KM วันละคำ : ๖๓๗. ใช้ World Café สะกัดทุนทางปัญญา
ผมได้แนวความคิดนี้ จากการไปร่วมประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อวางแผนยุทธศาสตร์ R2R ประเทศไทย ที่จังหวัดน่าน ระหว่างวันที่ ๑๖ - ๑๘ มกราคม ๒๕๕๘ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง จากวง World Café ในวันที่ ๑๗ มมกราคม ที่โรงแรมศศิดารา
เทคนิค World Café ที่ใช้โดยคณะเลขานุการกิจของ R2R ประเทศไทย (นำโดย รศ. นพ. เชิดชัย นพมณีจำรัสเลิศ และ อ. นพ. อัครินทร์ นิมมานนิตย์) ประกอบด้วย ๕ ส่วน คือ
- ๑.วงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประเด็นคำถาม ในที่นี้มี ๔ วง มีสมาชิกเวียนมาเข้าวงคราวละประมาณ ๖ คน
- ๒."คุณอำนวย" และ "คุณลิขิต" ประจำวง รวมทั้งกระดาษ ฟลิพชาร์ต ประจำวง
- ๓.ประเด็นคำถาม (เกี่ยวกับประสบการณ์ และความต้องการการสนับสนุน R2R) ประจำวง วงละ ๒ คำถาม
- ๔.สมาชิกประจำวง คราวละ ๓๐ นาที โดยผู้จัดพยายามจัดให้สมาชิกกลุ่มมีความแตกต่าง หลากหลายมากที่สุด และให้สมาชิกกลุ่มได้มีโอกาสพบปะกับเพื่อนสมาชิกกว้างขวางที่สุด ยกตัวอย่างเช่นผมเริ่มต้นที่วงที่ ๔ แล้ววนไปวงที่ ๑ เพื่อนสมาชิกวงที่ ๔ ของผมบางคน ถูกจัดให้ไปวงที่ ๒ บางคนไปวงที่ ๓ มีไปวงที่ ๑ กับผมเพียง ๒ คน และในช่วง ๓๐ นาทีต่อไป ผมวนไปวงที่ ๒ ก็ไปพบสมาชิกที่แตกต่างไปอีก
- ๕.ไม้กายสิทธิ์ ที่ผู้ถือคนเดียวเท่านั้นมีสิทธิ์พูด คนอื่นต้องฟัง และแต่ละคนมีสิทธิถือ ไม้กายสิทธิ์ได้นานไม่เกิน ๒ นาที และต้องรอให้คนอื่นได้ถือจนครบวง จึงจะถือได้เป็นครั้งที่ ๒ เป็นวิธีกำหนดให้มีการฟัง Deep listening และให้ทุกคนได้พูดแสดงความคิดเห็น ไม่มีคน ครอบครองการพูดเสียคนเดียว จะยิ่งดี หากคนพูดคนถัดมา พูดโยงจากประเด็นของ คนก่อนๆ เข้าสู่ประเด็นของตน แต่จะไม่มีการพูดโต้แย้งกัน
เมื่อหมดเวลา ๓๐ นาที สมาชิกแยกย้ายไปเข้าวงถัดไปตามหมายเลขที่ระบุด้านหลังป้ายชื่อของตน เมื่อเริ่มวง "คุณอำนวย" จะสรุปประเด็นที่ได้จากสมาชิกชุดก่อน เพื่อให้สมาชิกชุดใหม่ช่วยกันเพิ่มเติม ให้ข้อมูล เล่าเรื่อง เพื่อเสริม หรือมองต่างมุม "คุณอำนวย" จะช่วยตะล่อมหรือสรุปประเด็น "คุณลิขิต" เขียนลงบน กระดาษ ฟลิพชาร์ต ส่วนใหญ่จะทำเป็น mind map
ดังนั้น เมื่อสมาชิกเวียนครบ ๔ วง ที่กระดาษ ฟลิพชาร์ต และในสมองของ "คุณอำนวย" และ "คุณลิขิต" ของแต่ละวง จะมี Knowledge Assets ของ ๒ เรื่อง (๒ ประเด็นคำถาม)
ในที่สุด สมาชิกกลับเข้าวงเดิมตอนเริ่ม แล้ว คุณอำนวย หรือ คุณลิขิต สรุป Knowledge Assets ของแต่ละเรื่อง ที่ได้จากสมาชิกทุกคนที่มาประชุม ให้สมาชิกเดิมของวงช่วยปรับปรุงแก้ไขหรือต่อเติม
หลังจากนั้น เป็นการนำเสนอผลงาน หรือ Knowledge Assets ตามหัวข้อที่กำหนด ต่อที่ประชุมใหญ่ เป็น Knowledge Assets เพื่อการดำเนินการ (ซึ่งในกรณีนี้คือเครือข่าย R2R ประเทศไทย) ต่อไป
เอามาบันทึกไว้ ว่านี่คือวิธีการ "สะกัด" ความรู้ (วิธีการ ปัญหา ทฤษฎี หลักการ ตัวบุคคล) ที่เป็น tacit knowledge ของสมาชิก เอามารวบรวมไว้ใช้งานต่อ จะได้ Knowledge Assets ที่ลึกและกว้างขวางเชื่อมโยง แค่ไหนขึ้นกับการตั้งคำถาม และขึ้นกับทักษะในการกระตุ้นของ "คุณอำนวย"
ถือเป็นเครื่องมือจัดการความรู้ ส่วนของการรวบรวมความรู้ภายในคนที่ดีเยี่ยม
วิจารณ์ พานิช
๑๙ ม.ค. ๕๘
ความเห็น (1)
ได้ใช่ world cafe'กับวงคุณครูและเจ้าหน้าที่ของกระทรวงพัฒนาสังคมฯ
ได้ผลดีมากครับ