การผลิตบุคลากรระดับปริญญาเอกกับการพัฒนาประเทศ

ประเทศยังจำเป็นจะต้องพัฒนาเพื่อให้หลุดพ้นการติดกับดักรายได้ปานกลาง จึงต้องวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ พัฒนาเทคโนโลยี และสร้างนวัตกรรมของตนเอง จำเป็นจะต้องผลิตสินค้าและบริการที่มีมูลค่าเพิ่มสูง จึงจำเป็นจะต้องผลิตบุคลากรระดับสูงที่มีความรู้และความสามารถในด้านการวิจัย พัฒนาและสร้างนวัตกรรมดังกล่าว

โครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก (คปก.) ของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) มหาวิทยาลัย และหน่วยงานอื่น เป็นโครงการที่ผลิตบุคลากรระดับปริญญาเอกที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานระดับสากล ของประเทศไทย ที่ช่วยสร้างความศักยภาพและความเข้มแข็งด้านการวิจัย พัฒนาและนวัตกรรมของประเทศไทย จึงควรจะมีการดำเนินโครงการนี้ในระยะที่สองต่อไป

อย่างไรก็ตาม มิใช่ว่าเมื่อประเทศไทยมีโครงการ คปก.และการผลิตบุคลากรระดับปริญญาเอกจำนวนมากแล้ว จะเพียงพอให้หลุดพ้นจากกับดักรายได้ปานกลางได้ ประเทศไทยยังต้องลงทุนสร้างโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อใช้ประโยชน์จากความรู้ความสามารถของบุคลากรระดับปริญาเอก ให้บุคลากรเหล่านี้ทำงานเพื่อสร้างองค์ความรู้ นวัตกรรม และผลงานสร้างสรรค์ เพื่อนำไปสู่ภาคการผลิต อุตสาหกรรมและบริการ เพื่อสร้างเศรษฐกิจและสังคม

ประเทศไทยจึงจำเป็นจะต้องมีศูนย์และสถาบันวิจัยและพัฒนานวัตกรรม ที่เชื่อมโยงกับภาคการผลิต อุตสาหกรรมและบริการ ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย เป็นจำนวนมาก ประเทศไทยจึงจะได้ประโยชน์จากบุคลากรระดับปริญาเอก ไม่เช่นนั้นประเทศไทยจะติดกับดักของการผลิตปริญญาเอก คือผลิตปริญญาเอกออกมาจำนวนมากแต่ไม่มีงานทำ ในขณะที่ประเทศไทยก็ยังติดกับดักรายได้ปานกลางต่อไป โดยไม่สามารถจะสร้างนวัตกรรม สินค้าและบริการที่มีมูลค่าเพิ่มระดับสูงได้ด้วยตัวเอง เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศได้

เมื่อประเทศไทยมีการลงทุนสร้างโครงสร้างพื้นฐานคือศูนย์และสถาบันวิจัยและพัฒนานวัตกรรม ที่เชื่อมโยงกับภาคการผลิต อุตสาหกรรมและบริการ ศูนย์และสถาบันวิจัยเหล่านี้จะเป็นสถานที่ทำงาน ผลิตผลงานและสร้างนวัตกรรมของนักวิจัยหลังปริญญาเอก (post-doctoral fellow) อย่างเป็นระบบและมีมวลวิกฤต ไม่ปล่อยให้บุคลากรที่จบปริญญาเอกไปต่อสู้ดิ้นรนและกระจัดกระจายกันไปคนละทิศละทาง บุคลากระดับปริญญาเอกเหล่านี้จะได้รับการพัฒนาอย่างถูกทิศทาง และบุคลากรส่วนหนึ่งที่มีผลงานคุณภาพดี มีประสบการณ์สูง และเจตคติดี จะเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยที่มีคุณภาพต่อไป