10 วิธี สนุกกับผู้สูงวัย

สุขของผู้สูงวัย แต่ละคนแตกต่างกัน ผู้ดูแล ผู้สูงวัย ควรที่จะเข้าใจในพฤติกรรมของผู้สูงวัยแต่ละท่าน

วัสดีครับ

เรื่องที่จะนำมาแลกเปลี่ยนวันนี้ เป็นเรื่องเล่ากิจกรรมของผมกับแม่

เนื่องจากพ่อผมได้เสียไปตั้งแต่ผมอายุ 10 ปี

เหลือแม่คนเดียว แม่ของผม ท่านทำหน้าที่ทั้งแม่และพ่อ เลี้ยงดูพี่ๆและผม

เมื่อลูกๆเจริญเติบโต

แม่... ก็เข้าสู่วัยชรา เป็นผู้สูงวัย

ในชีวิตที่ท่านเหลืออยู่

วิธี... ที่ลูกๆสามารถตอบแทนคุณท่านได้ คือ การเลี้ยงดู การดูแล

ด้วยวิธีการทั้งดูและแล นั้น

ควรที่จะทำให้ท่านมีความสุขและสนุก เมื่ออยู่กับเรา(ผู้ดูแล)

ความสุขของผู้สูงวัย แต่ละคนแตกต่างกัน

ผู้ดูแล ผู้สูงวัยนั้น ควรที่จะเข้าใจในข้อนี้

การเข้าใจในพฤติกรรมของผู้สูงวัยแต่ละท่าน จะเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ท่าน สุขมาก สุขน้อยได้

เนื่องจากกิจกรรมที่เราจัดให้อาจโดนใจ ตรงใจ หรือ ไม่โดนใจ ไม่ตรงใจ บางครั้งอาจถึงกับขัดใจ หรือ จำยอม จำทน ก็เป็นได้

วันนี้ขอนำเสนอหลายวิธีต่างๆที่ผมสุขและสนุกร่วมกับแม่ของผม

1.สำรวจโลก

คือ การพาออกนอกบ้าน ไปในระยะทางไกลบ้าง ใกล้บ้าง ไปยังสถานที่ต่างๆ ตามโอกาสและเวลาที่(ผู้ดูแล)สามารถพอจัดให้ได้ เป็นการช่วยเปลี่ยนบรรยากาศให้กับท่าน ถึงแม้ว่า การอยู่บ้านจะสุขในระดับหนึ่งแล้วก็ตาม

ในชีวิตที่ผ่านมาของผมและแม่

เราได้ท่องเที่ยวด้วยกันตั้งแต่เล็กจนโต เรียกได้ว่า... รู้ใจกัน ไปไหน ไปกัน

ผมขอเรียกว่า การพาพระที่บ้าน ท่านเปลี่ยนที่ ไปที่โน้น ที่นี้ ที่ต่างๆ ครับ

การได้พาท่านไปในสถานที่ต่างๆ ทำให้ท่านได้เห็นการเปลี่ยนแปลง การตบแต่งสถานที่แบบต่างๆ เปิดหู เปิดตา เปิดใจ

รวมถึงเราได้สนทนาร่วมกันระหว่างทาง (ถึงบางครั้งแม่ก็หลับ) ก็ตาม

การที่ท่านได้พูด ได้คุย ได้เล่าเรื่องอดีตของท่านระหว่างการเดินทาง ท่านได้เห็นในสิ่งที่ท่านชอบ ก็เป็นสุขอย่างหนึ่ง เป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นร่วมกันระหว่างทาง นะครับ

การเลือกพาท่านออกนอกบ้าน

สามารถเลือกแบบไปตามใจท่านผู้สูงวัย เช่น ไปวัด ไปทำบุญ

หรือ บางครั้ง ก็อาจใช้วิธีการพาไปตามใจผู้ดูแล ก็ได้ นะครับ

สิ่งที่ควรทำ คือ การให้ข้อมูลกับท่านผู้สูงวัยก่อนการเดินทาง

เช่น

จะไปไหน

ไปกี่วัน

จะเดินทางอย่างไร

เพื่อที่ท่านจะได้จัดเตรียมตัว เตรียมใจ เตรียมชุดหรือของใช้ที่จำเป็น ได้อย่างเหมาะสม (กรณีที่ท่านผู้สูงวัย ต้องการหรืออยากจัดด้วยตนเอง)

สำหรับแม่ผม ท่านหูตา ไม่ค่อยดี

บ้างครั้ง ต้องเขียนเป็นเอกสารให้อ่าน เพื่อรับรู้ รับทราบ ครับ

สนุกหรือไม่ ลองดูจากภาพที่เห็นนะครับ

2. ชื่นชมสินค้า

คือ การโดยการพาไปเลือกซื้อ เลือกชมสินค้า ตามสถานที่ห้างร้านต่างๆ

โดยให้ท่านมีโอกาสเป็นผู้ได้เลือกของใช้ ด้วยตัวท่านเอง

เปิดโอกาส ให้แม่(ผู้สูงวัย) ท่านได้เดิน(ออกกำลัง) ใช้เวลาตามใจท่าน เลืือกซื้อ หยิบ จับ ชม แบบ... ไม่เร่งรีบ

บางครั้ง ก็... ไปเป็นคุณชม คือ ดูๆๆ หยิบๆๆๆ จับๆๆ ไม่ได้ซื้อ

หรือเป็นนางแบบถ่ายรูป อย่างเดียว

ส่วนผมเป็นผู้เดินตาม ดูแลท่านอยู่ห่าง ครับ

ผมเห็นว่า เวลาที่ท่านใช้ไปในการเดิน ชม สิ่งที่ท่านชอบ ท่านสนใจ ก็... เป็นการสร้างความสุข ความสนุก และสร้างความเพลิดเพลินให้กับตัวของท่านได้

เรียนรู้ธรรมจากการเดิน คือ แม่ผมได้อยู่กับปัจจุบัน สนใจต่อเห็นสิ่งที่อยู่ตรงหน้า เห็นเสื้อผ้า สินค้าต่างๆ ไม่คิดฟุ้งซ่าน ไม่ต้องคิดเรื่องของคนอื่น ไม่เบื่อ ไม่เซ็ง ครับ

3. อร่อยปาก

คือ การพาท่านไปรับประทานอาหารที่อร่อย ที่ชอบ หรือของแปลกๆกินกัน

เพื่อให้ท่านเปลี่ยนรสชาดอาหาร กระตุ้นต่อมรับรส และได้ใช้เวลาร่วมกันแม่กับลูก ญาติๆ หรือ คนรู้จัก

ควรคำนึงถึงปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพและเพิ่มคุณค่าทางโภชาการในแต่ละมื้อ คือ กินอาหารเพื่อบำรุงร่างกายให้แข็งแรง ไม่กินแล้วทำร้ายร่างกาย

ไม่กระตุ้นต่อโรคที่ท่านเป็นอยู่ เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคอ้วน เป็นต้น

เข้าทำนอง อิ่มท้อง อิ่มใจ กับคนรู้ใจ ปลอดภัยโรคแทรกซ้อน นั้นเอง ครับ

4. สร้างสัมพันธ์กับคนที่รู้จักและไม่รู้จัก

คือ การพาท่านได้พบปะผู้คนที่หลากหลาย ได้ไปพูด คุย แลกเปลี่ยนประสบการณ์กับคนที่รู้จักและไม่รู้จัก เช่น ญาติพี่น้อง เพื่อนๆของญาติ หรือเพื่อนๆของลูกๆหลานๆ

ความสุขอย่างหนึ่ง คือ การได้คุยกับคุณในทุกๆวัน

นอกจากการพูดคุย พบเห็นผู้คนแล้ว ยังได้ร่วมกิจกรรมต่างๆ เป็นการเสริมสร้างกำลังกาย กำลังใจ ลดอาการเหงา หรือแก้เบื่อ ที่อาจเกิดขึ้นกับท่านผู้สูงวัย

ข้อควรระวัง

ไม่ควรพาท่านไปพบกับ ....

คนที่ไม่ถูกใจ

คนที่พูดกันไม่รู้เรื่อง

คนที่มีความคิดที่คิดแตกต่างกันอย่างมาก

คนที่ชอบคุยแต่เรื่องเศร้าๆ เรื่องที่อาจทำให้ท่าน(ผู้สูงวัยทุกข์ใจ)

เช่น

ร่วมทำบุญที่วัดกับชมรมผู้สูงอายุ

ร่วมบริจาคอาหาร เครื่องดื่ม ณ โรงทาน

พาไปร่วมทำบุญ สนทานการญาติพี่น้อง และหรือ คนรู้จัก ที่อยู่ตามจังหวัดต่างๆ ในช่วงวันหยุด

ร่วมให้กำลังใจลูกหลานในการลงแขกเกี่ยวข้าว

5.หากิจกรรมที่โดนใจท่าน

คือ การจัดกิจกรรมต่างๆ ตามที่ท่าน(ผู้สูงวัย) เป็นผู้เลือก

เราเพียงเป็นส่วนหนึ่งของท่าน

แล้วเรียนรู้ ศึกษาพฤติกรรมของผู้สูงวัย ว่า... ท่านชอบอะไร ไม่ชอบอะไร แล้วจัดกิจกรรมเหล่านั้นให้ท่าน

ที่ผมใช้ อย่างง่าย คือ การถามตรงๆ ว่า... วันหยุดที่ผมมีอยู่ แม่อยากทำอะไร

หากทำได้ ผมก็จัดให้

หากทำไม่ได้ ก็ใช้วิธีการต่อลอง ว่าเปลี่ยนเป็นอย่างอื่นได้หรือไม่

แล้วตกลงกัน ทำเหมาะสมทั้ง 2 ฝ่าย จะได้สนุกร่วมกัน ทั้งผู้สูงวัยและผู้ดูแล ครับ

หากท่านคิดไม่ออก

ผมใช้การสังเกต จากสิ่งที่ท่านพูด ท่านเล่า ให้เราฟัง และพฤติกรรมที่ท่านแสดงออก บ่อยๆ แล้วเสนอว่าท่านสนใจหรือไม่ เป็นต้น

กิจกรรมที่ผมเลือก ทำเน้น สนุก อิ่มอก อิ่มใจ บางครั้งก็ได้ออกกำลังกาย ครับ

เช่น

อิ่มบุญ พาไปทำบุญที่วัด หรือ สถานสงเคราะห์คนชรา หรือโรงพยาบาล เป็นต้น

มีแม่อีกหลายคนที่เหงา

ได้ร่วมแบ่งปันความสุขด้วยการให้กำลังใจ พูดคุย และมอบเครื่องใช้ที่จำเป็น ครับ

ชมต้นไม้ ปลูกต้นหรือตบแต่งต้นไม้

หากให้ลูกๆหลานๆ มีส่วนร่วมในกิจกรรมที่ท่านทำ ก็จะได้สร้างเสริมความผูกพัน ร่วมกัน (ฝึกให้หลานๆ ได้ร่วมดูแลผู้สูงวัย)

สร้างความสุขใจ

ด้วยการนำเสนอผลงานความสำเร็จของลูกให้แม่รับรู้

เช่น

ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์

พาไปร่วมกิจกรรมในวันสำคัญ

6.สร้างเสริมพลัง

คือ การออกกำลังกายทางอ้อมในรูปแบบต่างๆ ด้วยการให้ท่านได้ขยับร่างกายเคลื่อนไหว หยิบๆ จับๆ ที่ท่านทำแล้วมีความสุข สนุก อยากทำด้วยตัวท่านเอง

ความสุขไม่ได้อยู่ที่สิ่งแวดล้อมภายนอก

แต่... อยู่ที่สิ่งแวดล้อมภายใน คือ การได้ร่วมกิจกรรมกับลูกๆหลานๆ หรือ คนที่รัก

เช่น

เก็บดอกไม้ มาทำน้ำดื่มสมุนไพร

ที่บ้านผมปลูกต้นอัญชัน ในช่วงที่ออกดอก ผมก็จะพาแม่ มาเก็บดอก เพื่อนำไปทำน้ำดื่ม

พร้อมบอกให้แม่ฝึกสมาธิ หยิบหนอ เด็ดหนอ เวลาผ่านไปหลายชั่วโมง ก็คงช่วยแก้โรคขี้เบื่อของผู้สูงวัยไปได้บางส่วน และหากแม่สามารถฝึกสมาธิ มีสติระหว่างทำกิจกรรม ก็คงเกิดบุญกุศลกับแม่บ้างละ ครับ

กวาดบ้าน

กวาดบ้านแบบไม่รีบเร่ง

ที่บ้านผมเลี้ยง... เต่า ผมพาเต่าออกมาเดินเล่น ระหว่างแม่ผมกวาดบ้าน ด้วย ครับ

เล่นเกมส์ร่วมกัน ซื้อเกมส์มาเล่นร่วมกันในครอบครัว

พับกระดาษ เรียนรู้การพับกระดาษร่วมกับหลานๆ

7. บริหารสมอง

โดยการจัดกิจกรรมที่ฝึกให้ท่านได้ใช้สมองคิด

การบริหารร่างกายในส่วนที่สมองควบคุมโดยเฉพาะกล้ามเนื้อ

กระตุ้นการทำงานระบบประสาท ลดอาการสมองเสื่อม

เช่น

เกมส์คอมพิวเตอร์ร่วมกัน

จีบนิ้ว สลับเป็นตัวแอล หรือ ขยับนิ้วมือ สลับมือไปมา

ขีดๆ เขียนๆ เขียนเส้นขยุกขยิก หรือ อะไรก็ได้ลงบนกระดาษ

ชวนแม่เขียนเรื่องเล่าของแม่

เพื่อถ่ายทอดประสบการณ์ที่ดี เพื่อแก้เหงา แก้เบื่อ ฝึกสมอง ครับ

รวมถึง สร้างโจทย์เลขให้ทบทวนการ คำนวณ บวก ลบ คูณ หาร

8.ธรรมะประดับใจ

คือ การจัดให้ท่านและเราได้มีส่วนร่วมในการปฏิบัติธรรม ในรูปแบบต่างๆ สะสมบุญวันละนิด คิดดี ทำดี

เช่น

สวดมนต์ดิจิทัล เปิดบทสวดมนต์ ให้ท่านอ่านและสวดตาม ทำให้เสมือนมีคนร่วมสวดมนต์

จัดหาบทความธรรมะ ข้อคิดดีๆ ให้ท่านได้อ่าน

โดยพิมพ์ออกมาในขนาด ที่ท่านสามารถอ่านได้ ผมใช้ Front 42

พาไปทำบุญ ไหว้พระ และ เดินจงกรมในวัด

ซ้ายย่างหนอ ขวาย่างหนอ ทำเท่าที่ทำได้ ทำเมื่อยังมีโอกาส

9. สุนทรียสนทนา

คือ การให้ลูกหลานร่วมรับฟังเรื่องเล่าจากผู้สูงวัย

เมื่อท่านได้เล่าเรื่องราวต่างๆ ออกมา เป็นวิธีหนึ่งที่ทำให้ท่านสบายใจ

โดยปกติผู้สูงวัย มักจะเล่าเรื่องซ้ำไปซ้ำมา บ่อยครั้ง

ดังนั้น การใช้สุนทรียสนทนา มาใช้ เพื่อเป็นการฝึก การฟังอย่างตั้งใจ สำหรับลูกหลาน (เพื่อเรียนรู้ และเข้าใจผู้สูงวัย)

ผมฝึกให้ลูกๆ ได้เรียนรู้กับการอยู่ร่วม การดูแลผู้สูงวัย อย่างต่อเนื่อง

10.ชื่นชมรูปภาพ

คือ การจัดกิจกรรมนำรูปภาพต่างๆที่ครอบครัวมีอยู่ เช่น รูปลูกๆหลานๆ รูปการท่องเที่ยว รูปสถานที่ต่างๆ นำมาให้ท่านดูในรูปแบบต่างๆ

เช่น

สมุดเก็บภาพ

แสดงภาพดิจิทัลผ่านจอคอมพิวเตอร์

นี่เป็นหลายๆวิธีที่อยากให้ลูกๆหลานๆ ได้มีส่วนร่วมในการดูแล พระในบ้าน ของเรา

ไม่มาก ไม่น้อย ไม่ยาก แต่ควรทำด้วยใจและมีส่วนร่วม สนุกด้วยกัน สุขทั้งผู้ให้และผู้รับ

แม่เราแก่ลงทุกๆวัน

เราเรียนรู้จากท่าน ทำให้ท่านมีสุข เราก็เป็นสุข ทำด้วยใจ อยู่ที่ไหนก็สุขร่วมกัน นะ ครับ

[JJ]

ฝากกราบสวัสดีปีใหม่ คุณแม่ ด้วยครับ