เรียนรู้งานจิตอาสาผ่านแกนนำชมรมผู้สูงอายุหนองแหน: ​ลุงย้วน ปาฏิหารย์

๒๑ มีนาคม ๒๕๕๙ มีโอกาสได้รู้จักและเรียนรู้กับลุงย้วน ปาฏิหารย์ หนึ่งในแกนนำชมรมผู้สูงอายุ ต.หนองแหน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา เรื่องราวของลุงย้วน ที่ได้รับฟังเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจ และเพื่อเป็นบทเรียนในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพอำเภอ และคนทำงานจิตอาสา จึงได้ขออนุญาตลุงย้วนนำเรื่องราวมาถ่ายทอด ซึ่งลุงย้วนก็ยินดีและเต็มใจ

ลุงย้วน อายุ ๗๓ ปี จบการศึกษาชั้นประถม ๔ ตามเกณฑ์การศึกษาขั้นพื้นฐานในสมัยนั้น และด้วยความยากจน หลังจบ ป.๔ จึงต้องไปทำงานต่างจังหวัด รวมถึงต่างประเทศ ก่อนจะกลับมาสร้างฐานะที่บ้านหนองแหน ด้วยการซื้อที่ดิน สร้างครอบครัว และทำมาหากินอยู่ที่นี่มาโดยตลอด จนเมื่อลูกจบการศึกษามีอาชีพเลี้ยงตัว แม้ว่าจะไม่ได้ร่ำรวยอะไร แต่เมื่อเห็นว่าครอบครัวสามารถอยู่ได้อย่างพอเพียง จึงตัดสินใจทำงานเพื่อส่วนรวม ซึ่งเป็นสิ่งที่คิดมาโดยตลอด ประกอบกับเป็นจังหวะที่ดีที่ “เพื่อน” รุ่นเดียวกันได้เกษียณอายุราชการพอดี และมีความเป็น “จิตอาสา” เช่นเดียวกัน จึงเริ่มเข้ามารวมกลุ่มกันทำกิจกรรม โดยในช่วงแรกๆ เป้าหมายมีเพียงแค่ “อยากทำอะไรก็ช่วยกันคิด...ช่วยกันทำ” ด้วยความตั้งใจที่อยากจะทำเพื่อส่วนรวมเท่านั้นเป็นจุดเริ่มต้น โดยที่ไม่ได้เอาเงินเป็นตัวตั้ง จึงไม่ต้องทำเรื่องของบประมาณจากหน่วยงานใด แต่เริ่มต้นจากการลงแรงด้วยการทำกิจกรรมที่ไม่ได้ใช้เงินก่อน ซึ่งตรงนี้เองลุงย้วบอกว่า ถ้ากลุ่มทำได้ดีและเข้มแข็งจริง หน่วยงานต่างๆ จะเข้ามาเอง

“เราทำก่อน ไม่ได้เอาเงินเป็นตัวตั้ง เราทำได้เองเป็นตัวตั้ง...ก็ทำเลย แล้วผลงานจะมาเองและจริงๆ หลายอย่างเราก็ทำโดยไม่ได้ใช้เงิน”

๑๐ ปี หลังจากก่อตั้งชมรม ปัจจุบันชมรมจึงเป็น ๑ ใน ๒๒ ชมรมผู้สูงอายุเข้มแข็งของประเทศ เป็นเครือข่าย Age Net หรือ “เครือข่ายพฤฒิพลัง” ที่จะมีกิจกรรมร่วมกันในระดับเครือข่ายประเทศ ในปี ๒๕๕๘ ชมรมฯ จึงได้เริ่มก่อตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ ในแนวคิด “สูงวัยอย่างมีคุณค่า ชราอย่างมีคุณภาพ” โดยกำหนดให้มีการประชุมกรรมการโรงเรียน ทุกวันที่ ๑ ของเดือน เพื่อออกแบบหลักสูตรที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้สูงอายุ พร้อมๆ กับการสร้างสุขภาวะ รวมถึงการสืบสานศิลปวัฒนธรรมและวิถีชีวิตชุมชน เพื่อสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นด้วย ปัจจุบันโรงเรียนมีหลักสูตรกว่า ๑๑ หลักสูตร อาทิ สุขภาพ วัฒนธรรมและประเพณีท้องถิ่น ศาสนาสากล การอาชีพ เป็นต้น

ปัจจุบันลุงย้วน เป็นเหรัญญิกชมรมผู้สูงอายุตำบลหนองแหน และประธานสภาองค์กรชุมชนตำบลหนองแหน และยังเป็นอดีตสมาชิก อบต. แต่ลุงก็ทิ้งท้ายว่าตำแหน่งต่างๆ เหล่านี้ ไม่ได้สำคัญอะไร ถ้าไม่ได้มาด้วยจิตอาสาและสำนึกในการทำงานเพื่อส่วนรวมจริงๆ โดยในระยะยาวจะเป็นอย่างไร ก็คงเป็นไปตามสถานการณ์ แต่ในฐานะคนทำงานรุ่นแรก ก็พยายามสร้างรุ่นที่สอง รุ่นที่สาม และรุ่นต่อๆ ไป เพื่อให้การทำงานเกิดความต่อเนื่องและเข้มแข็งอย่างยั่งยืน