บำบัดบทบาททางเพศ - ผู้สูงอายุ?

เหมาะสำหรับ

• ผู้สูงอายุที่มีความต้องการทางเพศเพราะเคยมีคู่ครองหลายคนและไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ด้วยปัญหาทางร่างกาย
• ผู้สูงอายุที่ไม่มีโอกาสเคลื่อนไหวทำกิจกรรมทางกายได้และมีภาวะย้ำคิดย้ำทำเรื่องเพศมากเกินไป
• ผู้สูงอายุที่ไม่ได้อยู่กับคู่ครองและขาดความสุขจากสังคมรอบข้าง

การช่วยเหลือของผู้ดูแล แบ่งเป็น 3 ระดับ

ระดับ 1: ผู้สูงอายุมีความคับข้องใจไม่กล้าแสดงความต้องการทางเพศ

ผู้ดูแลช่วยเหลือโดยใช้คำถามปลายเปิด เช่น

• ขออนุญาตผู้สูงอายุให้พูดคุยสอบถามเป็นการส่วนตัวว่า “เราไม่ได้พูดคุยเรื่องกิจกรรมทางเพศ แต่เรากำลังพูดคุยหาวิธีการช่วยเหลือที่เหมาะสมหากผู้สูงอายุมีความต้องการปรับปรุงอารมณ์และการแสดงบทบาททางเพศกับผู้อื่นๆ ให้พอดี ไม่มากหรือน้อยเกินไป
• ในกรณีผู้สูงอายุเริ่มเปิดคำถาม ก็แนะนำข้อมูลเบื้องต้นเท่าที่จำเป็นจากการสืบค้นและ/หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
• ประเมินสิ่งแวดล้อม คู่ครอง ทักษะชีวิตอื่นๆ และการจัดท่าทางกับการเคลื่อนไหวในการแสดงบทบาททางเพศ ด้วยข้อจำกัดทางร่างกาย จิตสังคม และ/หรือการเรียนรู้
• การให้คำแนะนำตรงไปตรงมาในแต่ละปัญหาที่เกี่ยวข้องหลังจากการประเมินข้างต้น
• การส่งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในกรณีผู้ดูแลไม่สามารถพูดให้ผู้สูงอายุเห็นความสำคัญในการบำบัดบทบาททางเพศได้

ระดับ 2: ผู้สูงอายุมีความต้องการทางเพศและคิดไม่ตกว่าจะปรับอารมณ์และการแสดงบทบาททางเพศได้อย่างไร

• ประเมินต้นเหตุของการเปลี่ยนแปลงความต้องการทางเพศที่มากหรือน้อยเกินไป
• ประเมินภาวะความพร้อมของผู้ดูแลในการแก้ปัญหานี้
• วางแผนร่วม/การส่งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในกรณีผู้ดูแลไม่สามารถพูดให้ผู้สูงอายุเห็นความสำคัญในการบำบัดบทบาททางเพศได้
• การหาอุปกรณ์ช่วยที่จำเป็นในการปรับอารมณ์และการแสดงบทบาททางเพศ เช่น เครื่องกระตุ้นแบบสั่น ตุ๊กตายาง เก้าอี้โยก กล่องสูญญากาศ ฯลฯ
• ทบทวนความรู้ความเข้าใจในการออกแบบโปรแกรมการบำบัดทางเพศอย่างเหมาะสม

ระดับ 3: ผู้สูงอายุมีความต้องการทางเพศและต้องการปรึกษาให้คู่ครองทำกิจกรรมทางเพศอย่างเหมาะสมภายหลังจากมีความบกพร่องทางร่างกายและ/หรือจิตใจ (เช่น มีภาวะซึมเศร้ากับภาพลักษณ์ของตนเองจนเกิดอารมณ์หงุดหงิด มีบุคลิกภาพก้าวร้าว และพยายามลวนลามผู้ดูแล

• สำหรับคู่ครอง ผู้ดูแลประสานจัดโอกาสให้ผู้สูงอายุกับคู่ครองมีกิจกรรมการดำเนินชีวิตด้วยกันมากขึ้น เช่น อาบน้ำ แต่งตัว ทานอาหาร การสัมผัส การสวมกอด และการจัดสถานที่ส่วนตัวให้มีกิจกรรมทางเพศในท่าทางที่ถูกต้อง ค้นจากที่นี่
• สำหรับผู้ดูแลที่ไม่สะดวกในการบำบัดบทบาททางเพศ ทำหน้าที่ให้ชัดเจนด้วยการสื่อสารเชิงบวกกับผู้สูงอายุ เช่น ขอความร่วมมือผู้สูงอายุช่วยขยับร่างกายในกิจกรรมการดูแลตนเอง – การอาบน้ำ การแต่งตัว การขับถ่ายการพลิกตัวจัดท่าทางต่างๆ ผู้ดูแลตั้งใจช่วยผู้สูงอายุอย่างจริงใจ แต่ไม่ต้องการมีกิจกรรมทางเพศกับผู้สูงอายุ ที่ทำได้อย่างมากก็เพียงการช่วยนวดร่างกายให้ผ่อนคลาย การฝึกหายใจเข้าออกให้เกิดสติ การฟังเพลงและช่วยขยับร่างกายให้สนุก การนั่งทานอาหารและคุยเป็นเพื่อน การให้ดูรายการทีวีแนวธรรมะ การทำกิจกรรมใดๆเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจในกิจกรรมทางเพศ (อย่าปล่อยให้อยู่คนเดียวโดยไม่มีกิจกรรมเพราะจะทำให้สุขภาพจิตฟุ้งซ่านและจินตนาการเรื่องราวทางลบ) เป็นต้น
• สำหรับผู้ดูแลที่สะดวกในการบำบัดบทบาททางเพศ ให้ฝึกทักษะการสัมผัสจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ผู้สูงอายุผ่อนคลาย ได้แก่ การใช้ผ้าปิดตาหรือให้ผู้สูงอายุหลับ แล้วให้ฟังเสียงธรรมชาติ มีการดมกลิ่นน้ำหอม และใช้สำลี ขนนก หรืออุปกรณ์อื่นๆ อีกวิธีคือ ให้ผู้สูงอายุลืมตา ผู้ดูแลค่อยๆใช้น้ำมันระเหยหรือโลชั่นนวดเบาๆบริเวณข้อต่อต่างๆทุกส่วนของร่างกาย แล้วปรับให้ตั้งเตียงในหลายๆอิริยาบถ พร้อมช่วยจับพลิกตัวผู้สูงอายุซ้ายขวา และเช็ดตัวด้วยน้ำอุ่น แล้วทาแป้งเย็น แล้วตามด้วยการสระผมและหวีผมตามลำดับ
• สำหรับผู้ดูแลที่สะดวกในการบำบัดบทบาททางเพศ ให้ฝึกทักษะการสัมผัสจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ผู้สูงอายุได้สำเร็จความใคร่ (ไม่เกินสัปดาห์ละ 3 ครั้ง วันเว้นวัน ถ้าเกินสัปดาห์ละ 3 ครั้ง ควรส่งปรึกษาจิตแพทย์ในการรักษาด้วยยา จิตบำบัด และวิธีการเฉพาะ) ขออนุญาตให้ผู้สูงอายุสวมใส่ชุดบางๆ สบายๆ แล้วผู้ดูแลจับมือผู้สูงอายุ หรือ คู่ครอง หรือ พี่น้องกับลูกหลานที่สนิททางสายเลือด (เพศเดียวกัน) ให้สัมผัสลูบวนไปมาตรงตำแหน่งละ 3 รอบ ได้แก่ บริเวณแก้ม ริมฝีปาก หัวนมทีละข้าง หน้าท้องรอบสะดือ และรอบๆอวัยวะเพศ นับเป็น 1 ครั้ง จากนั้นผู้ดูแลขออนุญาตออกจากห้องนอนหรือห้องส่วนตัว แล้วปล่อยให้ผู้สูงอายุทำด้วยตนเอง หรือให้คู่ครอง หรือ พี่น้องกับลูกหลานที่สนิททางสายเลือด (เพศเดียวกัน) ทำไปเรื่อยๆ จนครบจำนวนครั้งตามอายุ (ไม่เกิน 20 ครั้งในกรณีอายุเกิน 20 ปีขึ้นไป) หากผู้สูงอายุมีการสำเร็จความใคร่ ก็ทำความสะอาด หากไม่สำเร็จความใคร่ ก็ให้ผู้ดูแลช่วยทำการสวมใส่เสื้อผ้าให้เรียบร้อย

[กิจกรรมบำบัดจิตสังคม]

ขอบพระคุณมากครับคุณยายธี

[กิจกรรมบำบัดจิตสังคม]

ขอบพระคุณมากครับคุณ Pratamwinai

[กิจกรรมบำบัดจิตสังคม]

ขอบพระคุณมากครับพี่ดร.จันทวรรณและคุณวินัย