ตระกูล ... zoisite

วันนี้คุยเรื่อง ตระกูล zoisite คือพลอย แทนซาไนท์ (Tanzanite) เป็นแร่ที่อยู่ในตระกูล zoisite พบครั้งแรกในปี ค.ศ.1805 ที่เทือกเขาแอลป์ในบริเวณ Sau-Alp ที่เมือง คาร์นเทน ... ประเทศออสเตรียและได้ชื่อตามนักสะสมชื่อดังคือ นาย ซัวส์(Zois)

Tanzanite มีส่วนประกอบของ คัลเซี่ยม, อาลูมีเนี่ยม, ซิลิเคท, โครเมี่ยม และ สทรอนเนี่ยมอีก... ด้วยมีลักษณะเป็นคริสตัลสีฟ้าได้ชื่อมาจากแหล่งใหญ่ที่พบคือ ประเทศแทนซาเนีย ในทวีปอาฟริกาที่เทือกเขา อูซุมบูรูและที่หุบเขาอุมบาทางตอนเหนือของประเทศในปีค.ศ 1966

แต่มีความเชื่อที่ว่า แทนซาไนท์ ถูกค้นพบขึ้นในปี ค.ศ. 1967 … การค้นพบครั้งนี้เรียกความสนใจจากผู้เชี่ยวชาญได้มาก ในฐานะที่เป็น อัญมณีแห่งศตวรรษที่ 20 เหล่านักเชี่ยวชาญตื่นเต้น ที่ได้เห็นอัญมณีสีน้ำเงินในเนินเขา Merelani ใกล้กับเมือง Arusha ทางตอนเหนือของแทนซาเนีย ... ตามเรื่องราวที่ถูกเล่าต่อกันมานั้น ... เดิมไม่มีใครพบเห็น แทนซาไนท์มาก่อน .... จนกระทั่งวันหนึ่ง ชาวเผ่ามาไซ ได้เดินทางมายังบริเวณนั้น .... เขาสะดุดตาเข้ากับแสงที่ระยิบระยับเมื่อสะท้อนกับแสงอาทิตย์ จึงตัดสินใจหยิบมันนำกลับไปด้วย

ลักษณะทางกายภาพ....ของมันจะทําให้... เกิดการเข้าใจผิด....ว่าเป็น .... อเมธิสท์, อาโยไลท์, ลาซูไลท์แซฟไฟร์, สปิเนล

นอกจากจะมีสีฟ้าแล้วแทนซาไนท์ยังมี...สีฟ้าอมม่วงอ่อน หรือ สีลาเวนเดอร์ ,สีนํ้าตาล, สีทองและสีเทา อีกด้วย ... ถ้าอยู่ในลักษณะที่เป็นวัตถุดิบจะไม่มีสีสวยสะดุดตา .... นอกจากนําไปผ่านความร้อนเสียก่อน ... สีจึงจะปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจน ... ถ้าเป็นสีฟ้าโดยธรรมชาติแล้วแทนซาไนท์คริสตัลจะหาพบได้ยากมากโดยเฉพาะสีนํ้าเงินอุลตร้ามารีน …. ถ้านําเอา แทนซาไนท์สีเหลืองหรือนํ้าตาล ...ไปเผาโดยผ่านความร้อนสูงประมาณ 400-500 องศาเซ็นติเกรด .... จะทําให้สีเหลืองหรือนํ้าตาล หายไปจะเป็นสีนํ้าเงินเข้มและเนื้อของคริสตัลก็เป็นคริสตัลที่ไม่แข็ง ประมาณ 6.5-7 ตามสเกลของโมห์ (Mohs Scale)

ด้วยความที่ แทนซาไนท์เป็น พลอยตระกูล zoisite ที่มีสีน้ำเงินแกมม่วง ....มีแคลเซียม อลูมิเนียม ซิลิเกต เป็นส่วนประกอบ แทนซาไนท์ควรมีความแข็งอยู่ที่ 6-6.5 ตามโมห์สเกล (Mohs scale) แต่ในความเป็นจริง .... เมื่อทดสอบแล้ว แทนซาไนท์กลับมี ความแข็งอยู่ที่ 6.5 -7 โมห์สเกล

ดังนั้น จึงควรมีระมัดระวังอยู่เสมอในการใส่ แทนซาไนท์ เป็นเครื่องประดับ และไม่ควรนำไปทำความสะอาดบนอ่างอาบน้ำที่มี ระบบ ultrasonic คือ คลื่นเสียงที่มีความถี่สูงเกินที่มนุษย์จะได้ยิน ซึ่งทิศทางของคลื่นนี้นำมาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง เช่น เครื่องล้างอุปกรณ์ เป็นต้น และไม่ควรนำไปวางใกล้กับสารเคมีที่เป็นกรด

สีน้ำเงินของแทนซาไนท์ ... สวยงามอย่างน่าอัศจรรย์ ... มันค่อยๆ ไล่สีไปจากสีน้ำเงินเข้ม ไปยัง สีม่วงปนฟ้าอ่อน แทนซาไนท์ที่เป็นที่ต้องการมากที่สุด คือ สีน้ำเงินล้อมรอบไปด้วยสีม่วง อย่างประณีต มีผลึกมากกว่า 10 กะรัต ตามสถิติโลกแทนซาไนท์ที่มีผลึกมากที่สุดในโลก คือ 737.81กะรัต หนึ่งในจำนวนแทนซาไนท์ที่มีผลึกมาก (242 กะรัต) ถูกขนานนามว่าเป็น Queen of Kilimanjaro

สีของแทนซาไนท์ขึ้นอยู่กับมุมที่เรามอง ซึ่งอาจมองเห็นเป็น สีน้ำเงิน ม่วง หรือ สีน้ำตาลปนเหลือง เพราะเพชรพลอยที่ยังไม่ได้ผ่านการเจียระไน จะมีส่วนประกอบของสีน้ำตาลปนเหลือง ซึ่งสีน้ำตาลปนเหลืองจะหายไปหากได้รับความร้อนที่ใช้เจียระไนที่ประมาณ 600 องศาเซลเซียส ซึ่งช่างที่ทำการเจียระไน ต้องรอบคอบมาก ต้องคอยดูว่า แทนซาไนท์มีสีน้ำเงิน แล้วหรือยัง ... การเจียระไนแทนซาไนท์ จะค่อนข้างสร้างความปวดหัวนิดหน่อย เพราะถ้าทำไม่ระวัง ย่อมเกิดรอยร้าวที่เห็นได้ชัด ซึ่งอัญมณีชนิดนี้เจียระไนได้ทุกแบบตามที่จะจินตนาการค่ะ

ขอบคุณข้อมูลจาก

www.google.com และ www.toteparty.com และ www.sbtgems2.com และ www.sbtgems2.com และ www.vandagems.com และ www.petchchompoo.com

สรุปได้ว่า ... แทนซาไนท์ (Tanzanite)...อยู่ในตระกูล zoisite ... พลอย แทนซาไนท์ ถูกค้นพบขึ้นในปี ค.ศ. 1967 … การค้นพบครั้งนี้เรียกความสนใจจากผู้เชี่ยวชาญได้มาก ในฐานะที่เป็น อัญมณีแห่งศตวรรษที่ 20 เหล่านักเชี่ยวชาญตื่นเต้นที่ได้เห็น อัญมณีสีน้ำเงิน .... พบในเนินเขา Merelani ใกล้กับเมือง Arusha ทางตอนเหนือของแทนซาเนีย ... ลักษณะทางกายภาพของมันจะทําให้เกิดการเข้าใจผิดว่าเป็น.... อเมธิสท์ (Amethyst) แต่ แทนซาไนท์ (Tanzanite)มีความแข็ง ประมาณ 6.0- 6.5 ตามสเกลของโมห์ (Mohs Scale) ... ซึ่งน้อยว่า อเมทิสต์ (Amethyst) ซึ่งมีความแข็งกว่า คือ = 7 Mohs Scale และ อเมทิสต์ (Amethyst) ยังเป็นอัญมณีในตระกลู Quartzนะคะ .... ต่างที่ ตระกลูและความแข็ง นะคะ

ขอบคุณค่ะ

19 มีนาคม 2558

[คุณมะเดื่อ]

สวยจังเลบจ้าา พี่หมอเปิ้น เป็นอัญมณีสีเดียวที่คุณมะเดื่อชอบจ้ะ ฟ้า หรือน้ำเงินนี่แหละ

[กาย]

ขอบคุณมากค่ะคุณพี่หมอเปิ้ล สวยทางตาทางใจได้ความรู้

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

พลอยทุกชนิดแม้ต่างตระกูลและความแข็ง แต่ความงดงามไม้แพ้กันเลย...ขอบคุณมากค่ะ