ชีวิตที่พอเพียง : 3159. องค์กรของรัฐสมรรถนะสูง

ที่ประชุมองค์กรของรัฐที่มีพระราชบัญญัติเฉพาะ (ทอพ.) จัดการประชุมวิชาการครั้งที่ ๕ ในวันที่ ๒๓ มีนาคม ๒๕๖๑ ที่ศูนย์ประชุมวายุภักดิ์ ศูนย์ราชการ    และเชิญผมไปเป็นประธานเปิดการประชุม และกล่าวปาฐกถาเปิดการประชุม เรื่อง องค์กรพรบ.เฉพาะยุค Thailand 4.0 : New Public Management สู่องค์การสมรรถนะสูงและมีธรรมาภิบาล    จึงนำ ppt ที่ใช้ในการปาฐกถา มา ลปรร. ที่นี่     เสียดายที่ลืมบันทึกเสียงการบรรยาย

ผมได้ชี้ให้เห็นว่า เป้าหมายหลักของการมีองค์กรแบบนี้ ก็เพื่อให้สามารถใช้ความสร้างสรรค์ส่งมอบผลงานที่ยากและไม่มีรูปแบบการทำงานที่ตายตัว แก่บ้านเมืองได้    ความยืดหยุ่นคล่องตัวที่ได้ต้องเพื่อประเทศชาติ ไม่ใช่เพื่อองค์กรนั้นๆ  ไม่ใช่เพื่อผู้บริหารองค์กร 

ที่จริงองค์กรแบบนี้ไม่ได้มีเพียง ๑๖ องค์กรที่เป็นสมาชิก ทอพ. เท่านั้น    ยังมีมหาวิทยาลัยของรัฐในกำกับรัฐบาล อีก ๒๑ แห่ง    และองค์กรแบบนี้แห่งแรกคือ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ตาม พรบ. พ.ศ. ๒๔๓๓   

กลับมาบ้าน นึกขึ้นได้ว่า ผมลืมพูดประเด็นสำคัญ    ว่าองค์กรสมาชิก ทอพ. ส่วนใหญ่ทำงานเชิงบุกเบิกสร้างสรรค์ให้แก่บ้านเมือง (แบบที่ผมทำเรื่องการจัดการงานวิจัยเมื่อ ๒๕ ปีที่แล้ว)    ความสำเร็จอยู่ที่การสร้างระบบ สร้างกระบวนทัศน์ที่ถูกต้องในเรื่องนั้นๆ    ซึ่งหลายครั้งเป็นการทวนกระแส    องค์กรเหล่านี้พึงตระหนักในภารกิจที่ท้าทายยิ่งนี้ไว้ให้จงหนัก    ตัวอย่างที่ดีที่ผมพอจะได้รับรู้บ้างคือ สถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน  ที่กำลังสร้างกระบวนทัศน์ว่า ชุมชนหรือพื้นที่ต้องเป็น “ผู้กระทำหลัก”    ไม่ใช่โยนให้วงการสุขภาพทั้งหมด    นี่คือกระบวนทัศน์ที่ถูกต้อง

สภาพปัจจุบันในหลากหลายระบบ เป็นระบบที่ผิดพลาด ไม่เหมาะสมต่อยุคสมัย    องค์กรกลุ่ม ทอพ. ได้รับการจัดตั้งขึ้นเพื่อทำหน้าที่ change agent ให้แก่ประเทศ   เราจึงต้องช่วยกันพิจารณาว่า องค์กรเหล่านี้ ทำงานแบบงานประจำ หรือแบบผู้นำการเปลี่ยนแปลง    และระบบกำกับองค์กรเหล่านี้ระดับประเทศ กำลังส่งเสริมหรือยับยั้งการทำหน้าที่นำการเปลี่ยนแปลงนี้

เรากำลังอยู่ในยุคปกครองบ้านเมืองเพื่อต้านการเปลี่ยนแปลง หรือเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงกันแน่   ในเรื่องการบริหารภาครัฐ

อ่านคำประกาศเจตนารมณ์ของ ทอพ. ได้ ที่นี่

วิจารณ์ พานิช

๒๓ มี.ค. ๖๑   ปรับปรุง ๒๔ มี.ค. ๖๑