เกษตรอินทรีย์

ในการประชุมสภาสถาบันอาศรมศิลป์ เมื่อวันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๙ มีการพิจารณาคุณภาพของบัณฑิต หลักสูตรศิลปศาสตรบัฑิตสาขาผู้ประกอบการสังคม บัณฑิตจำนวนหนึ่งทำกิจกรรมเกษตรอินทรีย์ ทำให้ท่านประธานเอ่ยถึงสมัยก่อน ที่ในประเทศไทยมีแต่เกษตรอินทรีย์เท่านั้น เกษตรเคมีเพิ่งมีมาสมัยหลัง

ทำให้ผมนึกถึงสมัยยังเป็นเด็กเติบโตอยู่ในบ้านนอก ของจังหวัดชุมพร ครอบครัวทำการเกษตร คือทำสวน ทั้งหมดนั้นเป็นเกษตรอินทรีย์ทั้งสิ้น กล้วยที่เราปลูกและผมเอาหัวปลีไปขาย เป็นหัวปลีอินทรีย์ ผลกล้วยก็เป็นกล้วยอินทรีย์ หยวกกล้วยที่ผมทำหน้าที่หั่นและโขลกเอาไปต้มเป็นอาหารหมู ก็เป็นอาหารอินทรีย์ หมูที่เราเลี้ยงก็เป็นหมูอินทรีย์ โดยที่บางครั้งมันก็กินขี้คน ซึ่งก็เป็นขี้อินทรีย์ ขี้หมูเป็นปุ๋ยอินทรีย์อย่างดี สำหรับต้นไม้ที่เราปลูกเอาไว้กินผลข้างบ้าน แต่ต้นมะพร้าว มันสำปะหลัง มันฝรั่ง กล้วย ที่ปลูกจำนวนมากนั้น ได้ปุ๋ยในดินตามธรรมชาติ และภายหลังได้จากการหมักแกลบ

ผมเป็นอดีตเกษตรกรฝึกหัด ทำการเกษตรอินทรีย์เมื่อกว่า ๖๐ ปีที่แล้วโดยปริยาย เพราะสมัยนั้นไม่มี การเกษตรเคมี เกษตรเคมีมาทีหลัง มาพร้อมกันกับเทคโนโลยีการเกษตรสมัยใหม่ที่มีเป้าหมาย Green Revolution มันมีคุณจริง ที่ช่วยให้ผลิตผลการเกษตรเพิ่มมากพอที่จะเลี้ยงจำนวนมนุษย์ที่เพิ่มอย่างรวดเร็วได้ แต่มันก็ให้โทษ บั่นทอนสุขภาวะของคน และของโลกไปพร้อมๆ กัน จนคนเราต้องมีกติกาหมุนวนกลับไปบูชาเกษตรอินทรีย์ใหม่

มาตรฐานผลิตภัณฑ์ที่ถือเป็น organic products ต้องวัดที่ผลิตภัณฑ์ ไม่ใช่แค่วัดที่วิธีการปลูกหรือเลี้ยง เพราะองค์ประกอบที่ไม่พึงประสงค์ หรือที่เรียกว่าการปนเปื้อนอาจมาจากแหล่งอื่น ทั้งๆ ที่ข้อกำหนดวิธีการปลูก มีความซับซ้อนอย่างยิ่ง อ่านได้ ที่นี่ จะเห็นว่าในข้อ ๒.๕.๗ ห้ามใช้ปุ๋ยหมักจากขยะเมือง เพราะอาจปนเปื้อน โลหะหนัก ผ่านมาไม่กี่สิบปี โลกเต็มไปด้วยสิ่งแปลกปลอมจากธรรมชาติดั้งเดิม

ในการประชุมของสภาสถาบันอาศรมศิลป์ ท่านนายกสภา คือ ศ. ระพี สาคริก กล่าวว่าสมัยก่อน เกษตรกรปลูกผักชาวจีน ทำเกษตรอินทรีย์ โดยที่เรารู้ว่าเขาใช้อุจจาระของคนเป็นปุ๋ย แต่เมื่อผมกลับมาอ่าน ข้อกำหนดวิธีการทำเกษตรกรรมอินทรีย์ มีระบุที่ข้อ ๒.๕.๖ เขาห้ามใช้อุจจาระมนุษย์เป็นปุ๋ย

ผมคิดว่า ข้อสำคัญที่สุดคือ ต้องการลดการเกษตรเคมี เพราะสารเคมีที่ใช้ทำลายระบบนิเวศตามธรรมชาติ

วิจารณ์ พานิช

๑๒ มี.ค. ๕๙

[ขจิต ฝอยทอง]

เกษตรอินทรย์บ้านเราถูกบริษัทใหญ่ๆพยายามทำลายครับ

แม้แต่เมล็ดพันธ์ดีๆก็หายไปอย่างน่าเสียดาย