การออกแบบและการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
การออกแบบและการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
1. แนวการเลือกรูปแบบ
สิ่งที่ครูต้องนำมาพิจารณาในการเลือกรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ประกอบด้วย
1. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังหรือจุดประสงค์การเรียนรู้
2. ผู้เรียน
3. สภาพแวดล้อมและบรรยากาศในการเรียน
4. การใช้รูปแบบ วิธีการและเทคนิคการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลายในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
2. เทคนิคการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
เทคนิคการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
3 ประเด็นคือ
2.1. เทคนิคการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนสร้างความรู้ด้วยตัวเอง
ผู้เรียนสามารถสร้างความรู้จากสิ่งที่เขาเรียนรู้และเข้าใจในสมองมีโครงสร้างความรู้เดิมที่มีอยู่ อาจทำโครงสร้างความรู้นั้นให้มีแขนงเพิ่มขึ้นโดยโครงสร้างเดิมไม่เปลี่ยนแปลง หรืออาจปรับเปลี่ยนโครงสร้างเดิมเพื่อให้สามารถรับข้อมูลใหม่เพิ่มขึ้นได้
หน้าที่ของผู้สอน
1.ช่วยให้ผู้เรียนได้จัดระบบระเบียบของข้อมูลเพื่อจำได้ง่ายและนำมาใช้ได้อย่างรวดเร็ว
2.จัดประสบการณ์เพื่อให้ข้อมูลใหม่และใช้คำถามหรือคำสั่งให้ผู้เรียนคิดหรือลงมือปฏิบัติเพื่อช่วยให้เกิดการเชื่อมโยงข้อมูลในสมอง
ตัวอย่าง การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนสร้างความรู้ด้วยตนเอง
1.กิจกรรมการจัดประสบการณ์เพื่อนำเสนอข้อมูลใหม่ต้องเป็นสิ่งที่น่าสนใจ
ท้าทายให้คิด
ต้องไม่ยากหรือง่ายเกินไปสำหรับผู้เรียนที่จะทำความเข้าใจและเชื่อมโยงเข้ากับความรู้เดิม
ผู้สอนควรจะทำอย่างไร?–ผู้สอนควรมีข้อมูลเกี่ยวกับความรู้เดิมของผู้เรียนเพื่อจัดประสบการณ์อย่างเหมาะสม วิเคราะห์สถานการณ์ให้รู้ว่า ข้อมูลส่วนใดเป็นจุดสำคัญที่ผู้เรียนต้องสังเกต เป็นจุดสำคัญที่จะทำให้เกิดความเข้าใจ แล้วตั้งประเด็นคำถาม หรือคำสั่งให้ผู้เรียนหาคำตอบ หรือปฏิบัติเพื่อให้ค้นพบคำตอบ
2.กิจกรรมการใช้คำถามหรือคำสั่งให้ผู้เรียนคิดหรือลงมือปฏิบัติเพื่อเชื่อมโยงความรู้/ข้อมูลในสมอง
ในส่วนของการใช้คำถาม
ผู้สอนควรทำอย่างไร?– ศึกษาและฝึกฝนทักษะการใช้คำถามเพื่อช่วยกระตุ้นความคิดของผู้เรียน และใช้เทคนิคที่สำคัญในขณะตั้งคำถาม เช่น การถามย้ำให้ผู้เรียนหลายคนมีส่วนร่วมในการตอบคำถามเดียวกัน ดังนั้นคำถามจึงควรมีคำตอบที่ถูกได้หลายคำตอบ ให้เวลาผู้เรียนคิดก่อนตอบเพื่อให้ผู้เรียนได้รวบรวมเรียบเรียงก่อนตอบ โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณ 3-5 วินาที เมื่อผู้เรียนตอบคำถามเสร็จแล้วครูควรเสริมแรงด้วยวิธีการที่เหมาะสม หรือให้ข้อมูลย้อนกลับให้ผู้เรียนรู้ผลคำตอบของตนเองทันที และควรใช้คำถามเป็นระยะๆเพื่อช่วยผู้เรียนเชื่อมโยงความคิด
ในส่วนของการใช้คำสั่ง
ผู้สอนควรทำอย่างไร?– ผู้สอนควรศึกษาให้เข้าใจพฤติกรรมย่อยของทักษะการคิดแบบต่างๆเพื่อนำมาใช้สร้างคำสั่ง นำทางให้คิด เช่น ผู้สอนต้องการฝึกทักษะการสังเกต ผู้สอนต้องเข้าใจก่อนว่า การสังเกตคือการทำอะไร ต้องทำพฤติกรรมใดจึงจะสังเกต เมื่อพบว่าต้องใช้ประสาทสัมผัสทั้งห้ารับรู้ข้อมูลแล้วบอกข้อมูลนั้นออกมา การออกแบบคำสั่งให้ผู้เรียนฝึกทักษะการคิดต่างๆจะช่วยให้ผู้เรียนคิดได้เร็วขึ้น และสามารถสร้างความรู้ได้เร็วขึ้นด้วย
2.2. เทคนิคการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนทำงานร่วมกับคนอื่น
เมื่อผู้เรียนจะต้องทำงานร่วมกัน จึงจัดเก้าอี้ให้นั่งรวมกันเป็นกลุ่ม ไม่ใช่นั่งรวมกลุ่มกันแต่ต่างคนต่างทำงานของตัวเอง การจัดให้ผู้เรียนทำงานร่วมกัน ผู้สอนจะต้องกำกับดูแลให้สมาชิกในกลุ่มทุกคนมีบทบาทในการทำงาน
2.3. เทคนิคการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
ผู้เรียนต้องมีโอกาสนำความรู้ที่เรียนรู้มาไปใช้ในการดำเนินชีวิต สิ่งที่เรียนรู้กับชีวิตจริงจึงต้องเป็นเรื่องเดียวกัน ผู้สอนสามารถจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนประยุกต์ใช้ความรู้ได้โดยสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนต้องแก้ปัญหาและนำความรู้ที่เรียนมาประยุกต์ใช้ หรือให้แสดงความรู้นั้นออกมาในลักษณะต่างๆ เช่น จัดตำแหน่งสถานที่ต่างๆที่พบเห็นในชีวิตประจำวัน แสดงรายละเอียดที่เรียนรู้จากการเรียนรายวิชาสิ่งแวดล้อม เป็นต้นนอกจากนี้ยังมีแนวคิดเรื่องการบูรณาการที่ผู้สอนจะสามารถนำมาใช้เป็นเทคนิคในการจัดกิจกรรมกระตุ้นให้ผู้เรียนนำข้อมูลหลากหลายที่เกิดขึ้นจากการเรียนรู้ไปสัมพันธ์เชื่อมโยงกัน
บรรณานุกรม
พจนา ทรัพย์สมาน.(2549).การจัดการเรียนรู้โดยให้ผู้เรียนแสวงหาและค้นพบความรู้ด้วยตนเอง.
กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิมพันธ์ เดชะคุปต์.(2544).การเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.กรุงเทพมหานคร :
บริษัทเดอะมาสเตอร์กรุ๊ป.
วัฒนาพร ระงับทุกข์.(2545).เทคนิคและกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.กรุงเทพมหานคร :
พริกหวานกราฟฟิก.
การจัดประสบการณ์เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.(2556).เข้าถึงได้จาก : http://www.register.rmutsb.ac.th/TH/documents/TQF/teaching_students.pdf. [28 กรกฎาคม 2556].
การจัดประสบการณ์เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.(2556).เข้าถึงได้จาก : http://huso.kpru.ac.th/Vijai/classroom/File/jamneanoy.pdf. [29 กรกฎาคม 2556].
การออกแบบการจัดประสบการณ์เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.(2556).เข้าถึงได้จาก :
http://www.moobankru.com/teacharticle3.html. [28 กรกฎาคม 2556].
ความเห็น (1)
สุดยอดเลย นายเยี่ยมมาก