท้ การยิ้มทุกรูปแบบมีการหดตัวของกล้ามเนื้อบริเวณโหนกแก้ม ทำให้เกิดรอยยิ้มเป็นร่องระหว่างปากและแก้มทั้งสองข้าง ถ้าเป็นยิ้มแท้จะแถมด้วย การหดตัวของกล้ามเนื้อรอบตา ทำให้เห็นรอยยิ้มเพิ่มขึ้นที่ขอบตาด้านนอก ตรงบริเวณที่เรียกกันว่า “รอยตีนกา” (โปรดดูภาพบน ซึ่งเป็นยิ้มแท้ของ ผู้ไม่ประสงค์จะออกนาม) อย่าเพิ่งตกใจเรื่องรอยตีนกา รอยจากการยิ้มเป็นรอยที่เกิดจากการหดตัวของกล้ามเนื้อรอบตาในขณะที่ยิ้มเป็นรอยชั่วคราว เมื่อหยุดยิ้มกล้ามเนื้อคลายตัวรอยก็หายไป  (โปรดดูภาพล่าง) จึงเป็นคนละเรื่องไม่เกี่ยวกันกับรอยตีนกาที่เกิดจากความสูงวัย ที่เป็นผลจากผิวหนังที่เหี่ยวย่นซึ่งเป็นรอยถาวร  

 

เมื่อมีเรื่องน่าพอใจ สนุกสนาน มีความสุข การยิ้มที่เกิดขึ้นเป็นแบบยิ้มแท้ แต่ถ้าฝืนใจยิ้มจะเป็นแบบยิ้มเทียมเกือบทั้งสิ้น  
เรื่องราวที่กล่าวข้างต้นเป็นผลการค้นพบของนักจิตวิทยาชื่อเอ็กแมน

คุณเอ็กแมนยังพบว่า ยิ้มแท้ของคนทั่วโลกเหมือนกันหมด แม้แต่คนป่าบนเกาะที่ไม่เคยติดต่อกับโลกภายนอกเลยก็มียิ้มแท้ เหมือนกับยิ้มแท้ ของคนในเมือง ในขณะที่คนมีความสุขจะมีการเปลี่ยนแปลงที่เซลล์ประสาทของสมอง ปรากฏให้เห็นได้เป็นคลื่นสมองที่มีลักษณะเฉพาะต่างจากคลื่นสมองในขณะที่มีอารมณ์อื่นๆ  ดังนั้นจึงสามารถนำการบันทึกคลื่นสมองมาใช้เป็นเครื่องมือตรวจสอบยืนยันรูปแบบการยิ้มได้ ซึ่งพบว่าขณะ “ยิ้มแท้” จะปรากฏคลื่นสมองแบบมีความสุข แต่ขณะ “ยิ้มเทียม” จะไม่ปรากฏคลื่นสมองแบบมีความสุข 
คุณเอ็กแมนยังพบต่อไปอีกว่า ยิ้มแท้นี้สามารถฝึกได้ คือฝึกยิ้มด้วยการส่องกระจก พยายามยิ้มจนกระทั่งมีการหดตัวของกล้ามเนื้อรอบตา จนเห็นรอยที่ขอบตาขณะยิ้ม เมื่อทำได้สำเร็จก็พบว่าในขณะที่ยิ้มคลื่นสมองก็เป็นแบบมีความสุขด้วย ไม่ต่างจากยิ้มแท้ตามธรรมชาติ แสดงว่าในขณะที่ยิ้มมีความสุขเกิดขึ้นจริงๆ ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่า ในการฝึกยิ้มนั้นต้องทำใจให้รู้สึกเป็นสุขไปด้วย (ปล่อยใจยิ้มให้เต็มที่) จึงจะยิ้มแท้ได้สำเร็จนั่นเอง

ฟังดูแล้วไม่น่าจะยาก ฝึกยิ้มกับกระจกทุกวัน ในขณะฝึกทำใจให้เป็นสุขไปด้วย เห็นรอยยิ้มที่ขอบตาเมื่อไรก็รู้ได้ทันทีว่าฝึกสำเร็จแล้ว จงยิ้มบ่อยๆ และยิ้มทุกครั้งเมื่ออยากมีความสุข การสร้างสุขทำได้ง่ายนิดเดียวด้วยการฝึกยิ้ม 

การยิ้มจึงเป็นส่วนหนึ่งของ ความสุข สร้างได้

(จาก: Stefan Klein. The Science of Happiness. New York: Marlowe & Co; 2006 )

อำนาจ ศรีรัตนบัลล์
2 กย 61