สายธารความรู้สู่การเลี้ยงโคแบบไทบ้าน ตอนที่ 8 จะเลือกเลี้ยงโคพันธุ์อะไรดี
คำถามที่ต้องหาคำตอบให้ได้สำหรับคนที่คิดจะเลี้ยงโคคือจะเลี้ยงโคพันธุ์อะไรดี เพราะแต่ละคนต่างก็มีปัจจัยสนับสนุนและต้นทุนแตกต่างกันและโคแต่ละพันธุ์ต่างก็มีคุณสมบัติเอกลักษณ์มีข้อดีข้อเสียแตกต่างกัน ปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกเลี้ยงโคแต่ละพันธุ์ที่มองข้ามไม่ได้อันดับแรกคือ ความพร้อมของผู้เลี้ยง ว่ามีความพร้อมในด้านประสบการณ์และทุนเพียงพอหรือไม่ ถ้ามีเพียงพอแล้วจึงมาพิจารณาต่อ กล่าวคือ ถ้ายังไม่มีประสบการณ์และทุนน้อยควรเริ่มที่โคพื้นเมือง หากมีประสบการณ์บ้างแล้วแต่ทุนยังไม่มากนักก็ควรเลี้ยงโคพื้นเมืองและใช้น้ำเชื้อโคพันธุ์ดีหรือพันธุ์ต่างประเทศที่ราคาถูกมาผสมกับแม่โคในฝูง ส่วนคนที่มีประสบการณ์และทุนมากพอให้เลี้ยงโคลูกผสมเลือดสูงขึ้นไปแล้วผสมด้วยน้ำเชื้อพ่อพันธุ์ชั้นปานกลางถึงชั้นเลิศแล้วจำหน่ายเป็นโคพพันธุ์ต่อไปในปัจจัยที่สองคือสภาพแวดล้อมเพราะโคแต่ละพันธุ์นั้นมีการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมไม่เหมือนกัน ถ้าเป็นโคพื้นเมืองก็มองข้ามเรื่องปัญหานี้ไปได้เพราะเป็นโคตระกูลเมืองร้อนที่ทนต่อสภาพแวดล้อมในบ้านเราได้อยู่แล้วแต่โตช้าและมีขนาดเล็ก ส่วนโคเมืองหนาวที่มีขนาดใหญ่ โตเร็วให้เนื้อมากแต่ไม่ทนร้อน เจ็บป่วยง่ายถ้าเลี้ยงดูไม่ดีโคก็ไม่สมบูรณ์ ดังนั้นผู้ที่จะเลี้ยงโคต้องคำนึงถึงคุณสมบัติและลักษณะเฉพาะต่างๆ ประกอบการตัดสินใจว่าจะเลือกเลี้ยงโคพันธุ์อะไรจึงจะเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในบ้านเรา เพื่อให้ได้พันธุ์โคที่ดีและเหมาะสมรวมทั้งสามารถสนองความต้องการของตลาดได้ด้วย พันธุ์โคในประเทศไทย มีอยู่หลายพันธุ์ทั้งพันธุ์ที่เลี้ยงกันมาตั้งแต่อดีตเช่นโคพื้นเมืองและพันธุ์ที่กำลังเป็นที่นิยมเช่น บราห์มัน ฮินดูบราซิล ชาโรเลส์ ฯลฯ ซึ่งมีทั้งพันธุ์แท้และพันธุ์ลูกผสมเกตษตรกรต้องมีความรู้เกี่ยวกับโคแต่ละพันธุ์เป็นอย่างดีจะจึงไม่มีปัญหา อีกทั้งปัจจุบันนี้วงการปศุสัตว์ของไทยได้พัฒนาสายพันธุ์โคที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในบ้านเราหลาย ๆ พันธุ์ โดยเฉพาะโคพันธุ์อเมริกันบราห์มันที่ปรับปรุงพันธุ์ให้เป็นโคลูกผสมเลือดสูง เช่น โคพันธุ์ตาก โคพันธุ์กำแพงแสน โคพันธุ์กบินทร์บุรี ที่เกษตรกรสามารถหาซื้อโคได้ตามศูนย์วิจัยและบำรุงพันธุ์สัตว์ของกรมปศุสัตว์หรือถ้ามีแม่แม่พันธุ์ที่ดีก็ใช้วิธีการผสมเทียมได้เพื่อพัฒนาปรับปรุงสายพันธุ์ด้วยตนเอง
