สัญญาณอวสานเงาะโรงเรียน
นี่เป็นภัยที่มาจากธรรมชาติ แต่ที่น่าเป็นห่วงอีกอย่างหนึ่งตอนนี้เกิดขึ้นทางภาคใต้ในลักษณะที่คล้ายๆ กับส้มบางมดเมื่อ 30 ปีก่อน หรือสวนส้มที่หนองเสือ จ.ปทุมธานี เมื่อ 6-7 ปีที่แล้ว ได้เกิดขึ้นกับพื้นที่ที่ไม่ใช่น้ำท่วมและไม่ใช่ฝนแล้ง ซึ่งกำลังเกิดขึ้นกับเกษตรกรชาวสวนเงาะโรงเรียนที่ จ.สุราษฎร์ธานี
ทางภาคใต้มีเงาะที่ดังๆ 2 สายพันธุ์ครับ เมื่อ 40-50 ปีก่อนถ้าในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ต้องยกให้เงาะพันธุ์ "เจ๊ะมง" เป็นเงาะขนยาวสีแดง เนื้อหนาเป็นทราย กรอบ ล่อน และหวาน ตอนหลังราว 30-40 ปีที่ผ่านมา มีเงาะพันธุ์ใหม่มาตีตลาด ทำให้เงาะเจ๊ะมงสูญพันธุ์ไป เงาะพันธุ์ใหม่ที่ว่านี้ คือ "เงาะโรงเรียน" เป็นเงาะที่มีรสชาติหวานกรอบ ล่อน อร่อย ไม่ติดฟัน ถิ่นกำเนิดที่ อ.นาสาร จ. สุราษฎร์ธานี จึงทำให้สโลแกนของ จ.สุราษฎร์ธานีเขียนไว้ว่า
"เมืองร้อยเกาะ เงาะอร่อย หอยใหญ่ ไข่แดง แหล่งธรรมะ" จนเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป เนื่องจากเป็นจังหวัดสำคัญอันดับต้นๆ ของภาคใต้ โดยเฉพาะคำว่า "เงาะอร่อย”
สุวรรณี บัณฑิตศักดิ์ ผู้สื่อข่าวเครือเนชั่น ประจำ จ.สุราษฎร์ธานี เล่าให้ฟังว่า ขณะนี้ชาวสวนเงาะโรงเรียนที่ อ.นาสาร หวั่นวิตกว่า คำขวัญของจังหวัดสุราษฎร์ธานี อาจจะต้องปรับเปลี่ยนก็เป็นได้ เนื่องจากมีโรคประหลาดมาระบาดกับต้นเงาะโรงเรียน มีอาการลักษณะคล้ายส้มบางมด คืออยู่ดีๆทยอยยืนต้นตายโดยไม่ทราบสาเหตุ
ที่จริงโรคนี้เริ่มมา 2 ปีแล้ว เกษตรกรก็ดูอาการอยู่เหมือนกัน แต่ปีนี้ค่อนข้างหนัก คือจากเดิมทยอยตายทีละต้นสองต้น กลายเป็น 10 ไร่ 20 ไร่ และมีแนวโน้มลุกลามไปเรื่อยๆ หากรวมกันแล้วเจ้าโน้นบ้าง เจ้านี้บ้างก็เป็นร้อยๆ ไร่แล้วครับ โดยเฉพาะในช่วงสภาพอากาศที่มีฝนตกโปรยปรายลงมาอย่างต่อเนื่อง ต้นเงาะจะทยอยตายมากกว่าช่วงอื่น ทำให้เกษตรกรเดือดร้อนกันอย่างทั่วหน้า เพราะบางพื้นที่ยังไม่มีหน่วยงานใดไปให้ความช่วยเหลือ หรือช่วยหาสาเหตุให้
อย่างของนายชยันต์ อุตตมางกูร อดีตประธานกลุ่มเกษตรกรทำสวนนาสาร อ.บ้านนาสาร ต้นเงาะโรงเรียนตายไปแล้วไม่ต่ำกว่า 20 ไร่ นายชยันต์ยืนยันว่า เคยร้องขอไปยังนักวิชาการ สำนักงานเกษตรจังหวัด และนักวิชาการกรมส่งเสริมการเกษตร ให้นำตัวอย่างดินไปตรวจสอบ และได้รับคำตอบว่า "ไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน" เพียงสันนิษฐานว่าน่าจะเกิดจากการทับถมของดินจากน้ำท่วมหนักในปี 2531
ล่าสุดทราบมาว่า ทางเกษตรจังหวัดได้ส่งดินไปให้ทางมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงทราบว่า สาเหตุการตายของต้นเงาะใน อ.บ้านนาสารนั้น เกิดจากการใช้สารเคมีในปริมาณที่มากเกินไปจนสะสมกันมาหลายปี และตกค้างในดินจึงทำให้ต้นเงาะทยอยตาย ทางออกต้องเร่งฟื้นฟูสภาพดิน ต้องใช้เวลา 4-5 ปี น่าจะดีขึ้น
น่าเป็นห่วงครับ เพราะนี่คือสัญญาณเตือนให้ทราบเป็นนัยๆ ว่า หากปล่อยไป เงาะโรงเรียนที่มีแหล่งกำเนิดที่อำเภอนาสาร จะเหลือแต่ชื่อเหมือนกับส้มบางมดนั่นล่ะครับ
แหล่งที่มาของข้อมูล หนังสืพิมพ์ กรุงเทพธุรกิจ Biz Week ฉบับที่ 123 ปีที่ 2 ระหว่าวันที่ 20 -26 ตุลาคม 2549
ความเห็น (2)
- ขอบคุณครับ ที่ยกประเด็นนี้ขึ้นมาเล่าให้ได้รู้ความเป็นไป
- การตายหมู่มักบ่งชี้ว่าน่าจะเกิดจากเชื้อ เพราะเชื้อข้ามสถานที่ง่ายกว่าสารเคมี แต่สารเคมีก็ไม่ใช่จะเป็นไปไม่ได้ เพราะถ้าใช้เป็นแฟชั่นเหมือนกัน ก็คงเจอสภาพคล้ายกัน
- ผมมีบทต่อเรื่องนี้ในเงาะ - บทเรียนทางพันธุกรรมครับ
ได้เห็นชื่อblog แล้วรู้สึกเป็นห่วง สัญญาณอวสานเงาะโรงเรียน เมื่ออ่านเนื้อหาเปรียบเทียบกับส้มบางมด ยิ่งทำให้นึกเห็นสภาพของเงาะโรงเรียน ผมคิดว่าคนไทยทุกคนคงไม่ต้องการให้เกิดเหตุการณ์ดังกล่าวโดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวอำเภอบ้านนาสาร โดยสรุปของเนื้อหา ถ้าเป็นข้อมูลที่ได้ทำการวิเคราะ/วิจัยอย่างถูกต้องแน่นอนแล้ว ตามที่คุณธีรวัฒน์นำเสนอนั้นก็หมายถึงการปฏิบัติของคนต่อสภาพแวดล้อมที่เกิดจากความผิดพลาดของระบบการเกษตรไทยในอดีตที่ปรากฎผลในปัจจุบัน และกำลังจะเกิดกับพืชอื่นๆที่เดินตามแนวทางเดียวกันในอนาคต
แต่ผมคิดว่าเมื่อเรา(ทุกคน)รู้ต้องหาทางช่วยกันแก้ไขปัญหาโดยฉพาะคนในท้องถิ่นแหล่งกำเนิดคงไม่ยากเกินการจัดการให้ดีขึ้นและยั่งยืนตลอดไป
เหตุปัจจัยที่จะทำให้เงาะโรงเรียนเป็นเช่นนั้น และแนวทางที่จะช่วยให้เงาะโรงเรียน ณ แหล่งกำเนิดคงอยู่ หรือสาเหตุที่จะทำให้เงาะโรงเรียนของแหล่งกำเนิดจากไปทิ้งไว้เป็นตำนานให้คนรุ่นหลังได้เล่าสู่กันฟัง นั้นขึ้นอยู่กับอะไร ใครมีความคิดเห็นอย่างไรความคิดเห็นที่หลากหลาย สามารถใช้ประโยชน์ในการดำรงอยู่ของเงาะโรงเรียนของอำเภอ บ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานีต่อไป.