CaseStudy#25 กะเหรี่ยงดั้งเดิมที่ถูกปฏิเสธสิทธิที่จะสมัครเป็นผู้ใหญ่บ้าน

หนึ่งใน 26 กรณีศึกษาเพื่อการทำความเข้าใจสถานการ์ณ์ปัญหาการเข้าถึงและใช้สิทธิในสถานะบุคคลของประชาชนอาเซียนที่มีจุดเกาะเกี่ยวกับรัฐไทย

กรณีศึกษาที่ 25 นายเงียโจ งามยิ่ง กะเหรี่ยงดั้งเดิมที่ถูกปฏิเสธสิทธิที่จะสมัครเป็นผู้ใหญ่บ้าน

นาย เงียโจ งามยิ่ง เป็นคนชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ลงสมัครรับเลือกตั้งผู้ใหญ่บ้าน บ้านแม่จันทะ หมู่ที่ 8 ตำบลแม่จัน อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก โดยนายเงียโจได้ยื่นพยานหลักประกอบการสมัครรับเลือกตั้งต่อนายอำเภออุ้มผางและได้รับการตรวจสอบคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้สมัครรับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านจากคณะกรรมการตรวจสอบ ซึ่งทางคณะกรรมการได้ตรวจสอบคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของนายเงียโจแล้วพบ ว่ามีคุณสมบัติครบถ้วนและไม่มีลักษณะต้องห้ามสามารถลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นผู้ใหญ่บ้านได้

ผลการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 21กุมภาพันธ์ 2555 ปรากฎว่าเงียโจได้รับเลือกตั้งจากชาวบ้านให้เป็นผู้ใหญ่บ้านโดยมีคะแนนเป็นอันดับหนึ่ง (จากผู้สมัคร รับเลือกตั้งทั้งสิ้นจำนวน 6 คน) และนายอำเภออุ้มผางได้ออกคำสั่งแต่งตั้งนายเงียโจ งามยิ่งดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 8 ตำบลแม่จัน อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก (หนังสือคำสั่งอำเภออุ้มผางที่ 73/2555 ลงวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2555)

แต่ภายหลังการแต่งตั้งได้ไม่นาน ทางปลัดอำเภอก็ได้แจ้งให้นายเงียโจทราบว่าทางจังหวัดตากยังไม่สามารถออกหนังสือสำคัญการเป็นผู้ใหญ่บ้านแก่นายเงียโจได้ เพราะเลขประจำตัวประชาชนของนายเงียโจขึ้นต้นด้วยเลข 8 ย่อมหมายความว่านายเงียโจไม่ได้เป็นผู้มีสัญชาติไทยโดยการเกิด จึงถือว่านายเงียโจขาดคุณสมบัติของผู้สมัครรับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านตามมาตรา 12(1) แห่งพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่พระพุทธศักราช พ.ศ. 2457

อย่างไรก็ดี ปลัดอำเภอได้แจ้งว่า ทางอำเภอไม่ได้มีข้อขัดข้องใดๆ เนื่องจากนายเงียโจผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติจากคณะกรรมการตรวจสอบแล้วและได้ทางอำเภอก็ได้ออกหนังสือแต่งตั้งให้นายเงียโจเป็นผู้ใหญ่บ้านไปแล้วเช่นกัน จึงขอให้นายเงียโจปฏิบัติหน้าที่ผู้ใหญ่บ้านต่อไป และอำเภอก็รับปากว่าจะดูแลปัญหาเรื่องนี้ให้ ทางเงียโจจึงปฏิบัติหน้าที่เป็นผู้ใหญ่บ้านเรื่อยมา เช่น การส่งชาวบ้านออกมาอบรมหลักสูตรชรบ.กับทางอำเภอ เป็นต้น จนถึงทุกวันนี้