สูตรอาหารสายยางของแม่

สูตรอาหารสายยางของแม่

เช้าวันนี้เป็นอีกหนึ่งวันที่ฉันรู้สึกอยากไปทำงาน เนื่องจากมีภาระกิจที่นัดหมายกับทีมเยี่ยมบ้าน(Home Health Care-HHC) โรงพยาบาลคลองท่อม ที่จะได้มีโอกาสไปเยี่ยมและสอนวิธีการทำอาหารสายยางแก่ผู้ป่วยที่บ้าน รู้สึกตื่นเต้นมาก เนื่องจากเป็นเยี่ยมผู้ป่วยที่บ้านครั้งแรกของฉัน นอกเหนือจากการทำงานที่โรงครัวและให้ความรู้แก่ผู้รับบริการในคลีนิคต่างๆในโรงพยาบาล

พวกเราเตรียมเครื่องไม้เครื่องมือกันอย่างพร้อมเพรียง ไม่ว่าจะเป็นชุดทำแผล อุปกรณ์เปลี่ยนสายยางให้อาหารทางจมูก ทะเบียนผู้ป่วย และแผนที่บ้าน เพื่อมุ่งหน้าสู่บ้านผู้ป่วยที่จะเยี่ยมหลังติดต่อนัดหมายมาตั้งแต่ผู้ป่วยนอนรักษาที่ตึกผู้ป่วยในของโรงพยาบาล เมื่อรถพาพวกเรามาสู่จุดหมายปลายทาง พี่พยาบาลหัวหน้าทีม ก็บอกว่าถึงแล้ว ........ สิ่งที่ฉันเห็น คือ บ้านกระท่อมไม้หลังเล็กๆ หลังคามุงจาก ซึ่งปลูกอยู่ในสวนปาล์ม มียายน้อย (นามสมมติ) แม่ผู้ป่วยซึ่งมีอายุมากแล้วเป็นผู้ดูแล สภาพความเป็นอยู่ดูย่ำแย่มาก ผู้ป่วยเป็นผู้ชาย รูปร่างผอมแห้ง ป่วยเป็นอัมพาต นอนอยู่บนที่นอนเก่าๆ มีกลิ่นอับโชยติดจมูก สภาพร่างกายที่ดูอ่อนเพลีย แต่นัยน์ตาบ่งบอกความดีใจที่มีคนมาเยี่ยม ฉันลองจับแขนดูมีแต่หนังหุ้มกระดูก และซีดมาก เห็นแล้วรู้สึกหดหู่และรันทดใจ ซึ่งน่าจะเกิดจากการผู้ป่วยได้รับสารอาหารไม่เพียงพอร่างกายจึงมีสภาพเช่นนี้ สอบถามแม่ของผู้ป่วย ซึ่งหูตึง พูดคุยกันไม่ค่อยจะรู้เรื่องสักเท่าไร แต่พอจับใจความได้ว่า ยายคิดปรับสูตรอาหารเอง โดยใช้ข้าวสารทำข้าวต้ม 1 กำมือบวกไข่ 2 ฟอง ใส่ผักบ้างบางมื้อ(ถ้ามี) บดให้กินทั้งวัน ยายน้อยบอกว่า ใส่อาหารแค่นี้ก็พอแล้ว ถ้าใส่มากอาหารมันจะข้นไม่ค่อยไหล แต่ถ้าทำแบบนี้แล้วมันจะไหลดี ลูกบ่าว( ลูกชาย )ก็ชอบ ถ้าทำแบบอื่นมันไม่กินลูกสาว เฮ้อ! คำพูดพร้อมเสียงทอดถอนใจบนใบหน้าที่แสดงถึงความเหนื่อยล้าของผู้เป็นแม่ นี่เองที่เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ผู้ป่วยเป็นเช่นนี้ ซึ่งเกิดจากการเข้าใจของผู้ดูแลเอง ในวันนี้ฉันและทีมงานเยี่ยมบ้าน จึงต้องสอนวิธีทำอาหารสายยางให้ยายน้อยใหม่อีกครั้ง โดยที่ให้ อสม.ในพื้นที่ไปตาม ลูกชายอีกคนของยายน้อย ซึ่งอยู่บ้านไม่ไกลกันมากหนัก มารับรู้วิธีการทำด้วยอีกคน

สูตรอาหารที่ฉันสอนผู้ป่วยไปเป็นสูตรอาหารโปรตีนสูง ซึ่งอาหารสูตรนี้จะช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายให้ดีขึ้น และให้เสริมนมถั่วเหลืองให้ผู้ป่วยบ้างบางมื้อ ซึ่งยายน้อยและลูกชายก็รับรู้และเข้าใจดี ลูกชายบอกว่า ครั้งก่อนโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ ได้สอนวิธีการทำอาหารสายยางให้แล้วครั้งหนึ่ง แต่แม่ชอบเปลี่ยนสูตรอาหารเอง ชอบทำตามมีตามเกิด คิดเองเออเองว่า ลูกชาย(ผู้ป่วย)ชอบ แต่จริงๆแล้วถ้าเขา(ผู้ป่วย)บอกได้มันคงบอกแหละว่าแม่ผมเนือย (หิว )อาหารที่แม่ทำให้ผมกินมันไม่ค่อยอยู่ท้อง ทำตามสูตรที่หมอสั่งตะ! ฉันจึงบอกลูกชายยายน้อยไปว่า อย่าไปว่ายายเลย ยายแกแก่มากแล้ว แต่ต้องมาดูแลผู้ป่วยที่เป็นอัมพาตซึ่งมันเป็นเรื่องที่หนักหนาเอาการอยู่สำหรับคนวัยนี้ ไหนจะต้องเช็ดตัว ล้างหน้า แปรงฟัน ดูดเสมหะ พลิกตัวผู้ป่วยทุก 2 ชั่วโมง ทำอาหารสายยาง และไหนจะเรื่องของตัวยายน้อยเองอีก ซึ่งเท่าที่เห็นคือน่าสงสารมาก นี้แหละความรักที่ผู้เป็นแม่มีต่อลูก มันช่างยิ่งใหญ่จริงๆ แล้วทำไมคุณไม่เอาผู้ป่วยไปดูแลเองล่ะ อาการของผู้ป่วยคงดีขึ้นนะ และคำตอบที่ได้ก็คือ ผมไม่ค่อยว่างครับ มีลูกเมียต้องเลี้ยงดู และรายได้ผมก็ไม่ค่อยเท่าไรครับ แล้วพี่น้องคนอื่นๆล่ะ ส่วนใหญ่ก็มีภาระกันทั้งนั้น ก็มีผมนี่แหละที่คอยมาดูแลอยู่ตลอด ไม่เคยทิ้งเขา(ผู้ป่วย)กับแม่หรอก แต่ผมก็ต้องทำงานทำการ มาแล( ดูแล )ได้เป็นทีๆครับ ดังนั้นภาระการดูแลผู้ป่วยก็ต้องตกเป็นของยายน้อย หญิงชราที่หูไม่ค่อยได้ยินไป นี้แหละนะแม่ที่ทำเพื่อลูกได้ทุกอย่าง ไม่ว่าลูกจะเป็นเช่นไรแม่ก็รักและยินดีที่จะทำเพื่อลูกเสมอ ถึงจะทำได้ไม่ดีเท่าที่ควร แต่แม่ก็เต็มใจทำเพื่อลูกเสมอ

หลังกลับจากเยี่ยมบ้านรายนี้แล้ว ทำให้ฉันได้เรียนรู้ว่า การสอนให้รู้เพียงอย่างเดียวไม่ได้ผล ต้องมีการติดตามและร่วมกันแก้ปัญหาด้วย จึงจะประเมินผลการทำงานได้อย่างชัดเจน ฉันรู้สึกถึงรางวัลสำหรับการทำงานในวันนี้ นั่นคือความรู้สึกมีคุณค่าในวิชาชีพตัวฉันเองเพิ่มมากขึ้น ทำให้ฉันได้มาทบทวนตัวเองด้วยว่า เป้าหมายของงานโภชนากรของฉันคืออะไร และแน่นอน การทำให้ผู้รับบริการได้รับโภชนาการที่ดี นั่นเองคือคำตอบ และจากโจทย์นี้เองจึงทำให้ฉันได้คิดงานต่อยอดเพิ่มขึ้นอีกว่า จะทำให้คนไข้ฉันได้รับอาหารที่มีคุณค่าสูงโดยใช้อาหารทดแทนได้อย่างไร และนี่คืองานวิจัยจากงานประจำของฉัน ที่ต้องหาคำตอบอีกต่อไป

นางสาวอมรรัตน์ ตันติวุฒินันท์

นักโภชนาการ โรงพยาบาลคลองท่อม

[Pojana Yeamnaiyana Ed.D.]

...ขอชื่นชมมากๆ...อ่านแล้วน้ำตาซึมนะคะ...หากนักโภชนาการคิดทำอาหารสายยางสำเร็จรูปสำหรับผู้ป่วยอัมพาตก็จะช่วยได้มากนะคะ...