รักลูก..ต้องหม้่นประเมิน..พัฒนาการของลูก
คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย (เล่มขาว) จะประเมิน 4 เรื่องใหญ่ๆ คือ
1.พัฒนาการด้านการเคลื่อนไหว หมายถึง Gross motor (GM)
2. พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดเล็กและสติปัญญา หมายถึง Fine Motor (FM)
3.พัฒนาการด้านการเข้าใจภาษา หมายถึง Receptive Language (RL)
4. พัฒนาการด้านการใช้ภาษา หมายถึง Expressive Language (EL)
5.พัฒนาการด้านการช่วยเหลือตนเองและสังคม หมายถึง Personal and Social (PS)
1. คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย:DSPM (เล่มขาว) ใช้สำหรับประเมินพัฒนาการเด็ก ในช่วงอายุน้อยกว่า 2 ปี คือ เด็กที่คลินิกสุขภาพเด็กดี (Well ChildClinic) และศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ส่วนช่วงอายุมากกว่า 2 ปี ใช้สำหรับเด็กที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและโรงเรียนอนุบาล ทั้งนี้เจ้าหน้าสาธารณสุข ที่หน่วยบริการตั้งแต่ปฐมภูมิ (รพ.สต/รพช./รพท./รพศ.) จะประเมินพัฒนาการเด็กด้วยคู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย ;DSPM (เล่มขาว) ในช่องวิธีประเมิน• กรณีมีพัฒนาการสมวัย แนะนำให้พ่อแม่ ผู้ปกครอง ส่งเสริมพัฒนาการตามวัย ตามช่วงวิธีฝึกทักษะ ในช่วงอายุต่อไป• กรณีมีพัฒนาการไม่สมวัย แนะนำให้พ่อแม่ ผู้ปกครอง ฝึกทักษะเด็กเรื่องนั้นบ่อยๆ เป็นเวลา 1 เดือน แล้วนัดให้มาพบผู้ประเมิน
2.หลังจาก 1 เดือน เจ้าหน้าที่สาธารณสุขที่หน่วยบริการตั้งแต่ปฐมภูมิ (รพ.สต/รพช./รพท./รพศ.) ประเมินพัฒนาการเด็กซำ ด้วยคู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย ;DSPM (เล่มขาว) ในช่องวิธีประเมินโดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ของทักษะที่ไม่ผ่าน และทักษะอื่นๆตามช่วงอายุ• หากเด็กผ่านทักษะที่เคยล่าช้าและทักษะอื่นๆตามช่วงอายุ แสดงว่ามีพัฒนาการสมวัย ให้เฝ้าระวังพัฒนาการตามวัยต่อเนื่องตามปกติ• หากเด็กผ่านทักษะที่เคยล่าช้า แต่พบทักษะอื่นมีพัฒนาการไม่สมวัยผู้ประเมินแนะนำให้พ่อแม่ ผู้ปกครอง ฝึกพัฒนาเด็กในเรื่องนั้นบ่อยๆ เป็นเวลา 1 เดือนแล้วนัดให้มาพบผู้ประเมิน• หากเด็กยังไม่ผ่านทักษะที่เคยล่าช้า ให้ส่งต่อไปยังหน่วยบริการทุติยภูมิ ที่มีแพทย์ หรือกุมารแพทย์(รพช./รพท./รพศ./รพ.จิตเวช) ที่มีคลินิกกระตุ้นพัฒนาการ
3. หน่วยบริการทุติยภูมิ ที่มีแพทย์ หรือกุมารแพทย์ (รพช./รพท./รพศ./รพ.จิตเวช) ที่มีคลินิกกระตุ้นพัฒนาการ ใช้คู่มือประเมินเพื่อช่วยเหลือเด็กปฐมวัยที่มีปัญหาพัฒนาการ โดยบุคลากรที่ผ่านการอบรม โดยใช้โปรแกรมกระตุ้นพัฒนาการของสถานบริการเป็นระยะเวลา 3 เดือน
4. หลังจาก 3 เดือน สถานบริการที่มีคลินิกกระตุ้นพัฒนาการ ประเมินพัฒนาการซำด้วยคู่มือประเมินเพื่อช่วยเหลือเด็กปฐมวัยที่มีปัญหาพัฒนาการ) โดยบุคลากรที่ผ่านการอบรม • กรณีเด็กพัฒนาการสมวัย ให้ส่งเสริมพัฒนาการตามวัย ในระบบปกติ • กรณีเด็กมีพัฒนาการไม่สมวัย หรือมีปัญหาซำซ้อน ส่งต่อหน่วยบริการทุติยภูมิ ที่มีแพทย์ หรือกุมารแพทย์(รพช./รพท./รพศ./รพ.จิตเวช)
5. สำหรับเด็กที่มีพัฒนาการไม่สมวัย หน่วยบริการที่มีแพทย์ กุมารแพทย์ หรือหน่วยบริการตาม Service Plan ของแต่ละเขตบริการสุขภาพ ประเมินพัฒนาการด้วยคู่มือประเมินและแก้ไข /ฟื้นฟูพัฒนาการเด็กวัยแรกเกิด – 5 ปี สำหรับบุคลากรสาธารณสุข หากยังพบปัญหาอยู่ให้แก้ไขหรือส่งต่อ ให้การดูแลรักษาแก้ไขตามรายโรคและติดตามเป็นระยะ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของเด็กและครอบครัว
ใครๆ ก็อยากให้เด็กไทยสุขภาพดี มีความฉลาดด้วยสติปัญญา แต่น่าใจหายที่พัฒนาการของเด็กไทย สำรวจทีไรล่าช้ากว่าที่ควรร้อยละ 30 ทุกที แถมยังมีสติปัญญาเกือบถึงมาตรฐาน จึงไม่แปลกที่เด็กไทยจำนวนไม่น้อย เมื่อเข้าเรียนแล้วอ่านไม่ออก เขียนไม่ได้และคิดไม่เป็น เนื่องจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการแก้ปัญหายังต่างคนต่างทำอยู่ ใครๆ ก็ดีใจเมื่อรู้ว่าตั้งแต่ พ.ศ. 2555 กระทรวงสาธารณสุขได้ระดมผู้ทรงคุณวุฒิมาช่วยกันดูแลปัญหาสำคัญนี้และในพ.ศ. 2558 จะได้เริ่ม
ดำเนินการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบเดียวกันทั้งประเทศ ภายใต้โครงการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558 โดยเน้นความสำคัญของพ่อแม่ ผู้ปกครอง ในการเฝ้าระวังและส่งเสริมให้ลูกมีพัฒนาการสมวัย หากมีความผิดปกติก็สามารถค้นพบและแก้ไขได้ทันท่วงที ส่วนเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจะให้คำแนะนำและช่วยคัดกรองว่า เด็กมีพัฒนาการสมวัยหรือไม่ เมื่อเด็กอายุ 9, 18, 30 และ 42 เดือนตามลำดับ คู่มือเล่มขาว (DSPM) นี้ตั้งใจจะทำให้ง่าย เพื่อให้พ่อแม่ ผู้ปกครอง เข้าใจและใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงได้ทดสอบและปรับปรุง ปรับปรุงและทดสอบอยู่หลายครั้ง จนมั่นใจว่ามีความเหมาะสมกับการส่งเสริมพัฒนาการเด็กไทย สมควรจารึกไว้ว่าคู่มือนี้เป็นผลผลิตของกลุ่มบุคคลที่ได้ร่วมกันทำงานอย่างเสียสละคือ พญ.ศิริพร กัญชนะ
รศ.พญ.นิตยา คชภักดี ศ.เกียรติคุณ พญ.ศิริกุล อิศรานุรักษ์ และนพ.สมัย ศิริทองถาวร และคณะ คนไทยจึงมีความหวังว่าเด็กไทยต่อจากนี้ ด้วยความมุ่งมั่นของกระทรวงสาธารณสุขภายใต้พระบารมีของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี จะเป็นเด็กที่สุขภาพดี มีพัฒนาการสมวัย ฉลาดทั้งปัญญา (IQ) และสติ (EQ) ซื่อสัตย์และเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมช่วยกันทำให้ประเทศไทยเป็นสังคมที่น่าอยู่และน่าภูมิใจตลอดไป
สรุปได้ว่า...พ่อ แม่ ผู้ปกครอง เป็นบุคคล ใกล้ชิด ลูก หลาน...ท่านสามารถสังเกตเห็น เด็ก บุตร หลานของท่านว่ามีพัฒนาการเช่นไร ท่านสามารถส่งเสริม พัฒนาการของเด็กได้ดีและเร็วตามคู่มือเล่มสีขาวนะคะ ....เพื่อให้ เด็ก ลูก หลานมีสุขภาพดี มีความฉลาดด้วย สติ ปัญญา และมีการพัฒนาได้ดีทั้ง 4 ด้าน ที่ผู้เขียนได้กล่าวมาข้างต้น นะคะ
๔ กันยายน ๒๕๖๐
ขอบคุณค่ะ
ความเห็น (3)
-สวัสดีครับพี่หมอ
-เตรียมตัวเป็นคุณพ่อมือใหม่ครับ
-คงมีเรื่องที่ต้องปรึกษาพี่หมออีกเยอะเลยล่ะครับ
-แอบมีข่าวดี...อิๆ
-ด้วยความระลึกถึงพี่หมอนะครับ
ชอบคุณ ค่า น้อง เพชรน้ำหนึ่ง .... คิดถึงเหมือนกัน นะคะ