สันดานคล้ายกัน อุปนิสัยต่างกัน
ขงจื้อกล่าวว่า “สันดานคล้ายกัน อุปนิสัยต่างกัน” หมายความว่า มนุษย์มีกิเลสตัณหาคล้ายคลึงกันโดยพื้นฐาน แต่มีนิสัยความเคยชินหรือความประพฤติที่ปลูกฝังขึ้นหลังกำเนิดแล้วต่างกัน
คัมภีร์...จ้วน มีความตอนหนึ่งว่า “สำรวจข้อดีข้อด้อย ขัดเกลานิสัยใจคอ บำเพ็ญบารมีธรรมให้สมบูรณ์”
คัมภีร์ เหยินอู้จื้อ มีความตอนหนึ่งว่า ...
คนตรงเด็ดเดี่ยว มีข้อดีคือ ซื่อตรงไม่ประจบ มีข้อเสียคือ พูดจารุนแรงไม่ไว้หน้าใคร
คนอ่อนโยนโอบอ้อมอารี มีข้อดีคือ ใจกว้างรู้จักให้อภัย มีข้อเสียคือ จัดการปัญหาไม่เด็ดขาด
คนทระนงองอาจ มีข้อดีคือ ใจเด็ด กล้าผดุงธรรม มีข้อเสียคือ มักตกเป็นเครื่องมือคนอื่น
คนละเอียดถี่ถ้วน มีข้อดีคือ รอบคอบนอบน้อม เคารพผู้อื่น นีข้อเสียคือ จุกจิกขี้ระแวง
คนเข้มแข็งยืนหยัด มีข้อดีคือ เป็นตัวหลักได้ มีข้อเสียคือ มักดื้อรั้น ถือดี
คนมีวาทศิลป์ มีข้อดีคือ สามารถอธิบายปัญหาสลับซับซ้อนให้แจ่มแจ้ง มีข้อเสียคือ ไม่มีจุดยืน ชอบพเนจรอยู่ไม่เป็นหลักแหล่ง
คนรู้มาก มนุษย์สัมพันธ์ดี มีข้อดีคือ คบคนมาก รู้จักต้อนรับขับสู้ มีข้อเสียคือ คบคนไม่เลือก
คนซื่อสัตย์สุจริต มีข้อดีคือ ไม่ทุจริตแม้ยากจนข้นแค้น มีข้อเสียคือ มักปิดกั้นรักษาสถานะเดิมไม่ยืดหยุ่น
คนมีอุดมคติ ประพฤติตนสง่าผ่าเผย มีข้อดีคือ มุ่งมั่นรักษาความก้าวหน้า มีข้อเสียคือ มักคิดการใหญ่แต่ปัญญาต่ำ ชอบเพ้อฝัน
คนหนักแน่นลึกซึ้ง มีข้อดีคือ สุขุมรอบคอบ มีข้อเสียคือ อืดอาด ชักช้า ขี้ขลาด
คนเรียบๆ สมถะ มีข้อดีคือ ซื่อสัตย์จริงใจ มีข้อเสียคือ ไม่ละเอียดประณีต
คนมีสติปัญญา ซ่อนความรู้สึกเก่ง มีข้อดีคือ มีไหวพริบปฏิภาณ ชอบวางแผนล่วงหน้า มีข้อเสียคือ มักจับจรดเพราะรู้เห็นกว้าง
ที่กล่าวมาแล้ว เป็นตัวอย่างของคนนิสัยเอนเอียงสุดโต่งทั้งสิ้น
ที่มา : หนังสือ ฉางต่วนจิง, บรรพที่ 2 รากฐานแห่งการปกครอง, บทที่ 11 บารมีธรรม
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น