น้ำนอง....กลึงกล่อม ขนมหวานจากป่าธรรมชาติ ที่กลมกล่อม
“น้ำนอง........ กลึงกล่อม ขนมหวานจากป่าธรรมชาติ ที่กลมกล่อม”
น้ำนอง เป็นไม้ผล ที่พบเห็นในสวนป่าใกล้บ้าน สวนสมรม ชายขอบสวนยางพาราภาคใต้ หรือบริเวณสวนป่าในวัดวาอาราม ซึ่งจะพบเห็นได้ยากในปัจจุบัน
น้ำนอง เป็นผลไม้จากธรรมชาติอีกชนิดหนึ่งในความทรงจำวัยเด็กว่า มีดอกเล็กๆสีเหลืองหอม และมีผลเป็นช่อให้เราได้เก็บมาเป็นผลไม้แทนขนม และช่อผลมีการเปลี่ยนสีจากเขียวอ่อน เป็นเขียวปนส้ม ต่อมาเป็นช่อผลสีแดงมีรสเปรี้ยวมากกว่าหวาน และเมื่อช่อผลเปลี่ยนเป็นสีดำที่มีความแวววาว จะมีรสหวานอมเปรี้ยวที่กลมกล่อม จึงเป็นที่หมายปองของเด็กๆๆและนก ค้างคาว และสัตว์ป่าโดยทั่วไป
ในอดีต เมื่อมีโอกาสได้ติดตามผู้ใหญ่ไปวัดวาอาราม และได้วิ่งเล่นกับเพื่อนๆ จะต้องเข้าไปเมียงมองใต้ต้น น้ำนอง เพื่อเก็บช่อผลน้ำนอง ซึ่งเปรียบเสมือนขนมหวานจากธรรมชาติ
กลึงกล่อม เป็น ชื่อเรียกของต้นไม้ชนิดนี้ในภาคกลาง และจากลักษณะดอกสีเหลืองอ่อน มีก้านดอกสีแดง บางครั้งพบว่า มีชื่อเรียกว่า นมน้อยก้านแดง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Polyalthia suberosa (Roxb.) Thwaites
ชื่ออื่น : กระทุ่มกลอง กระทุ่มคลอง กลึงกล่อม ชั่งกลอง ท้องคลอง (ราชบุรี), กำจาย (นครสวรรค์, ประจวบคีรีขันธ์), ไคร้น้ำ (อุตรดิตถ์), จิงกล่อม (ภาคใต้), ช่องคลอง (กาญจนบุรี), น้ำนอง (ปัตตานี, ภาคใต้), น้ำน้อย (เลย), ผักจ้ำ มะจ้ำ (ภาคเหนือ), มงจาม (อ่างทอง)
วงศ์ : ANNONACEAE
ลักษณะพฤกษศาสตร์
ต้น ไม้พุ่มกึ่งยืนต้นขนาดเล็ก ไม่ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มกลม เปลือกสีน้ำตาลเข้ม ย่นเป็นสันขรุขระ กิ่งอ่อนมีขนประปราย กิ่งแก่ผิว เรียบ มีช่องอากาศเป็นตุ่มสีเทาอมชมพู จะเจริญเติบโตเป็นพืชร่วมกับไม้ยืนต้นใหญ่
ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบสอบ เบี้ยวเล็กน้อย ขอบใบเรียบหรือม้วนงอขึ้น แผ่นใบเกลี้ยง
ดอก ดอกเดี่ยว ออกตามกิ่งหรือปลายยอดตรงข้ามใบ ดอกอ่อนมีสีเหลืองอ่อนอมเขียว เมื่อบานดอกมีสีเหลือง กลีบเลี้ยง 3 กลีบ กลีบดอกเรียงเป็น 2 ชั้น ๆ ละ 3 กลีบ ก้านดอกเรียวสีแดง มีใบประดับเล็กติดอยู่ใกล้โคนก้านดอก กลีบดอกชั้นนอกมีขนาดแคบ และสั้นกว่าเล็กน้อย กลีบเลี้ยงรูปไข่ เกสรเพศผู้เล็ก มีจำนวนมาก อยู่ชิดกันแน่นเป็นพุ่มกลมสีเขียว ดอกมีกลิ่นหอม
ผล ผลกลุ่ม มีผลย่อย 25-35 ผล ผลอยู่บนแกนตุ้มกลาง ก้านผลยาว ผิวเรียบ สีเขียวเมื่อผลแก่มีสีแดง ผลมีสุกสีม่วงดำ มีเมล็ดเดียว
น้ำนอง ที่พบในสวนสมรม ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพในระบบนิเวศเกษตร ซึ่งเป็นพื้นฐานของของระบบเกษตรเชิงนิเวศน์ของภาคใต้ตอนล่างของไทย เป็นแหล่งกำเนิดพันธุกรรมที่หลากหลายแห่งหนึ่งของโลก จึงควรให้อนุรักษ์ ไม้ผลธรรมชาติชนิดนี้ ไว้ในสวนสมรม เพื่อเป็นป่าเล็กที่สมดุลทางระบบนิเวศน์ ต่อไป....
รองศาสตราจารย์มุกดา สุขสวัสดิ์
เรียบเรียงและถ่ายภาพ
๒๔ กันยายน ๒๕๕๗
ความเห็น (5)
ขอขอบคุณค่ะ ;)
ทึ่งมากเลยครับ
ไม่ได้เห็นต้นน้ำนองนานมากแล้ว
อาจารย์ไปถ่ายมาเสียชัดเลย
ขอบคุณมากๆครับชอบใจมากๆๆ
ที่บ้านขึ้นของมันเอง มีหลายต้นเลย
ได้รู้จักชื่อเสียที ถามใครก็ไม่รู้จัก ขอบคุณมากครับ