สะท้อนการเรียนรู้ จากการเฝ้าดูการช่วยหมู่ป่าออกจากถ้ำหลวง

วันที่ ๙-๑๐ กรกฎาคม ๒๕๖๑ มีการประชุมวิชาการระดับชาติด้านการศึกษาทั่วไป ในหัวเรื่อง "การจัดการเรียนการสอนรายวิชาศึกษาทั่วไปเพื่อตอบโจทย์ประเทศไทย ๔.๐" ผมไปร่วมงานตลอดสองวัน วันนี้ช่วงเช้ามีการเสวนาเรื่อง "การเรียนรู้ตลอดชีวิต" (Lifelong Learning) โดยผู้ทรงคุณวุฒิ ๓ ท่าน มีการพูดถึงกรณีช่วยเหลือหมูป่าออกมาจากถ้ำหลวง ในหลายแง่หลายมุม  น่าสนใจนำมาบันทึกไว้แลกเปลี่ยนกัน  ดังนี้ 

ท่าน ๑ บอกว่า

กรณี "่ช่วย ๑๓ หมูป่าออกจากถ้ำ" ทำให้รู้ว่า จิตใจเอื้อเฟื้อ ช่วยเหลือ สามัคคี ของคนไทยนั้น ยังมีอยู่อย่างเต็มเปี่ยม  พูดในภาษานักข่าวต่างชาติที่มาทำข่าวเผยแพร่ออกไปทั่วโลกว่า "ฮิวมาไนซ์" (Humanization) หรือ "ความเป็นมนุษย์" ของคนไทยนั้นเป็นต้นแบบของโลก

ท่าน ๑ บอกว่า

กรณี "๑๓ หมูป่าติดถ้ำหลวง" นั้น เป็นเหตุการณ์ "Onece in a lifetime" คือเป็นเหตุที่อาจเกิดเพียงครั้งหนึ่งในชีวิต ดังนั้นบทเรียนที่เราควรให้ความสำคัญที่สุดในการนำมาบอกต่อ ไม่ใช่ จะทำอย่างไรหรืือใช้เครื่องมืออะไรเมื่อมีคนติดถ้ำแบบนี้อีก แต่เป็นกระบวนการการแก้ไขปัญหา การจัดการกับเหตุฉุกเฉิน การจัดลำดับความสำคัญ การประสานงาน และการตัดสินใจของผู้นำ ฯลฯ คือสิ่งที่ควรนำมาถอดบทเรียน 

ท่าน ๑ บอกว่า

กรณี "ช่วยเหลือ ๑๓ หมูป่าติดถ้ำ" ทำให้เรารู้ว่า การศึกษาเรื่องใดๆ ก็แล้วแต่ ไม่ควรที่จะมองข้ามรากเหง้าหรือทฤษฎีพื้นฐานของเรื่องนั้นๆ  ไม่ใช่ไปหยิบเอาเฉพาะ "ที่ปลาย" มาใช้  ยกตัวอย่างเช่น แม้โลกนี้ทุกอย่างจะเป็นดิจิตอลเกือบทั้งหมดแล้ว แต่การสื่อสารในถ้ำ ดิจิตอลไม่มีประโยชน์ ทุกอย่างต้องกลับไปใช้สายอนาล็อค ใช้วิํธีพื้นฐานของการแก้ปัญหาทั้งหมด

ตัวผมเองขอสะท้อนข้อสังเกตของตนเองดังนี้

• ความสามัคคีของคนไทยยังอยู่ในใจเสมอ (เว้นแต่นักการเมืองขี้โกงจะมาหลอกให้เราแตกกัน)
• ไม่เฉพาะคนไทย ไม่ว่าจะคนชนชาติใด คนที่มีน้ำใจและจิตอาสา ยังมีอยู่ทั่วไป 
• ประเทศเรายังมีพื้นที่ๆ ยังไม่สำรวจอย่างจริงจัง  และเข้าใจว่าน่าจะมีพื้นที่รอการสำรวจแบบนี้อีกมาก 
• ผู้ที่รู้เรื่องถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอนดีที่สุดไม่ใช่คนไทย แต่เป็นนักสำรวจชาวต่างชาติ
• ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ณ ขณะนี้ยังไม่สามารถจะสแกนว่า มีสิ่งมีชีวิตใดอยู่ในภูเขาหินปูนหรือไม่ 
• ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ ไม่ได้ขัดแยังกับศรัทธาและความเชื่อต่อสิ่งเหนือธรรมชาติ แต่กลับเสริมกันได้อย่างลงตัว สังเกตจากกรณีครูบาบุญชุ่ม การขอขมาเจ้าป่าเจ้าเขาแห่งขุนน้ำนางนอน
• เพิ่งรู้ว่าท่อสูบน้ำขนาดใหญ่แบบนี้ก็มีในประเทศไทย ท่อซิ่ง 
• คนเราอดข้าวได้ ๑๐ วัน โดยไม่สลบ แม้แต่เด็กอายุ ๑๑ ปี ขอให้มีน้ำที่สะอาด 
• เวลาร่างกายขาดอาหารนานๆ ห้ามกินข้าวทันที 
• คนว่ายน้ำไม่เป็นก็สามารถดำน้ำได้ยาวนาน หากมีเครื่องมือและผู้เชี่ยวชาญอยู่ใกล้นำออกมา
• ถ้ำก็คือถ้ำ  การหาโพรงจากด้านบนลงไปทะลุถ้ำนั้น ความสำเร็จเกิดขึ้นได้น้อยมาก 
• คนไทยมีชมรม หรือ กลุ่มคนที่รวมกันทำในสิ่งที่ตนสนใจเยอะแยะมาก
• ผู้ว่าราชการของไทย มีคุณภาพมาก มีภาวะผู้นำสูง  และการเป็นผู้ว่า "ตงฉิน" ก็ถูกย้ายได้ในยุค คสช.
• ในหลวง ร.๑๐ ทรงติดตามข่าว และให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก 
• ฯลฯ