ข้อคิดที่ได้จากภาพยนตร์ Amazing Grace

     จากการที่ได้ดูภาพยนตร์เรื่อง Amazing Grace ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับการศึกษาวิชากฎหมายสิทธิมนุษยชน เนื่องจากมีสาระสำคัญคือ วิลเลียม วิลเบอร์ฟอร์ต สมาชิกรัฐสภาในรัฐสภาของประเทศอังกฤษได้ผลักดันกฎหมายยกเลิกการค้าทาสซึ่งทาสนั้นได้มาจากชาวแอฟริกาเพื่อมาทำงานให้ชาวอังกฤษ โดยการผลักดันร่างกฎหมายยกเลิกการค้าทาสนี้ใช้เวลายาวนานและเป็นไปอย่างยากลำบากเพราะทาสเป็นหลักสำคัญในระบบเศรษฐกิจของประเทศอังกฤษ จึงมีผู้เห็นว่าร่างกฎหมายนี้ทำลายชาติ อีกทั้งมีการปฎิวัติฝรั่งเศสและมีสงครามระหว่างอังกฤษและฝรั่งเศส จึงมีอุปสรรคเพราะอีกฝ่ายเห็นว่าควรทำสงครามกับฝรั่งเศสเสียก่อนโดยกล่าวอ้างความรักชาติขึ้น

     ต่อมาวิลเบอร์จึงใช้ประโยชน์จากแนวคิดความรักชาตินี้เป็นตัวผลักดันกฎหมายยกเลิกการค้าทาส โดยขณะนั้นเรือฝรั่งเศสปลอมเอาธงชาติอเมริกาขึ้นมาใช้ โดยปกติแล้วเรือที่เดินอยู่ในท้องทะเลจะต้องมีสัญชาติเสมอ สัญชาติของเรือจะเป็นเครื่องกำหนดว่าเรือลำนั้นผูกพันกับกฎหมายของประเทศใดและรวมถึงเขตอำนาจศาลเหนือเรือ นายเรือ และลูกเรือที่อยู่บนเรือลำนั้น เรือจะมีสัญชาติได้เพียงรัฐหนึ่งรัฐเดียว เรือที่ไม่มีสัญชาติจะถือว่าเป็นเรือเถื่อนและไม่ได้รับการยอมรับจากนานาประเทศ[1] โดยสัญชาติของเรือดังกล่าวนี้จะแสดงออกโดยธงเรือ จึงมีการออกกฎหมายเกี่ยวกับสัญชาติเรือ ให้เรือที่แขวนธงชาติอเมริกาทุกลำต้องถูกยึดและเสียค่าปรับเป็นการปราบปรามฝรั่งเศสให้เหตุผลคือความรักชาติ โดยแท้ที่จริงแล้วเรือเหล่านั้นเป็นเรือที่ใช้ขนทาสเข้ามาในประเทศ จึงเป็นผลที่ว่าต่อต้านฝรั่งเศสเท่ากับต่อต้านการค้าทาสไปด้วยในท้ายที่สุดกฎหมายยกเลิกการค้าทาสในอังกฤษก็ผ่านการอนุมัติของรัฐสภา

     การค้าทาสจึงเป็นตัวอย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัดว่าเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน เช่น การใส่โซ่ตรวนที่แขน ขา และคอการให้ทาสนอนลงในกล่องที่คับแคบ หรือการบรรทุกทาสมาในเรือแออัดหากป่วยหนักก็โยนทิ้งทะเล อีกทั้งเป็นการแสดงถึงการเหยียดสีผิว เพราะทาสในอังกฤษเป็นคนผิวสีจากแอฟริกา แต่ชาวอังกฤษเป็นคนผิวขาวและคิดว่าตนเป็นนายอยู่สูงกว่าจึงใช้ให้ทาสทำงาน

     ในปัจจุบันมีการรับรองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการค้าทาสไว้ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน[2]ไว้ในข้อต่างๆ ซึ่งวางหลักไว้ ดังนี้

     ข้อ 1 มนุษย์ทั้งปวงเกิดมามีอิสระและเสมอภาคกันในศักดิ์ศรีและสิทธิ ต่างในตน มีเหตุผลและมโนธรรม และควรปฏิบัติต่อกันด้วยจิตวิญญาณแห่งภราดรภาพ

     คือชาวอังกฤษจะถือว่าตนเป็นนายจะทำอะไรกับทาสก็ได้หรือสั่งให้ทาสทำสิ่งใดตามใจตนไม่ได้ เพราะทาสก็เป็นมนุษย์ย่อมมีอิสระและเสมอภาคกันตามปฏิญญานี้

     ข้อ 2 ทุกคนย่อมมีสิทธิและอิสรภาพทั้งปวง ตามที่กำหนดไว้ในปฏิญญานี้ โดยปราศจากการแบ่งแยกไม่ว่าชนิดใด อาทิ เชื้อชาติ ผิว เพศ ภาษา ศาสนา ความคิดเห็นทางการเมืองหรือทางอื่น พื้นเพทางชาติหรือสังคม ทรัพย์สิน การเกิดหรือสถานะอื่น

     การที่ชาวอังกฤษซึ่งผิวขาวนำชาวแอฟริกาซึ่งเป็นคนผิวสีมาเป็นทาสนั้นเป็นการแบ่งแยกสีผิว โดยทำให้ทาสซึ่งเป็นคนผิวสีไม่ได้สิทธิและอิสรภาพตามที่วางหลักไว้ในปฎิญญานี้

     ข้อ 4 บุคคลใดจะตกอยู่ในความเป็นทาส หรือสภาวะจำยอมไม่ได้ ทั้งนี้ ห้ามความเป็นทาสและการค้าทาสทุกรูปแบบ

     เป็นข้อที่วางหลักเกี่ยวกับการค้าทาสโดยตรง โดยห้ามไม่ให้มีการค้าทาส

     มีข้อคิดเพิ่มเติมเรื่องการใช้สันติวิธีเพื่อเปลี่ยนแปลงสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยไม่ใช้ความรุนแรง ต้องเป็นผู้ที่มุ่งมั่นและตั้งใจจริงเพราะต้องใช้ระยะเวลายาวนานในการต่อสู้และรวบรวมหลักฐานเพื่อนำมาแสดงเหตุผลกับฝ่ายตรงข้ามได้

     ปัจจุบันแม้เรื่องการค้าทาสนี้จะไม่ปรากฏให้เห็นอย่างเด่นชัด แต่ก็ยังมีการใช้แรงงานเด็ก ซึ่งใช้แรงงานเด็กอายุต่ำกว่าเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนดหรือการใช้แรงงานเด็กเป็นระยะเวลานานเกินกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้ อีกทั้งการค้าแรงงานคนต่างด้าว ซึ่งมีการใช้แรงงานอย่างทารุณและซื้อขายกัน เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนเช่นเดียวกัน

[1] สุนันทา เจริญปัญญายิ่ง.สัญชาติเรือ.[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.tri.chula.ac.th/triresearch/nationalityship/nationalityship.html (วันที่ค้นข้อมูล 1 เมษายน 2557)

[2] กระทรวงการต่างประเทศ.ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน.[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.mfa.go.th/humanrights/images/stories/book.pdf (วันที่ค้นข้อมูล 1 เมษายน 2557)