อยากเห็น Hero คนเดียวหรือ Hero หลายคน: กระบวนการสร้างสรรค์เติมพลังการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน
อยากเห็น Hero คนเดียวหรือ Heroe หลายคน: กระบวนการสร้างสรรค์เติมพลังการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน
ผู้เขียนเป็นคนหนึ่งที่เชื่อว่าการมีส่วนร่วมของเด็กในชั้นเรียนถือเป็นตัวชี้วัดที่ดีอย่างหนึ่งทั้งในการประเมินความสามารถของครูผู้สอนและความสามารถของเด็กผู้เรียน เมื่อผู้เขียนโตเป็นผู้ใหญ่ หลายครั้งยังแอบนั่งคิดไปถึงเรื่องราวของตนเองในอดีต ซึ่งมีทั้งความทรงจำที่ดี ภาคภูมิใจ และความทรงจำที่ไม่ดี จนผู้เขียนอยากจะลบมันออกไปจากลิ้นชักแห่งความทรงจำเลย แต่เราก็ทำไม่ได้สักที มีแต่ต้องเรียนรู้ที่จะเข้าใจมัน และเก็บมันไว้เป็นประสบการณ์ในชีวิตต่อไป
ในสมัยที่ผู้เขียนเรียนชั้นประถมมีเพื่อนสนิดคนหนึ่งชื่อเอ ภาพที่จำความได้คือเอจะเป็นเด็กที่ทำกิจกรรมตลอด พอต้องมีกิจกรรมอะไร เอก็มักจะถูกมอบหมายจากครูประจำชั้นให้ทำงานนั้นๆเสมอ จนเด็กคนอื่นรู้สึกเหมือนกับว่าเอทำงานได้ มีอะไรก็จะให้เอทำ ทำให้เอเป็นคนมั่นใจ กล้าคิดกล้าแสดงออกมาแต่เด็ก ในขณะที่ผู้เขียนเองเป็นคนขี้อายไม่กล้าแสดงออก ให้ออกไปร้องเพลงหน้าชั้นในวิชาดนตรีก็ทำไม่ได้ จนคุณครูสงสารต้องให้ทำงานอย่างอื่นแทนเพื่อจะได้มีคะแนนเก็บบ้าง ผู้เขียนเป็นคนขี้อายอย่างนั้นจนวันหนึ่งก็มีเหตุการณ์ที่เปลี่ยนแปลงมุมมองผู้เขียนไปตลอด นั้นคือเมื่อเข้าเรียนชั้นมัธยมต้น ครูสอนภาษาไทยที่เป็นครูประจำชั้นด้วย พอถึงวิชาภาษาไทยทีไรก็มักจะเรียกให้ผู้เขียนออกไปถือไมค์อ่านบทร้อยกรองบ้าง บทร้อยแก้วบ้าง จากคนที่อายเวลาอยู่หน้าชั้นเรียน ผู้เขียนก็เริ่มไม่รู้สึกอายเวลามีคนมาจ้องมองเราเป็นสายตาเดียวเวลายืนอยู่หน้าชั้น
เมื่อผู้เขียนเปรียบเทียบตัวเองกับเอก็ทำให้รู้ว่า เด็กทุกคนเกิดมามีความสามารถ มีศักยภาพที่จะพัฒนาตนเอง เพียงแต่บางคนก็สามารถพัฒนาทักษะบางเรื่องได้ด้วยตนเองหรือเร็วกว่าเพื่อนรุ่นเดียวกัน ในขณะที่อีกคนอาจยังไม่รู้วิธีพัฒนาทักษะเรื่องนั้นด้วยตนเอง เด็กกลุ่มนี้ถึงต้องการคุณครูหรือพ่อแม่ให้มาเข้าใจ ให้มาช่วยส่งเสริมให้เด็กสามารถค้นพบวิธีพัฒนาความสามารถของตนเองให้จนได้ ทุกวันนี้ผู้เขียนยังนึกขอบคุณครูสอนภาษาไทยคนนี้อยู่ทุกครั้ง จนถือเป็นความทรงจำดีๆในสมัยเรียนเรื่องหนึ่งเลย
สาเหตุที่ผู้เขียนเล่ามายืดยาวก็เนื่องจากผู้เขียนเองอยากตะโกนบอกให้ครูทั่วโลกรับรู้ครับว่า "คุณไม่ใช่มีหน้าที่แค่สอนให้เด็กมีความรู้ เข้าใจในความรู้ หรือรู้จักแสวงหาความรู้ในเรื่องที่คุณสอนเท่านั้น คุณยังมีหน้าที่พัฒนาทักษะ ดึงศักยภาพ พรสวรรค์ของเด็กในปกครองของคุณออกมาด้วย" หน้าที่ครูสำหรับผมจึงเป็นหน้าที่ๆยิ่งใหญ่ครับ ครูควรจะเป็นอาชีพที่มีเกียรติและได้รับเกียรติจากสังคมอย่างมากอาชีพหนึ่งครับ
ในการสอนในชั้นเรียน หลายครั้งจำเป็นที่ผู้สอนต้องลองถามเด็กในชั้นว่ามีความเข้าใจสิ่งที่สอนหรือไม่ อย่างไร มากน้อยเพียงใด เพื่อเป็นการประเมินตนเองถึงวิธีการสอน การนำเสนอว่าเหมาะสมหรือยัง วิธีการถามคำถามก็มีส่วนสำคัญมากกับการมีส่วนร่วมของเด็ก คำถามบางคำถามอาจเป็นคำถามที่ถามไปแล้วมีคำตอบได้คำตอบเดียว เช่น 4+5 เท่ากับเท่าไหร่ พอเด็กที่ถูกเรียกให้ตอบคนแรกตอบ 9 คำถามนี้ก็ไม่ถูกสร้างสรรค์โอกาสให้มีเด็กที่อยากมีส่วนร่วมได้ตอบคำถามอีก ทำให้คำถามนี้เสมือนได้สร้าง Hero เพียงคนเดียว เด็กที่รู้แล้วอยากตอบคนอื่นก็มี แต่ยกมือไม่ทันหรือครูไม่เรียก เลยอดเป็น Hero เลย แต่หากเปลี่ยนคำถามใหม่เป็นว่าอะไรบวกกันได้ 9 บ้าง คำถามนี้จะเห็นว่ามีส่วนพัฒนาความคิดของเด็กได้ดีกว่ามาก เพราะหากคำตอบที่เด็กคนนั้นคิดไว้เกิดถูกเพื่อนแย่งตอบคำถามไปแล้ว เด็กคนนั้นก็ยังสามารถสร้างสรรค์คำตอบอื่นๆขึ้นมาตอบใหม่ได้ การถามลักษณะนี้จึงทำให้เกิด Hero ในชั้นเรียนได้หลายคน ความรู้สึกเป็น Hero จากการตอบคำถามนี้อาจทำให้เด็กขยันเรียนขึ้นเพราะรู้สึกภูมิใจในตนเองได้โดยที่คุณครูอาจคาดไม่ถึงก็ได้
สำหรับตัวผู้เขียนเอง เชื่อว่าจุดเล็กๆจากการที่เด็กมีส่วนร่วมในการตอบคำถามในห้อง การได้รับคำชมจากครูหรือเสียงปรบมือจากเพื่อนส่งผลอย่างมากครับกับพัฒนาการของเด็ก การสอนลักษณะนี้จะมีส่วนช่วยพัฒนาเด็กให้เติบโตขึ้นไปเป็นผู้ใหญ่ที่ดีได้ โดยที่รับรองครับว่าเด็กเหล่านั้นเมื่อเติบโตขึ้นไปจะต้องหวนคิดถึงคุณครูมิรู้ลืมเลยครับ ดังเช่นตัวผู้เขียนเองยังคิดถึงคุณครูเสมอ
ความเห็น (3)
ความเชื่อ....เกิดจากสิ่งภายในตนเอง....จนสามารถก่อเกิดเป็นแรงศรัทธาและความเชื่อที่ว่า เราทำได้ เราดี เราเก่ง เราเรียนรู้ได้เสมอ ฝึกปลูกจิตสำนึก และเราก็จะสามารถพูดคำนี้และใช้คำนี้กับคนอื่นได้ ... เด็กๆ เป็นผ้าที่ไม่มีสี อยู่ที่เราๆ จะรังสรรค์สีใดๆ ให้กับเด็ก
การสอนที่ดึงศักยภาพผู้เรียนทุกคนออกมา สร้างความมั่นใจให้เด็กๆ ให้พวกเขามีส่วนร่วมในชั้นเรียนเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ชั้นเซียนนะคะ
การทำให้เด็กทุกคนได้แสดงออก มีความจำเป็น เพราะเด็กจะรู้สึกถึงความมีคุณค่า และมั่นใจในตนเองขึ้นครับ